Efekty specjalne w domowym zaciszu

Profesjonalne efekty specjalne wymagają ogromnych zespołów ludzkich, skomplikowanego sprzętu i niezwykle drogiego oprogramowania. Z pozoru wydaje się, że bariery logistyczne, a przede wszystkim finansowe są nie do pokonania i na realizację takich efektów mogą sobie pozwolić jedynie studia w Hollywood.

W dobie coraz większej popularności cyfrowego wideo życie pasjonata chcącego wyczarować coś na ekranie nie jest aż tak trudne, jak było jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu. Najbardziej naturalnym narzędziem przy realizacji efektów są edytory do montażu nieliniowego. Przede wszystkim pozwalają na przeprowadzenie podstawowej z kompozycyjnego punktu widzenia operacji: mieszania przynajmniej dwóch różnych materiałów wideo z możliwością określania stopnia ich przezroczystości. Na ogół możliwe są również działania na maskach i kluczowanie, gdyż pakiety te są często dostarczane wraz ze standardowymi, może nie najwyższej jakości, lecz do zastosowań amatorskich wystarczającymi kluczami koloru. Możliwości edytorów w zakresie realizowania efektów znacznie rozbudowują liczne rozszerzenia, popularne zwłaszcza w przypadku Adobe Premiere. Rozszerzenia te dostępne są zwykle w cenach od kilkunastu do kilkudziesięciu dolarów. Same programy montażowe są oferowane w dość zróżnicowanym przedziale cenowym. Prym - zarówno pod względem wygody pracy i liczby dostępnych funkcji - wiedzie tu bez wątpienia Adobe Premiere, lecz jego cena to prawie 4000 zł. Na szczęście można skorzystać z mniej wyrafinowanych, a przy tym całkiem użytecznych pakietów w rodzaju kosztującego niecałe 50 dolarów VideoWave Movie Creatora (http://www.videowave.com ) czy wręcz bezpłatnego VirtualDuba (http://www.virtualdub.org ).

Specyfika technologii realizacji efektów specjalnych w filmach powoduje, że programy montażowe nie są najlepszymi narzędziami, jakich można użyć do tego celu. Wykonanie efektu wymaga zwykle pracy tylko z jednym ujęciem, istotna za to jest możliwość swobodnego operowania kolejnymi warstwami obrazu wideo i ich przetwarzanie. W dalszej części artykułu prezentujemy kilka pakietów oprogramowania, które można wykorzystać, starając się w domowym zaciszu dorównać tak uznanym firmom postprodukcyjnym, jak Industrial Light & Magic czy Digital Domain. Przyjęliśmy przy tym założenie, że w grę mogą wchodzić wyłącznie te pakiety, których cena nie przekracza ceny Adobe Premiere, a im jest niższa - tym lepiej. Należy podkreślić, że prezentowane zestawienie nie jest porównaniem, a raczej prezentacją różnego rodzaju narzędzi, zaczynamy bowiem od solidnych pakietów przeznaczonych do kompozycji i efektów, a kończymy na mniejszych programach, często znacznie różniących się zastosowaniami. W tej grupie znajdziemy tańsze komercyjne programy analizy obrazu, dzięki którym możliwe jest przeprowadzenie takich operacji, jak stabilizacja, przekształcanie (morfowanie) czy odtwarzanie trójwymiarowej geometrii sceny na podstawie analizy sekwencji dwuwymiarowych klatek.

W przypadku Adobe Premiere i Adobe After Effects na rynku jest ogromna liczba rozszerzeń, często znakomicie powiększających asortyment środków twórcy efektów.

Pominęliśmy wykazy tego typu dodatków. Wszystkie produkty przedstawione w prezentacji to odrębne, całkowicie samodzielne pakiety, gotowe do pracy po zainstalowaniu.

Pakiety kompozycyjne

Jednym z bardziej rozbudowanych pakietów kompozycyjnych w grupie obejmującej tańsze programy jest Combustion firmy Discreet (http://www.discreet.com/products/combustion3 ). Z ceną na poziomie 995 dolarów zalicza się już do produktów półprofesjonalnych. Dość drogi jak na kieszeń przeciętnego użytkownika, oferuje jednak większość funkcji, które są niezbędne podczas kompozycji. Bez ponoszenia dodatkowych kosztów na rozszerzenia możemy przeprowadzać korekcję koloru, kluczowanie, śledzenie punktów, rotoskopię. Rozbudowane operacje na maskach pozwalają precyzyjnie przygotować kompozycję, w tym 3D (z uwzględnieniem głębi i perspektywy).

Dostępne są narzędzia malarskie (w tym do grafiki wektorowej), systemy cząsteczkowe, można skorzystać z rozszerzeń. Pasek czasu pozwala na definiowanie klatek kluczowych dla wszystkich parametrów mogących zmieniać się w czasie. Przez długi czas Combustion miał opinię pakietu dość niewygodnego w obsłudze, na szczęście kolejne wersje stawały się coraz wygodniejsze dla użytkownika. Warto wspomnieć, że spora część narzędzi dostępnych w Combustion pochodzi z przeznaczonych do efektów, w pełni profesjonalnych (i znajdujących się poza zasięgiem możliwości finansowych indywidualnych klientów) systemów flame firmy Discreet.

Nieco tańszy od Combustion jest pakiet Aura Video Paint (http://www.newtek.com/products/vt/aura ), oferowany przez firmę NewTek, znaną m.in. jako producent popularnego pakietu do grafiki trójwymiarowej Lightwave 3D. Za 895 dolarów otrzymujemy doskonałe narzędzie, pozwalające tworzyć dowolną liczbę warstw kompozycji. Zgodnie ze swą nazwą, Aura Video Paint kładzie istotny nacisk na funkcje malarskie, stąd jednym z zastosowań pakietu - prócz efektów - może być przygotowywanie kreskówek. Program symuluje tzw. pędzle naturalne, umożliwia także przeprowadzanie retuszy i rotoskopii. Podobnie jak przeznaczony do pracy z pojedynczymi grafikami Photoshop, Aura Video Paint zawiera dużą liczbę filtrów. Każdą z warstw, każdy pędzel i filtr można związać z określoną klatką kluczową, co pozwala precyzyjnie kontrolować wszystkie zmiany. Funkcje śledzące mogą kontrolować położenie do czterech punktów obrazu, co w zupełności wystarcza w większości zastosowań. W zestawie znajdują się także narzędzia do kluczowania, umożliwiające szybkie uzyskanie wysokiej jakości masek z ujęć sfilmowanych na niebieskim tle. Z uwagi na telewizyjne korzenie NewTeka, nie dziwi obecność funkcji pozwalających na pracę w czasie rzeczywistym.