Alkomat na wakacjach? Tak, ale jak go używać i co może wpłynąć na pomiar?

Lato i sezon wakacyjny w pełni, a dodając do tego częściowo znoszone obostrzenia pandemiczne oraz dopisującą w ostatnich dniach pogodę, otrzymamy doskonały przepis na urlop. Oczywiście, wakacyjny wypoczynek służy relaksowi oraz rozrywce, ale należy zachować zdrowy rozsądek, aby naszych wspomnień z wyjazdu nic nie zepsuło. Jednym z urządzeń, które pomoże nam być odpowiedzialnym i jednocześnie zrelaksowanym podczas wakacji jest alkomat. Wszak nie wyjeżdżamy po to, by zbytnio się ograniczać, jednak wszystko należy robić z rozsądkiem tak, aby nie dopuścić nieprzyjemnych konsekwencji naszej zabawy.

Teoretycznie alkomat, jaki jest, każdy widzi. Jednak pomimo pozornej prostoty użytkowania, jest wiele istotnych kwestii, które powinniśmy poznać przed korzystaniem z tego urządzenia. Tym bardziej że błędy pomiarowe w wyniku nieodpowiedniej eksploatacji lub czynników zewnętrznych mogą prowadzić nawet do tak poważnych konsekwencji, jak utrata prawa jazdy. A to z pewnością nie umili nam wypoczynku.

Wspomagając się doświadczeniem AlcoSense oraz zgromadzonymi przez firmę informacjami wyjaśniamy, jak użytkować alkomat, przeprowadzać pomiary i na co zwracać uwagę, aby uniknąć niepotrzebnych problemów.

Alkomat - co należy wiedzieć

Jak działa alkomat – podstawy

Najprościej rzecz ujmując, alkomat pozwala określać stan trzeźwości osoby badanej na podstawie stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Urządzenie sprawdza konkretnie, ile miligramów alkoholu znajduje się w 1 litrze powietrza pochodzącego z płuc, a następnie jednostki te przelicza na promile. Stosowany do tzw. domowego użytku, alkomat pomoże nam stwierdzić, czy możemy kierować pojazdami wszelkiego typu.

W kontekście zagranicznego wyjazdu należy też pamiętać, że efekty pomiaru naszym urządzeniem mogą różnić się od tych, uzyskanych podczas kontroli drogowej w danym kraju. Wynika to ze stosowania innej skali przeliczania miligramów na promile, co może powodować nawet 15% rozbrat pomiędzy wynikami. Przed wyjazdem warto więc sprawdzić nie tylko obowiązujące w danym państwie, dopuszczalne normy, ale też stosowany tam przelicznik BBR (Blood Breath Ratio), który w Polsce wynosi 2100:1. Na szczęście, wśród dostępnych na rynku modeli alkomatów znajdziemy także takie, w których istnieje możliwość zmiany BBR, co znacznie uprości weryfikację naszych wyników w stosunku do zagranicznych norm.

Odpowiedzialność i regularność

Przede wszystkim należy pamiętać, że alkomat to nie zabawka i nie powinno się go tak traktować. Tak więc, zabawy imprezowe w stylu „porównajmy wyniki swoich pomiarów” nie tylko nie dadzą nam miarodajnego wyniku (osadzające się w jamie ustnej resztki alkoholu tuż po jego spożyciu zaburzają pomiary), ale wręcz zaszkodzą naszemu sprzętowi. Przeprowadzanie tego typu testów może bowiem rozregulować pracę naszego alkomatu i w konsekwencji nie będziemy pewni dokładności uzyskanych informacji w momencie, gdy naprawdę będą nam one potrzebne. W tym samym celu warto także regularnie korzystać z naszego urządzenia i nawet bez wyraźnej potrzeby, raz na dwa tygodnie przeprowadzić pomiar nawet "na sucho", co pozwoli przedłużyć żywotność sprzętu.

Instrukcja obsługi

Kolejną sprawą jest dokładne zapoznanie się z instrukcją obsługi. Choć alkomat nie wydaje się skomplikowany, to na rynku znajdziemy naprawdę sporą ilość tego typu urządzeń i mogą się one znacząco różnić pod wieloma względami, np. palenie papierosów może zaburzać funkcjonowanie modeli opartych na czujniku półprzewodnikowym. Lepiej więc zawczasu przygotować się do obsługi tego sprzętu, niż później żałować.

Kalibracja

Jeśli zamierzamy użytkować alkomat sukcesywnie przez długi czas, konieczna będzie jego systematyczna kalibracja. Jest to regularne dostosowanie parametrów urządzenia do ustaleń jego producenta, czego zaniechanie może po jakimś czasie spowodować wyświetlanie niedokładnych wyników. Niektóre modele alkomatów posiadają nawet dodatkową opcję, która przypominania o konieczności przeprowadzenia kalibracji. Po uzyskaniu takowego zawiadomienia najlepiej skontaktowac się z producentem danego urządzenia.

Jak wykonywać pomiar alkomatem

Jak już wspomniano, jest wiele rodzajów alkomatów, które mogą się różnić między sobą. Jeśli jednak uważnie przeczytamy instrukcje poszczególnych modeli, przeprowadzenie pomiarów we własnym zakresie nie będzie trudne. Dotyczy to zarówno samej obsługi urządzenia, jak i wyświetlanego wyniku. Jest jednak jedna, prawdopodobnie najważniejsza rzecz podczas wykonywania samego badania i dotyczy ona absolutnie wszystkich sprzętów tego typu. Chodzi mianowicie o to, jak wydychamy powietrze.

Każdy alkomat, czy to osobisty, policyjny, jednorazowy, zbliżeniowy, czy na odległość, do określenia ilości alkoholu w organizmie wymaga powietrza prosto z głębi płuc. Oznacza to, że należy wykonać głęboki wdech i w miarę możliwości, jak najbardziej wypełnić płuca powietrzem. Następnie wykonujemy wydech, ale pamiętajmy, by nie był zbyt gwałtowny, a przez to krótki. Powinno się dmuchać w kierunku ustnika mocno, ale strumień powinien być dość długi i w miarę jednostajny.

Skąd jednak będziemy wiedzieć, że w prawidłowy sposób wykonaliśmy wszystkie czynności? Na to pytanie może nam odpowiedzieć sam alkomat, o ile wybierzemy taki, który posiada nie tylko opcję poinformowania o wystarczającym czasie dmuchania, ale też zweryfikuje ilość dostarczonego powietrza. W wypadku wykrycia nieprawidłowości natomiast, otrzymamy sygnał o konieczności przeprowadzenia powtórnego badania. To właściwie tyle, jeśli chodzi o samo badanie, jednak powinniśmy brać pod uwagę kilka dodatkowych rzeczy, które mogą zaburzyć wynik uzyskany podczas badania.

Co może wpłynąć na wynik

Guma, cukierki i papierosy

Jest wiele mitów o tym, w jaki sposób można wpłynąć na wynik uzyskany podczas pomiaru alkomatem, więc od razu wyjaśnijmy – guma do żucia lub słodycze przed badaniem nie obniżą wykazanych przez sprzęt wartości. Co więcej, resztki substancji z gumy lub cukierków z alkoholem, które zostały w naszych ustach, mogą zawyżyć nasz wynik. Jeżeli więc podczas kontroli żujemy gumę, warto przed samym badaniem przepłukać usta - najlepiej wodą. Co ciekawe, to samo dotyczy wyrobów tytoniowych. Jeśli pomiar jest przeprowadzany tuż po paleniu, to dym papierosowy i jego pozostałości w jamie ustnej mogą zaburzyć pomiary wykonywane urządzeniem z czujnikiem półprzewodnikowym.

Czas

W przypadku badań alkomatem istotny jest czas. Jak wspomniano, pozostałości pewnych substancji w ustach mogą zawyżać wyniki naszych pomiarów, a szczególną uwagę należy zwrócić na sam alkohol. Zanim więc przeprowadzimy pomiar, odczekajmy co najmniej 15 minut od momentu, gdy po raz ostatni spożywaliśmy alkohol w jakiejkolwiek postaci. Trzeba koniecznie też pamiętać, że poziom alkoholu może wzrastać nawet przez 90 minut od ostatniego spożycia, więc prawdziwie miarodajny wynik uzyskamy już po upływie tego czasu. W uproszczeniu, jeśli pół godziny od wypicia alkoholu nasz wynik będzie się mieścił w ustalonych normach, nie oznacza to, że po kolejnych 30 minutach ich nie przekroczy.

Aceton – choroby i dieta

Wypaczyć wynik pomiaru alkomatem mogą poszczególne przypadłości, jak np. cukrzyca, a także niskowęglowodanowe diety oraz niektóre leki. Mogą one bowiem powodować produkcję acetonu w naszym układzie pokarmowym, ten natomiast w przypadku pewnych modeli urządzeń może zostać uznany za alkohol. W efekcie osoba całkowicie trzeźwa może uzyskać wynik dodatni na obecność alkoholu w organizmie.

Temperatura

Uważajmy także na temperaturę, ale nie otoczenia, ale samego alkomatu. Może ona bowiem znacząco wpłynąć na wynik i dotyczy to nawet najwyższej jakości alkomatów. Jeśli więc zostawimy nasze urządzenie w zimnym samochodzie, odczekajmy aż jego temperatura wróci do normy. To samo dotyczy wyjazdów do krajów, w których jest gorąco lub nierozważnego pozostawienia sprzętu na słońcu. Co prawda, niektóre modele alkomatów są w stanie brać pod uwagę ich temperaturę i korygować w odniesieniu do niej wyniki, jednak przy - 5°C lub powyżej 40°C nawet najlepsze oprogramowanie nie pomoże uniknąć zakłamania wyniku.

Na co warto zwrócić uwagę przy wyborze alkomatu

Przy mnogości modeli oraz producentów wybór odpowiedniego alkomatu wcale nie należy do najłatwiejszych. Jest jednak kilka rzeczy, na które warto zwrócić szczególną uwagę, aby nasz sprzęt działał sprawnie i był jak najmniej narażony na błędy w pomiarach. Część z wymogów można było zauważyć już podczas lektury wcześniejszych fragmentów.

Tak więc wybierając urządzenie dla siebie, dobrze zdecydować się na takie, które posiada dodatkowe czujniki i powiadomienia, jak np.:

• Przypominanie o potrzebie przeprowadzenia kalibracji
• Korekcja wyniku w odniesieniu do temperatury sprzętu (część posiada nawet blokadę użytkowania, jeśli temperatura uniemożliwi prawidłowy odczyt)
• Powiadomienie o niewłaściwym dmuchaniu i potrzebie powtórzenia pomiaru
• Możliwość zmiany wartości BBR
• Powiadomienie o zbyt małej ilości wydmuchanego powietrza

Jak również wspomniano, poszczególne czujniki mogą być podatne na różne zakłócenia. W celu uniknięcia zaburzeń na bazie chorób czy diety sprawdźmy, czy interesujący nas model jest wrażliwy na aceton. Jeśli tak, to raczej warto zdecydować się na inny alkomat. Pamiętajmy też, że osoby palące powinny zrezygnować z alkomatów z czujnikiem półprzewodnikowym.

Widać więc, że warto sprawdzić, na jakim czujniku opiera się funkcjonowanie danego modelu. Najdokładniejszym typem alkomatów osobistych są alkomaty elektrochemiczne, bazujące na czujniku z platyny. Warto zainwestować w taki rodzaj sprzętu, ponieważ zapewnia on bardziej precyzyjne odczyty niż inne czujniki. Można również zdecydować się na tańszą opcję, jednak powinno się przy tym zwrócić szczególną uwagę na wielkość sensora - im większy, tym dokładniejsze wyniki. Najlepiej więc postawić na modele z czujnikiem o powierzchni od 64 mm2 wzwyż.

Przy okazji poszukiwań odpowiedniego alkomatu, nie zaszkodzi poświecić odrobinę więcej uwagi samym markom sprzętu. Na rynku możemy znaleźć bowiem producentów wyspecjalizowanych właśnie pod kątem tego typu urządzeń, jak np. wspomniana już wcześniej firma AlcoSense, która w swojej ofercie posiada naprawdę duży, a także różnorodny wachlarz produktów, posiadających najważniejsze certyfikaty i z pewnością każdy znajdzie wśród nich coś dla siebie.

Mała rzecz, istotny efekt

Jak więc widać, alkomat nie jest zbyt skomplikowany w samym użytkowaniu, a przeprowadzanie pomiarów jest wyjątkowo proste. Jednakże dotychczasowe badania wyraźnie pokazują, jak wiele jest aspektów korzystania z alkomatów, z których często nawet nie zdajemy sobie sprawy, a są przy tym niezmiernie istotne i to nawet na etapie wyboru konkretnego modelu.

Tak więc, warto zdecydować się na zakup tego typu urządzenia, gdyż stosunkowo niewielkim nakładem zaangażowania, możemy mieć wpływ na poziom bezpieczeństwa - nasz i innych osób - a także uniknąć nieprzyjemności podczas urlopu. Wszak nie często mamy możliwość oderwania się od codzienności i naładowania przysłowiowych baterii, więc lepiej, aby nic nam nie zakłóciło tego procesu.