Gry na serio

Człowiek czy maszyna

Rozwój botów opiera się na możliwości dołączania wtyczek do większości współczesnych gier. Dobrym przykładem jest wspominany już QuakeBot profesora Lairda. W każdej sekundzie program powinien wykonać jak najwięcej obliczeń, żeby jak najlepiej udawać człowieka. Dziesięć razy na sekundę serwer gry przesyła mu dane i wykonuje postacią wskazane ruchy. Obecna wersja bota potrafi podejmować decyzję 30-50 razy na sekundę. Zadziwiające, że wykorzystuje on zaledwie 5-10 procent mocy procesora komputera z częstotliwością taktowania 400 MHz.

Laboratorium Lairda wykorzystuje środowisko Soar do projektowania botów. Jest to bezpłatne wielozadaniowe narzędzie rozwijane od 1983 roku i wykorzystywane przez tysiące badaczy sztucznej inteligencji na całym świecie. Obecnie dostępne są wersje do Windows i Linuksa.

Soar pozwala zapisywać pożądane zachowanie jako zbiór reguł zależnych od zmieniającego się stanu gry. Zastosowanie jednej z nich może zmienić inne lub nawet tworzyć nowe. Dzięki temu można projektować aplikacje, które wymyślają nowe zachowania na podstawie swoich doświadczeń.

Pierwotny QuakeBot składał się z reguł systemu Soar do sześciu podstawowych działań (znajdź dozbrojenie, zaatakuj, wycofaj się, ścigaj, przyczaj się oraz poluj), składających się z prostszych, które z kolei dzielą się na zupełnie podstawowe. Na przykład zdobywanie dozbrojenia może polegać na znalezieniu przedmiotu, obrocie w jego kierunku, pójściu naprzód i zdaniu sobie sprawy, że przedmiot został podniesiony.

Taki przeciwnik był sprytny, lecz w niewielkim stopniu podobny do człowieka. Aby stworzyć nieco inteligentniejszego i przebieglejszego przeciwnika, zespół Lairda dodał mu zdolność przewidywania ruchów innych graczy, a więc tworzenia swego rodzaju modelu myślowego wroga na podstawie własnych obserwacji. Znając obecną sytuację w grze i możliwości taktyczne przeciwnika, bot stara się odgadnąć jego posunięcia.

Ze względu na dużą liczbę obliczeń związanych z tym procesem, przewidywanie następuje tylko w szczególnych okolicznościach. Laird mówi: "QuakeBot stara się odgadnąć ruchy zauważonego przeciwnika tylko wtedy, gdy tamten nie jest zwrócony twarzą do bota i znajduje się daleko od niego".

Załóżmy, że bot ukrywa się w pokoju, dostrzega wroga i wie, że dozbrojenie jest możliwe w pomieszczeniu położonym od strony północnej. Aby wywnioskować, co gracz zamierza, tworzy jego model myślowy i stara się odgadnąć dalszy bieg gry. Szuka przy tym chwili, w której jakaś akcja da mu przewagę - może więc pozwolić graczowi wejść do północnego pokoju i zabrać przedmiot i dopiero wtedy zaatakować. Z biegiem czasu reguły Soar kontrolujące bota stają się coraz bardziej skomplikowane, co zwiększa jego możliwości i utrudnia pokonanie go.

Rozwój idzie dalej. Zespół profesora dodaje nowe, jeszcze inteligentniejsze zachowania. Jednym z pomysłów jest modyfikacja wiedzy bota za każdym razem, gdy gracz zrobi coś nieprzewidywalnego. Tak jak bot uczy się od człowieka, tak gracz dostosowuje swoje zachowanie do komputerowego przeciwnika. Gdy bot na przykład przygotuje na ciebie zasadzkę, będziesz starał się tego uniknąć w przyszłości, a on z kolei będzie musiał zmienić taktykę.

Laird mówi: "Z punktu widzenia gier komputerowych nasza praca wskazuje miejsce, w którym komercyjne boty znajdą się może za kilka lat. Nie tylko będą myślały o sobie, ale przewidywały, co ty myślisz."

Bot wystający z portfela

Na pierwszy rzut oka przyszłość wygląda więc różowo. Gry z postaciami, które rozumieją, co się wokół nich dzieje, dostarczą realistycznych, ewoluujących historii. Ale jakie będą tego konsekwencje dla przemysłu, czy nie grozi mu spadek sprzedaży przy lawinowo wzrastających kosztach? Choć obecnie gry przynoszą większe dochody niż produkcja filmów, niektórzy producenci i twórcy zaczynają łapać się za kieszeń.

W ubiegłym roku kilka dobrze znanych firm informatycznych wpadło w kłopoty finansowe. Na przykład w styczniu Rage Software z Liverpoolu zbankrutowała. Syndyk masy upadłościowej z firmy Ernst & Young, Hunter Kelly stwierdził: "Rage dużo inwestowała w rozwój nowych gier, ale różne opóźnienia spowodowały, że sprzedaż wyprodukowanych programów nie pokryła wysokich kosztów".

Po kilku nieudanych próbach przetrwania wszczęła proces upadłości firma 3DO, wydawca udanej serii "Army Men". Francuski rząd zrozumiał znaczenie tej branży dla gospodarki francuskiej i w lipcu przeznaczył blisko 5 milionów euro na granty, które w zależności od warunków rynkowych mają wesprzeć francuskie firmy produkujące gry komputerowe. Zapewne inne rządy postąpią w ten sam sposób.

Producenci gier potrzebują nabywców dostarczających stałego strumienia pieniędzy na finansowanie nowych projektów. Czasem mogą przedłużyć życie udanego produktu za pomocą kolejnych dodatków i wersji, lecz ewoluujące gry będą zajmowały graczy coraz dłużej, zwalniając napływ gotówki. W przyszłości, być może, gry nie da się ukończyć tak, jak dziś, a wydawcy będą zmuszeni czekać, aż gracze się nią znudzą.

Innym problemem firm komputerowych stanie się stały wzrost znaczenia Linuksa jako platformy gier. Wiele obecnych projektów dotyczących sztucznej inteligencji w grach, w tym całe systemy do tworzenia takich aplikacji linuksowych (np. Soar), jest bezpłatnych. W rezultacie niezależni informatycy linuksowi, piszący gry z zamiłowania, a nie dla pieniędzy, mogą stanąć na czele stawki.

Jedno z takich przedsięwzięć jest związane z Kalifornijskim Uniwersytetem Technologicznym. Projekt Von Neumann ma na celu opracowanie ewoluującego ekosystemu w wirtualnym wszechświecie, w którym przeciwnicy rozwijają strategię na bieżąco, w trakcie gry. W czasie gdy gracz posuwa się naprzód, konkurenci stwarzają nowe niebezpieczeństwa i zawierają sojusze. Projekt jest typu open-source, więc programiści z całego świata mogą wyszukiwać w nim błędy, a nawet dołączać duże fragmenty kodu.

Przyszłość gier niewykorzystujących mechanizmów sztucznej inteligencji nie zapowiada się najlepiej. Pozyskanie ekspertów jest kosztowne, z kolei kształcenie własnych pracowników wymaga wiele czasu. Paradoksalnie najbliższe wydarzenia w branży komputerowej mogą spowodować duże trudności, których producenci bardzo starają się uniknąć.