DDR5 - wszystko co już wiemy o nowych pamięciach [Aktualizacja 10.11.2021 ]

Aktualizacja 10.11.2021

Samsung poinformował, że udało się opracować pierwsze kości zgodne z standardem LPDDR5X. Mają one zapewniać o 30% szybsze przetwarzanie oraz zużywać o 20% energii mniej. LPDDR5X będzie oferować prędkości przetwarzania danych do 8,5 gigabitów na sekundę (Gb/s). Pojedyncza 16-gigabitowa kość, wyprodukowana w 14 nm procesie technologicznym, umożliwi stworzenie pojedynczego modułu o łącznej pojemności nawet 64 GB. Pamięci są projektowane z myślą o zastosowaniach profesjonalnych jak szybkie przetwarzanie danych w tym komunikacyjnych 5G, wsparcie dla sztucznej inteligencji (AI) i metaverse.

Jak można się było spodziewać zaraz po premierze procesorów Alder Lake zostały podjęte próby pobicia rekordu maksymalnej częstotliwości. Oczywiście do ich osiągnięcia został użyty ciekły azot. Pierwsze 4 miejsca według serwisu HWbot prezentują się następująco:

1. Hocayu 4352,3 MHz G.Skill Trindet Z5
2. Kovan Yang 4335,4 MHz Kingston Fury KF556C38-16
3. safedisk` 4331.5 MHz V-COLOR GB DDR5
4. Splave 4124,2 MHz Kingston Fury KF556C38-16

Wyniki prezentują rzeczywistą częstotliwość taktowania, a nie efektywna, ta wynosi w każdym przypadku ponad 8 GHz.

Zobacz również:

• 5 narzędzi do poprawy szybkości dysku SSD
• Znowu się pomyliłem? Najlepszy procesor do gier to wcale nie Core i5
• Lidl - urządzenia znanych marek, które kupisz w niższej cenie [28.03.2023]

Zachęcamy też do zapoznania się z naszym porównaniem pamięci DDR5 VS DDR4.

Aktualizacja 29.10.2021

Ostatnio na swoim blogu MSI opublikowało wpis, w którym producent ocenia, że w stosunku do pamięci DDR4 cena modułów DDR5 będzie wyższa o 50-60%. Tak znacząca różnica w cenie bierze się z technologii zawartych na modułach, w tym zintegrowania układów zasilania na kościach. MSI zakłada, że będzie potrzeba co najmniej dwóch lat (zakładając, że skończą się problemy z dostępnością elektroniki), aby ceny nowych modułów spadły w okolice obecnych dla pamięci DDR4.

Kolejną firmą, która ostatnio zaprezentowała swoje moduły jest GALAX. Pamięci o dość oryginalnym radiatorze, którego góra przypomina tą znaną z klocków Lego, pracują zgodnie z specyfikacją JEDEC 4800. Producent jednak pochwalił się również wynikami jakie te pamięci osiągnęły podczas testów z nadchodzącym procesorem Alder Lake w benchamrku AIDA64. Moduły GALAX’a, oparte na kościach Microna, pracowały przy napięciu 1.1 v w trybie komunikacji z procesorem GEAR2. Pierwsze co rzuca się w oczy to wysoki, bo 86 ns czas opóźnień. Dla przypomnienia pamięci DDR4 na platformie Rocket Lake osiągają wyniki zbliżone do 50 ns. Pozostałe rezultaty potwierdzają poprzednie przecieki. DDR5 pracujące z częstotliwością efektywną 4800 MHz osiąga 69365 MB/S przy odczycie i 68413 MB/s przy zapisie.

Aktualizacja 14.10.2021

Jest już coraz bliżej do premiery nowych procesorów Intela obsługujących pamięci DDR5, więc nie ma co się dziwić, że coraz więcej producentów udostępnia specyfikację przygotowanych modułów.

Corsair

Producent zapowiedział odświeżony wygląd radiatorów modułów Dominator, Vengeance oraz zaprezentował nową serie V-Color. Ta również będzie posiadała podświetlenie RGB, ale charakteryzuje się bardzo niskim radiatorem. Corsair potwierdził, że otrzymamy pamięci zdolne do pracy z częstotliwością 6400 MHz oferującą nawet 51 GB/s transferu. Producent zdecydował się na zastosowanie kości od SK Hynix, dzięki czemu moduły V-Color już na premierę będą w stanie pracować z częstotliwością 6333 MHz przy napięciu 1.1 V. Niestety nie znamy ich opóźnień.

Geil

Firma przedstawiła nadchodzące pamięci serii Polaris. Możemy spodziewać się zarówno pojedynczych kości o pojemności do 32 GB jak i zestawów składających się z dwóch modułów o łącznej wielkości 64 GB. Pamięci będą dostępne w trzech wersjach kolorystycznych: białym, czerwonym oraz czarnym i będą posiadać podświetlenie RGB. Na premierę możemy spodziewać się tylko modułów pracujących z prędkością 4800 MHz oraz timingami 40-40-40-77. Szybsze moduły Gelid planuje wprowadzić dopiero w późniejszym terminie.

G.SKILL

Producent podobnie jak Corsair postanowił odświeżyć wygląd radiatorów swoich pamięci. Ten jest bardziej agresywny i swoją stylizacją ma przypominać hipersamochody. Pamięci będą dostępne w dwóch kolorach i będziemy mogli wybrać, czy decydujemy się na wersje z podświetleniem RGB czy z niej rezygnujemy. Na chwilę obecną najmocniejszy model będzie pracował z częstotliwością 6400 MHz przy bardzo niskich opóźnieniach CL36-36-36-76. Zostało to osiągnięte dzięki zastosowaniu ręcznie selekcjonowanych modułów Samsunga. Pamięci do sprzedaży trafią już w listopadzie a ich specyfikacja wygląda następująco

Aktualizacja 05.10.2021

Użytkownik REHWK na portalu Twitter podzielił się wynikiem podkręcania pamięci DDR5 uzyskanym na płycie Gigabyte'a AORUS Z690 TACHYON. Prezentowany rezultat, który prawdopodobnie pochodzi z laboratorium testowego tajwańskiego producenta, pokazuje pamięci DDR5 pracujące z prędkością 8000 MHz (efektywne taktowanie) w trybie GEAR2. Należy jednak wziąć pod uwagę że został on osiągnięty tylko przy jednym fizycznym module i timingach 50-50-50-100-150 2T. Pamiętajcie że z powodów zmian w architekturze komunikacji pamięci, każda z zainstalowanych kości pracuje domyślnie w dual channel co możemy zauważyć na screenie.

Warto też tutaj wspomnieć o samej płycie głównej, na której osiągnięto rezultat. AORUS TACHYON to najwyższy model w ofercie Gigabyte'a. Jest specjalnie przygotowana dla overclokerów konstrukcja. Można też założyć, że wzorem modelu Z590 będzie ona wyposażona tylko w dwa sloty pamięci, a ścieżki je łączące z procesorem będą jak najkrótsze, co sprzyja podkręcaniu pamięci RAM.

Aktualizacja 17.09.2021

Niestety pierwsze przecieki, wskazują, że wysokie timingi pamięci wpływają negatywnie na czas opóźnień w komunikacji z procesorem. W przypadku testowanego układu Core i5-12600K na platformie Dell’a dało się zauważyć prawie 80% gorsze rezultat w teście “Latency” programie AIDA64 w porównaniu do 11 generacji. Można się dopatrywać przyczyny w fakcie, że moduły na testowanej płycie pracowały w trybie GEAR4, co znacząco zmniejsza wydajność kontrolera pamięci. Mimo to kości DDR5 dzięki zegarowi 6400 MHz pozostawiają w tyle swoich odpowiedników, jeżeli chodzi o prędkości transferu.

Otrzymaliśmy również wgląd w specyfikacje JEDEC modułów dzięki potwierdzonym przez Intela modelom wspieranych pamięci (QVL). Dzięki udostępnionemu dokumentowi dowiadujemy się, że certyfikowane zostały kości pochodzące od SK Hynix, Samsung’a, Micron’a oraz Crucial’a. Pojedyncze moduły posiadają od 8 – 32 GB pamięci, wszystkie pracują z częstotliwością 4800 MHz z opóźnieniami 40-39-39 na napięciu 1.1V.

Z ostatniego przecieku dotyczącego płyt głównych Asusa Z690 dowiedzieliśmy się, że nie wszystkie modele będą wspierać pamięć w dniu premiery. Producent w tańszych modelach woli pozostawić wsparcie dla starszych, bardziej przystępnych pamięci. Można tą informacje traktować jako potwierdzenie wysokiej ceny modułów DDR5, a Asus tym ruchem stara się zmaksymalizować zysk przy premierze Alder Lake’a

DDR5 - wszystko co już wiemy o nowych pamięciach

DDR5 to nowa generacja pamięci systemowej, która jest tuż za rogiem. Obiecuje większą przepustowość, zwiększoną pojemność i mniejsze zapotrzebowanie na energię niż istniejące rozwiązania bazujące na DDR4. Dzięki temu będzie w stanie w pełni wykorzystać nie tylko nowoczesne procesory ale także wbudowane w nie układy graficzne.

Wydajność

Pamięć DDR5 przyniesie ze sobą szereg ulepszeń wydajności, w szczególności znacznie wyższe częstotliwości. Podobnie jak wcześniej w przypadku DDR4, pierwsze zestawy nie będą oferować przepustowości wyższych niż najlepsze zestawy ostatniej generacji. Jednak będą to osiągać bez wczytania profilu XMP czy ręcznego podkręcenia.

Według oficjalnej specyfikacji, pamięci DDR4 pracują z prędkością maksymalna wynosząca 3200 MT/s i choć są dostępne moduły mogące pochwalić się ponad 5000 MT/s, osiągane jest to z pominięciem normy JEDEC, a więc z dużo wyższym napięciem zasilania. DDR5 debiutuje z prędkością 4800 MT/s choć już wiadomo, że specyfikacja przewiduje układy mogące osiągać nawet 7200 MT/S. Przewiduje się, że osiągniecie 8000 MT/s nie powinno stanowić problemu, a niektórzy producenci twierdzą, że przygotują już zestawy, które umożliwią przekroczenie granicy nawet 12 600 MT/s .

Niestety wyższe częstotliwości pracy, spowodują (przynajmniej na początku) znaczące “poluzowanie” timingów. Pierwsze dostępne moduły legitymują się specyfikacją 40-40-40-77 dla częstotliwości efektywnej 4800 MHz. Porównując te wartości do DDR4 pracujących z podobną prędkością można przewidzieć, że w pewnych wariantach to starsza pamięć może okazać się szybsza.

Dużym atutem, zwłaszcza na początku, może okazać się okazać wsparcie dla XMP w wersji 3.0, dostępnej dla pamięci DDR5. Ta opracowana przez Intela technologia pozwala na skonfigurowanie specjalnych profili z podkręconymi ustawieniami, przetestowanymi przez producenta pamięci.

Wraz z nowymi modułami postanowiono poprawić także architekturę kanału komunikacji dla pamięci. W porównaniu do DDR4, gdzie każdy moduł dysponuje pojedynczym kanałem, w DDR5 podwojono tę liczbę. I choć szerokość pasma wymiany danych dalej pozostała bez zmian (wynosi 64 bity), przyczyni się to do poprawy sprawności i zarazem wydajności oraz poprawi integralność sygnału. Wstępne testy wskazują ponad 30% wzrost przy zachowaniu tego samego zegara, choć ostatecznym werdyktem radzimy wstrzymać się do opublikowania pierwszych niezależnych recenzji.

Nie bez znaczenia dla wydajności, zwłaszcza przy rozwiązaniach profesjonalnych, będzie domyślne wyposażenie pamięci w moduł korekcji błędów ECC. Nie mówimy tu o specjalnych rozwiązaniach przeznaczonych dla serwerów. Wszystkie pamięci DDR5 będą zwierały taki moduł.

Jakby tego wszystkiego było mało JEDEC, 28 lipca oblikował oficjalną specyfikację dla pamięci LPDDR5 oraz LPDDR5X. Ten nowy standard dla pamięci o niskim napięciu koncentruje się na poprawie wydajności, mocy i elastyczności. Dzięki temu realne ma stać się osiągnięcie prędkości 8533 MT/s.

Pojemność

Wstępnie mówi się, że pojedyncze kości mogą mieć pojemność wynoszącą nawet 128 GB. Choć firmy produkujące pamięci dążą do zwieszenia tego limitu. Najnowsze doniesienia od Samsunga wskazują na opracowanie technologii umożliwiającej produkcje 8- warstwowych modułów, które pozwolą uzyskać nawet 512 GB dla pojedynczej kości. Takie rozwiązanie, przynajmniej na początku będzie przeznaczone jednak do dużych serwerów, czy centrów przetwarzania danych. Jednak opracowanie takiej technologii może odbić się szybkim obniżeniem cen. Samsung zapowiedział, że na koniec roku 2021 rozpoczyna produkcję modułów DDR5, które pracują z prędkością 7200 MT/s o pojemności 512 GB.

Cena i dostępność

Choć pełna specyfikacja JEDEC dla nowych pamięci została ogłoszona dopiero w 2020 roku, to pierwsze kości DDR5 były już produkowane od 2018 roku. Mimo to zestawy RAM’u wciąż nie są dostępne dla klientów. No to musimy poczekać do czwartego kwartału 2021 roku kiedy to zadebiutuje pierwsza konsumencka platforma wykorzystująca nowy standard – Intel Alder Lake.

Jednego do czego musimy być przygotowani to fakt, że cena za moduły DDR5 na początku nie będzie najniższa. Przeważnie jest właśnie tak, że nowa pamięć jest droższa od poprzednika - obserwowaliśmy to zarówno przy premierze pamięci DDR3 jak i DDR4. Dopiero z czasem zyskując na popularności oraz dzięki większej konkurencji stanie bardziej przystępną opcją. Małą wskazówką może być też sprzedaż modułów przez Team Group, które bardzo szybko zniknęły z rynku. Zestawy o pojemności 32 GB pracujące z częstotliwością 4800 MHz był sprzedawane za 311 Euro. Tanio nie jest, ale pamięci DDR4 pracujące z podobną prędkością również nie należą do najbardziej opłacalnych na rynku.

To na razie wszystko co wiemy o pamięciach DDR5. Już nie możemy się doczekać aby móc ją przetestować, i sprawdzić jej wydajność. Będziemy regularnie aktualizować tę stronę, abyście byli na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i ogłoszeniami.

Jak chcecie dowiedzieć się więcej o procesorach Alder Lake obsługujących DDR, zapraszamy do zapoznania się z naszym podsumowaniem Intel Architecture Day.