COVID-19 - Pfizer czy Moderna? Czy mogę wybrać szczepionkę? [Aktualizacja 18.06.2021r]

Niestety, pandemia COVID-19 trwa w najlepsze. Dotychczasowe metody, w postaci lockdownów, ograniczeń kontaktów społecznych, reżimu sanitarnego i izolacji osób zakażonych oraz mających kontakt z wirusem, były jedynie środkami doraźnymi. Od początku światowego kryzysu, wszyscy zdawali sobie sprawę, że prawdziwym kamieniem milowym i bronią w walce z zarazą jest stworzenie skutecznej szczepionki. Za sprawą przyspieszenia standardowych procedur oraz wzmożonego wysiłku największych instytucji na świecie, udało się w końcu opracować kilka, obiecujących preparatów. Niektóre państwa, jak Chiny czy Rosja, postanowiły skoncentrować się na własnych specyfikach i prowadzą szczepienia jedynie za ich pomocą. Prawda jest jednak taka, że oczy krajów całego świata skupione były na substancjach, które zostaną powszechnie uznane za bezpieczne.

Pierwszym, dopuszczonym do szerszego obiegu specyfikiem jest szczepionka, która powstała przy współpracy amerykańskiego koncernu Pfizer oraz niemieckiej firmy BioNTech i produkt ten otrzymały już miliony ludzi na całym świecie (więcej na temat składu szczepionki Pfizera znajdziecie tutaj, a informacje o jej skutkach ubocznych, przeciwwskazaniach itp. - w tym miejscu). Druga szczepionka została stworzona przez firmę Moderna i weszła ona już do użytku na terenie Stanów Zjednoczonych oraz została zaaprobowana przez Unię Europejskią (dokładne informacje o specyfiku znajdują się tutaj).

Obydwie szczepionki mają inny skład i warunki przechowywania, jednak obie będą wykorzystywane w procesie szczepień w naszym kraju. Pierwsza jest aplikowana już od końca grudnia 2020 roku, natomiast druga dotrze do Polski już w przyszłym tygodniu. Powstają więc pytania: którą szczepionkę otrzymamy podczas szczepienia, czy będziemy mogli sami dokonać wyboru i czy w ogóle zostaniemy poinformowani, jaki specyfik został nam zaaplikowany? Postaraliśmy się znaleźć odpowiedzi na te pytania.

Czy mogę zdecydować, którą szczepionkę na COVID-19 dostanę?

Niestety, nie jest to możliwe. Oba preparaty traktowane są równorzędnie, więc nie ma przesłanek, aby pacjent musiał dokonywać pomiędzy nimi wyboru. Ewentualnym przypadkiem, zgłoszonym i skonsultowanym uprzednio ze specjalistą, może być sytuacja, w której dana osoba jest uczulona na jakiś składnik szczepionki, nie występujący w drugim preparacie. W takim wypadku, termin szczepienia zostanie prawdopodobnie dostosowany do momentu wykorzystywania partii konkretnego specyfiku.

Kto otrzyma szczepionkę Pfizera, a kto Moderny?

Nie jest odgórnie wyznaczone, że konkretne osoby otrzymają poszczególne specyfiki. Wybór ten będzie dość losowy i uzależniony od obecnie wykorzystywanej partii, a także dostępności substancji. Jednakże, będzie pewna różnica stosowania w zależności od obowiązującego etapu szczepień.

Specyfik Pfizera bowiem, jest trudny do przechowywania i ma bardzo ograniczoną trwałość od momentu wyprodukowania oraz odmrożenia (musi być przechowywany w temperaturze około – 75 stopni Celsjusza). Natomiast produkt Moderny ma mniejsze wymagania pod tym względem. Dlatego też, jak potwierdził już Michał Kuczmierowski - prezes Agencji Rezerw Materiałowych, szczepionka ta będzie szeroko wykorzystywana w szczepieniach powszechnych.

Tak więc, w pierwszych etapach szczepień (których szczegóły znajdziecie w tym miejscu), to szczepionka firmy Pfizer będzie ogólnie stosowania. W ostatnim etapie z kolei, dotyczącym ogółu społeczeństwa, aplikacja będzie się przeważnie odbywać substancją Moderny, a dodatkowo specyfikiem Pfizera (w zależności od dostępności poszczególnych produktów).

Czy zostanę poinformowany o tym, którą szczepionkę otrzymałem?

Tak. Po pierwsze, prawo wymaga, aby obywatel był świadomy tego, co stosuje. Po drugie, dzięki rejestrowaniu danych na temat poszczególnych szczepień, będzie możliwe prowadzenie dokładnego rejestru ilościowego i jakościowego iniekcji, istotnego np. w przypadku wystąpienia ewentualnych efektów niepożądanych.

Stosowna adnotacja zostanie więc umieszczona na naszym Internetowym Koncie Pacjenta (pacjent.gov.pl) i będzie zawierała zarówno daty obydwu szczepień, jak i informacje o tym, jakiego producenta szczepionkę wykorzystano. Dodatkowo, dane takie powinna posiadać też osoba dokonująca szczepień i prawdopodobnie będzie ona mogła nam ich udzielić podczas podawania specyfiku.

Aktualizacja [01.04.2021r]

Obecnie, zatwierdzone na terenie Unii Europejskiej zostały już cztery specyfiki, a mianowicie Pfizer, Moderna, AstraZeneca i Johnson&Johnson, na którego dostawę do Polski aktualnie czekamy. Niestety, nie obyło się bez przykrych doniesień oraz pojawienia się wątpliwości dotyczących niektórych z tych specyfików, a największe emocje budzi szczepionka formy AstraZeneca. Wobec licznych doniesień, według których preparat może powodować groźne dla życia zakrzepy krwi, wiele państw tymczasowo wstrzymało korzystanie z preparatu lub zmieniło warunki jego dystrybucji w ramach procesu szczepień. Sama UE natomiast, choć zapewnia o braku powodów do niepokoju, prowadzi śledztwo w tej sprawie.

Wobec powstania licznych wątpliwości społecznych, związanych z przyjęciem preparatu tego konkretnego producenta - AstraZeneca, ponownie pojawiła się kwestia możliwości wyboru szczepionki.

W zaistniałej sytuacji rząd postanowił zmienić podejście do poszczególnych kwestii, dotyczących szczepień. Przede wszystkim, wiele osób nie decydowało się na szczepienie w najbliższym czasie bądź odwoływało wizytę po uzyskaniu informacji, że otrzymają substancję AstraZeneca. Tak więc wprowadzono zmiany w procesie i etapach szczepień, umożliwiające wcześniejsze zapisy osób, które według planu nie należą do aktualnej grupy szczepień. Ma to na celu wykorzystanie nierozdysponowanych preparatów i uniknięcie ich zmarnowania.

Niestety, jak poinformował szef KPRM Michał Dworczyk, na tym etapie nadal nie przewiduje się możliwości wyboru szczepionki w przypadku innym, niż zatwierdzone przez lekarza przeciwwskazania do przyjęcia konkretnego preparatu, np. z powodu wcześniejszego wystąpienia reakcji alergicznych na jakikolwiek z jej składników. Biorąc jednak pod uwagę, że mają teraz miejsce dynamiczne i często niezapowiedziane zmiany w procesie szczepień, możliwe, iż wkrótce i to ulegnie zmianie. Szczególnie jeśli przyspieszy to szczepienia populacyjne.

Aktualizacja [26.04.2021r]

Choć według oficjalnego stanowiska rządu nadal nie ma możliwości wyboru szczepionki przeciw koronawirusowi, to właśnie powstała prywatna inicjatywa, która pośrednio to umożliwia. Program nazywa się Szczepienia przeciw Covid-19 i został utworzony na platformie skierowanej do programistów - GitHub.

Dzięki temu prostemu programowi, mamy możliwość znalezienia najbliższego wolnego terminu szczepień w naszej okolicy oraz sprawdzenia, jaki preparat otrzymają osoby, które w danym punkcie szczepień w chwili obecnej się zarejestrują na iniekcję. Tym sposobem, mamy wyboru punktu, w którym właśnie stosowany jest preparat wybranego przez na producenta szczepionki lub dostosowanie terminu rejestracji w zależności, kiedy będzie on aplikowany w odpowiadającym nam miejscu. Więcej szczegółów na temat tego projektu znajdziecie tutaj.

Aktualizacja [18.06.2021r]

Według bieżących możliwości zapisu na szczepienia, już podczas rejestracji na iniekcje możemy zapytać i zadecydować, czy chcemy przyjąć szczepionkę danego producenta. Jeśli konkretny preparat nam nie odpowiada, bez problemu uda nam się uzyskać informacje na temat wolnego terminu na dowolnego rodzaju szczepienie przeciw COVID-19.

Wszyscy już oczywiście wiedzą również, że do szczepionek firm Moderna i Pfizer, dołączyły także AstraZeneca oraz Johnson&Johnson. Okazuje się jednak, że możliwość przyjęcia preparatu koncernu Pfizer już wkrótce zostanie ograniczona. Jeśli więc zastanawiacie się nad wyborem konkretnego specyfiku przeciw SARS-CoV-2 i skłaniacie się w stronę tego właśnie, to musicie się pospieszyć. Ze względu na ograniczenie dostaw substancji do Polski, od 1 lipca posiadane dawki będą przeznaczone jedynie na powtórne iniekcje osób, które pierwszą dawkę już otrzymały. Do tego czasu jednak, jeśli znajdziecie odpowiedni punkt szczepień i termin, możecie jeszcze dołączyć do grona osób zaszczepionych preparatem Pfizer.