Kompresja i dekompresja danych w praktyce

Głównym zadaniem archiwizatorów nie jest już dziś zmniejszanie miejsca zajmowanego przez dane. Większe znaczenie ma stworzenie kopii zapasowej, zorganizowanie dużej liczby danych w jednym pliku, zabezpieczenie i zaszyfrowanie informacji czy rozpakowanie instrukcji w formacie ZIP bądź RAR. A jeżeli przy tym zajmą one mniej miejsca niż oryginał, tym lepiej. Przydatność archiwizatorów jest jednak bezsporna, a archiwizacja nadal powszechna. Warto poznać kilka porad dotyczących programów do archiwizacji danych.

WinRAR - szybkie archiwum

Zanim użytkownik zacznie modyfikować zaawansowane ustawienia jakiegoś programu powinien wiedzieć, jak efektywnie używać jego funkcji podstawowych. Wprawdzie sztuka archiwizacji za pomocą WinRARa nie należy do skomplikowanych ale przecież porad i wskazówek poszukują również kompletnie zieloni użytkownicy komputera.

1. Najprostszym sposobem utworzenia archiwum za pomocą WinRARa jest skorzystanie z menu kontekstowego. Zacznij od zaznaczenia wybranych plików, a następnie kliknij jeden z nich prawym przyciskiem myszy. Najbardziej przydatne są dwie komendy. Polecenie Add to "nazwa_pliku.rar to najszybsza metoda zarchiwizowania danych. Używa ona profilu domyślnego, a jako nazwę archiwum przyjmuje nazwę katalogu, w którym zapisane są dane źródłowe. Nie pozwala na żadne zmiany ustawień.

2. Ustawienia kompresji pozwala zmodyfikować komenda Add to archive. Początkujący użytkownik może teraz na przykład określić własną nazwę archiwum. Robi się to w polu Archive name. Tutaj też określa się używany algorytm. Jeżeli zamierzasz przekazać spakowane dane innemu użytkownikowi, a nie masz pewności czy ma on WinRARa, zaznacz opcję ZIP w sekcji Archive format.

3. Bardziej zaawansowani użytkownicy mogą pokusić się na przykład o definicję stopnia kompresji i zdecydować na szybsze działanie programu kosztem wzrostu wielkości pliku wynikowego. Jeżeli trzeba zapisać archiwum, które samo rozpakuje się bez konieczności instalacji WinRARa, wystarczy zaznaczyć Create SGX archive, a gdy trzeba zabezpieczyć plik hasłem wystarczy przejść na kartę Advanced i kliknąć przycisk Set password.

WinRAR - zmiana zawartości menu kontekstowego WinRARa

Większość archiwizatorów umieszcza swoje funkcje w menu kontekstowym systemu operacyjnego. Ma to na celu przyspieszenie i zautomatyzowanie wielu operacji. Nie każdy zestaw poleceń odpowiada jednak wszystkim użytkownikom. WinRAR umożliwia samodzielne dobranie najpotrzebniejszych komend

1. Uruchom WinRARa, kliknij polecenie Options i Settings. Przejdź na kartę Integrtation. Upewnij się, że w sekcji Shell integration wybrana jest opcja Integrate WinRAR into shell. Zaznaczenie pola Icons in context menu spowoduje dodanie do menu ikon programu. To ułatwia zlokalizowanie jego funkcji. Jeżeli chcesz zgrupować narzędzie archiwizatora w jednym podmenu użyj parametru Cascaded context menus. Zwróć jednak uwagę, że to wydłuża wybieranie poleceń. Kliknij przycisk Context menu items.

2. Lista wyświetlona na ekranie zawiera wszystkie dostępne polecenia, które można umieścić w menu. Nie są one oczywiście wyświetlane jednocześnie ale dobierane w zależności od wykonywanych operacji. Inne widoczne są po kliknięciu gotowego archiwum (związane z rozpakowywaniem), a inne po zaznaczeniu normalnego pliku (związane z archiwizowaniem). Najczęściej używanymi są polecenia Extract Here, Extract to <folder>, Add to archive oraz Add to <archive name>. Te warto pozostawić. Pozostałe zaznaczenia można usunąć by nie zwiększały niepotrzebnie rozmiaru menu. Kliknij OK i OK.

WinRAR - żonglowanie rozmiarami woluminów

Dopasowywanie rozmiaru archiwum do nośnika, na którym było ono przenoszone stosował się najczęściej po to by zmieścić pliki na dyskietce czy płycie CD. Od czasu, gdy nośniki te straciły na popularności bądź całkowicie wyszły z użycia, znaczenie funkcji podziału również się zmniejszyło. Dziś dzieli się archiwa na przykład po to by przesłać dane mailem (bezpłatne skrzynki pocztowe ograniczają zwykle rozmiar pojedynczego pliku) bądź kopiować na kilka pendrive’ów. Z tego powodu jednak parametry podziału oferowane na przykład przez WinRARa ni odpowiadają potrzebom użytkowników. Wpisywanie ręczne wielkości plików za każdym razem gdy wystąpi konieczność podziału mija się z celem. Lepiej dodać własny parametr do listy opcji archiwizatora

1. Kliknij Options i settings. Wybierz kartę Compression i przycisk Define volume sizes w sekcji Volume size list. Sekcja Predefined sizes zawiera rozmiary wolumenów zdefiniowane przez producenta. Wystarczy umieść odpowiednie zaznaczenie, by pole pojawiło się na liście opcji programu, usunąć, by z niej zniknęło. Pozostaw na przykład 5 MB volumes ale usuń 100 MB Volumes oraz 700 MB volumes. Przydać się może pozycja 4095 MB FAT32 limit, zbędna jest natomiast (opisuje podobny rozmiar) 4482 MB DVD+R. W związku ze wzrostem popularności nagrywarek i nośników BD możesz też zaznaczyć 23866 MB Blu-ray.

2. W ustawieniach archiwizatora brakuje jednak kilku często używanych rozmiarów. Przydałaby się na przykład możliwość tworzenia woluminów o wielkości 2 GB. Tę wielkość mają często tanie nośniki USB. Aby dodać ją do programu należy posłużyć się sekcją User defined sizes. W pierwsze pole kolumny Label wpisz nazwę przygotowywanej opcji. Dla przykładu Małe USB. W polu Size, bytes określ rozmiar pliku. Kliknij OK i OK. Jeżeli chcesz skorzystać ze skonfigurowanej opcji, po otwarciu okna dialogowego z ustawieniami nowego archiwum przejdź na kartę General. Znajdziesz ją na liście Split to volumes, size

WinRAR - szczypta bezpieczeństwa

Archiwa, zwłaszcza te pochodzące z mało zaufanych źródeł, mogą często zawierać niebezpieczne dane. Aby podnieść bezpieczeństwo komputera i zminimalizować ryzyko przypadkowego rozpakowania groźnych plików można zablokować dekompresję plików wykonywalnych, wsadowych czy wygaszaczy ekranu. To one stanowią często źródło infekcji.

1. Otwórz okno z ustawieniami WinRARa i kliknij kartę Security. Zaznacz opcję File types to exclude from extracting w sekcji Prohibited file types. Listę możesz rozbudować o własne pozycje. Wystarczy dopisać do niej rozszerzenie danego typu plików poprzedzone znakiem gwiazdki i kropki. Poszczególne wpisy rozdzielone są spacją. Jeżeli chcesz zmniejszyć ryzyko nieuprawnionego odczytania twoich danych ze skasowanych plików tymczasowych zmień ustawienie Wipe temporary files na Allways.

WinRAR - przydatne profile

W przypadku każdego programu profile mają na celu usprawnienie i przyspieszenie wykonywanych operacji. Profil gwarantuje, że wszystkie parametry będą od razu odpowiednio zdefiniowane i nie trzeba bezie tracić czasu na ich konfigurację. Podobnie jest z WinRARem. Zamiast tracić czas na wielokrotne określanie stopnia kompresji, podziału archiwów czy używanego formatu wystarczy raz skonfigurować pożądany profil, a potem jedynie się nim posługiwać.

1. Klikając kolejno Options i Settings otwórz okno konfiguracyjne programu. Przejdź na kartę Compression. Jeżeli chcesz utworzyć nowy domyślny profil kompresji użyj przycisku Create default widocznego w sekcji Compression profiles. Otworzy się okno, w którym na kolejnych kartach możesz dobrać domyślne opcje archiwizacji. Dostępne są wszystkie parametry, których używa się podczas normalnej pracy. Możesz więc określić jaki format ma być stosowany, poinformować WinRARa czy i na jakiej wielkości woluminy ma dzielić pakowane pliki, czy kasować pliki źródłowe bądź czy zapisywać archiwum SFX. Zaawansowane opcje pozwalają dołączać informacje o prawach dostępu NTFS, pakować w tle, wymazywać pliki, dodawać hasło jak również określać opcje związane z tworzeniem kopii zapasowych. Po wprowadzeniu zmian wystarczy kliknąć przycisk OK.

2. Dodatkowe opcje związane z profilami archiwizacji ukryte zostały pod przyciskiem Organize. Gdy go klikniesz zobaczysz listę profili. Kolejność na liście określisz za pomocą poleceń Up i Down. Aby usunąć profil z listy zaznacz go i użyj przycisku Delete. Parametry uruchamiania określisz klikając Edit. Przydatne są trzy u dołu okna. Set profile as default ustawia wybrany profil jako domyślny. Po zaznaczeniu Add to context menu w menu kontekstowym pojawi się funkcja pozwalająca szybko wystartować dany profil. Jeżeli zaznaczysz Immediate execution po włączeniu archiwizacji program automatycznie przystąpi do pakowania i nie pozwoli na żadne dodatkowe modyfikacji ustawień.

3. Co ciekawe nowe profile tworzone są nie w oknie z opcjami ale oknie konfiguracyjnym parametrów włączonej archiwizacji. Kliknij przycisk Add na pasku narzędzi i przycisk Profiles na karcie General. W tym miejscu rozwija się lista, z której możesz wybrać jeden z gotowych szablonów. Tutaj także dodaje się nowe. Ustaw najpierw wszystkie parametry archiwizacji na poszczególnych kartach okna dialogowego a następnie wskaż polecenie Save current settings to a New profile. W polu Profile name umieść nazwę profilu. Często trzeb jeszcze usunąć domyślną nazwę archiwum proponowaną przez program. Zrobisz to po zaznaczeniu Save archive name. Gdy skasujesz nazwę usuń zaznaczenie. Poniżej określisz opcje uruchamiania opisane w poprzednim punkcie. Na koniec kliknij przycisk OK.

WinZip - gdy poczta jest za duża

Bezpłatne skrzynki pocztowe pozwalają dziś przechowywać praktycznie nieograniczoną liczbę wiadomości. Właściciele serwisów pocztowych nie limitują już miejsca jak dawniej. Każdy z nich ogranicza jednak maksymalny rozmiar przesyłki. Zwykle jest to 10-20 megabajtów. Próba przesłania załącznika przekraczającego tę wielkość kończy się niepowodzeniem. W większości przypadków pozostaje jedynie podział dużego pliku na mniejsze fragmenty. WinZip proponuje inne rozwiązanie. Mechanizm archiwizatora w połączeniu z usługą sieciową pozwala przekazywać duże ilości danych bez ich podziału na części.

1. Za przesyłanie dużych plików odpowiada funkcja ZipSend. Przed jej użyciem warto wprowadzić zmiany w konfiguracji i zarejestrować się. Uruchom WinZipa i kliknij kartę Settings na wstążce a potem przycisk ZipSend w sekcji Configure. Wybierz łącze Sign up for ZipSend file delivery service i zarejestruj się na stronie internetowej serwisu. Wróć do programu i wpisz informacje o utworzonym koncie.

2. Domyślnie WinZip skonfigurowany jest tak, by przesyłać za pomocą serwisu pliki większe niż 5 MB. Wartość tę można z powodzeniem podnieść do 10 MB. Zrobisz to w polu For files larger then. Jeżeli nie chcesz korzystać z usługi wybierz opcję Never. Zaznaczenie Allways mija się z celem. Spowoduje to bowiem przekazywanie przez ZipSend każdego pliku. Wiadomości o małych rozmiarach szybciej dotrą do odbiorcy tradycyjną drogą. Kliknij OK

3. Aby przesłać drogą mailową pliki, przejdź na kartę Home i kliknij przycisk ZipSend. Wskaż na dysku plik i zaakceptuj wybór przyciskiem Otwórz. W polu Type a name for the Zip file. W sekcji Type wybierz format zapisu. Aby utrzymać pełną zgodność ze starszymi wariantami archiwizatora pozostaw zaznaczenie przy Zip. Format Zipx daje większe możliwości i wyższy stopień kompresji ale do jego rozpakowania potrzebny jest WiZip w wersji przynajmniej 12.1. Lekkomyślne byłoby pozostawianie własnych plików bez zabezpieczeń na serwerze obcej firmy, dlatego zaznacz Encrypt files. W sekcji u dołu okna można jeszcze zmniejszyć oryginalne rozmiary pliku, a w związku z tym przyspieszyć na przykład przesyłanie. Jeżeli chcesz pozostawić dane bez ingerencji pozostaw zaznaczenie przy Keep original size. Kliknij OK i wpisz hasło, które posłuży do szyfrowania. Po przesłaniu danych na ekranie zobaczysz okno nowej wiadomości z umieszczonym w treści linkiem do pliku. Wystarczy podać tytuł maila oraz wpisać adres odbiorcy.

WinZip - bezpieczne archiwa

Bezpieczeństwo danych staje się coraz ważniejsze. Skompresowane archiwa mogą znacząco je podnieść. Zaszyfrowane i zabezpieczone hasłem zestawy plików to najprostsza metoda ochrony przed nieupoważnionym dostępem. Poza tym, w zależności od stosowanego algorytmu zaszyfrowanie archiwów może stanowić bardzo poważną przeszkodę w poznaniu ich treści.

1. Zanim zaszyfrujesz jakiekolwiek dane powinieneś zmienić domyślny algorytm używany przez WinZipa. Standardowo, ze względu na zgodność ze starszymi wersjami programu wybrany jest Zip 2.0. Nie stanowi on większej przeszkody dla zdeterminowanych włamywaczy. Aby dane były bezpieczne należy zmienić go na nowszy standard. Kliknij kartę Settings i rozwiń listę Level w sekcji Encryption. Ustaw na niej AES (256-bit). Wariant 128-bitowy daje niższy poziom ochrony i jedynie minimalne przyspieszenie podczas szyfrowania. Wersja 256 jest ponadto zalecana, gdy szyfrowana jest duża liczba pojedynczych plików.

2. Wróć na kartę Home. Aby zaszyfrować i skompresować dane zaznacz najpierw opcję Encrypt w sekcji Compress i dopiero potem kliknij przycisk Zip My Files. Zaznacz pliki na dysku i wybierz polecenie Zip. Zamknij okno komunikatu i podaj dwukrotnie hasło do zaszyfrowania danych. Na liście u dołu okna określ format kompresji. Do wyboru jest stary Zip, nowszy ZipX oraz standard LHA. Nadaj plikowi nazwę i kliknij Create. Na koniec zamknij okno z podsumowanie wykonanych operacji. Inną metodą jest zaszyfrowanie już gotowych archiwów. W tym celu wystarczy kliknąć ikonę archiwum prawym przyciskiem myszy wybrać polecenie WinZip, potem Encrypt i podać hasło, które zostanie użyte do zaszyfrowania danych

WinZip - wielkość plików i szybkość pracy

Operacja tworzenia archiwów i kompresowania danych daje różne rezultaty w zależności od doboru ustawień programu i nakładów obliczeniowych. Ten sam algorytm może w wyniku swojej pracy zaowocować mniejszym lub większym plikiem. Różnice wielkości zawierają się oczywiście w pewnych granicach ale dzięki temu użytkownik może zdecydować czy w danej chwili zależy mu na lepszym upakowaniu informacji czy na szybszym archiwizowaniu. Drugi wariant daje zwykle większe pliki wynikowe. Aby otrzymać mniejsze lub większe archiwa bądź przyspieszyć działanie programu można używać różnych algorytmów albo modyfikować opcje kompresji w ramach tej samej metody.

1. Wyboru algorytmu dokonuje się w trakcie zapisu archiwum. Gdy otworzysz okno selekcji plików odpowiednie ustawienie dostępne będzie na liście po prawej stronie. Domyślnie zaznaczony jest stary mechanizm Zip. Format Zipx daje mniejsze pliki wynikowe. Jeżeli zależy ci na maksymalnej kompresji skorzystaj z niego. Jeżeli chcesz ten format ustawić jako domyślny kliknij kartę Settings, przycisk Options i kartę Miscellaneous. Zaznacz opcję Create New Zip files using the zip file type.

2. Zmiana metody może być przeprowadzana podczas każdej operacji. Można też określić na stałe stopień upakowania w opcjach programu. Kliknij w tym celu kartę Settings i przejdź do sekcji Compression metod. Standardowe ustawienia pozwalają uzyskać pliki wynikowe jak najmniejszych rozmiarów. Jeżeli priorytetem jest szybkość archiwizacji należy zmienić ustawienia na listach Zip: i Zipx. Ekstremalnym parametrem w obydwu przypadkach jest No compression. Po jego wybraniu nie zmniejsza się rozmiar danych a archiwizacja służy na przykład łączeniu kilku różnych plików w jeden obiekt, który można również zabezpieczyć hasłem.

Universal Extractor - rozpakować wszystko

Tworzyć archiwa można dowolnie wybranym programem. W praktyce stosuje się głównie dwa podstawowe formaty więc nie ma kłopotów z dobraniem narzędzia. Problemy pojawiają się gdy trzeba rozpakować plik zapisany nieznanym standardzie. Wprawdzie popularne pakery obsługują pokaźną liczbę formatów ale użytkownik nadal może zostać łatwo zaskoczony. Odpowiedzią na te problemy jest Universal Extractor. To narzędzie do rozpakowywania archiwów. Obsługiwane przez nie liczba standardów jest naprawdę imponująca. Rozpoznaje ponad 100 formatów i rozszerzeń

1. Aby program działał bezproblemowo nie należy zmieniać żadnych opcji w trakcie instalacji. Tylko dzięki temu odpowiednie opcje znajdą się w kontekstowym menu systemowym. W przeciwnym razie, by je uzyskać najprościej jest przeinstalować narzędzie. Opcje Extractora dostępne w Manu systemowym oraz w menu Edycja programu dotyczą jedynie ustawień językowych i zachowania w trakcie działania.

2. Aby skorzystać z Universal Extractora można posłużyć się listami wyboru w oknie programu i wskazać archiwum oraz katalog do którego ma zostać rozpakowana jego zawartość. Szybciej jednak skorzystać z menu kontekstowego Eksploratora. Kliknij plik archiwum prawym przyciskiem myszy. W menu zobaczysz trzy nowe pozycje: UniExctract Pliki, UniExctract Tutaj i UniExctract do Podkatalogu. Pierwsza spowoduje otworzenie okna programu i da możliwość zmiany źródła i wyboru katalogu docelowego, druga spowoduje wyodrębnienie wszystkich plików do folderu, w którym znajduje się archiwum. Po wybraniu trzeciej funkcji w aktualnym katalogu zostanie utworzony podkatalog o nazwie odpowiadającej archiwum i w nim znajdą się wszystkie pliki.

ZipGenius - jak włączyć obsługę różnych formatów

ZipGenius to jeden z najpopularniejszych i ile nie najpopularniejszy, całkowicie bezpłatny archiwizer. Nie ma żadnych ograniczeń funkcjonalnych ani czasowych, nie zmusza użytkownika do oglądania reklam. Możliwości programu są całkiem spore a lista obsługiwanych formatu długa

1. Aby zmienić domyślne ustawienia obsługi różnych archiwów trzeba zmodyfikować opcje programu. Standardowo powiązanych z ZipGeniusem rozszerzeń jest niewiele. Zwłaszcza, gdy w systemie zainstalowane było wcześniej inne narzędzie tego typu. Uruchom aplikację i kliknij przycisk Options bądź wybierz polecenie o tej samej nazwie z menu Tools. Zaznacz grupę o nazwie Main settings.

2. W sekcji File associations wyświetlone są wszystkie formaty obsługiwane przez program. Te, które zostały z nim bezpośrednio powiązane mają dodatkowe oznaczenie. Jeżeli chcesz, by inne również domyślnie otwierały się w ZipGeniusie dodaj je do listy umieszczając obok nich zaznaczenie. Możesz umieścić od razu na liście wszystkie rozszerzenia. Wymaga to kliknięcia przycisku Select all. Usunięcie wszystkich powiązań będzie możliwe po wybraniu Deselect all.

ZipGenius - naprawa archiwów Zip

Archiwa, jak każde pliki mogą czasami ulec uszkodzeniu. Jeżeli zawierały większą liczbę obiektów może okazać się to sporym kłopotem. ZipGenius pozwala jednak naprawiać uszkodzone archiwa zapisane w formacie Zip. Dzięki tej funkcji udaję się często odzyskać większość spakowanej zawartości.

1. Uruchom program i wskaż w nim plik archiwum. Możesz to zrobić klikając polecenie niewielką strzałkę obok przycisku Home na pasku narzędzi. Po rozwinięciu menu wybierz polecenie 028 - Repair a ZIP archive. Zamknij okno komunikatu przyciskiem OK i zaznacz na dysku uszkodzone archiwum. Kliknij Otwórz. Jeżeli dane były zabezpieczone hasłem podaj je i wciśnij [ENTER]. Odzyskane dane znajdą się w tym samym katalogu opatrzone dopiskiem FIXED.

ZipGenius - lista plików na stronie

Duże archiwa zawierają czasami pokaźną listę plików. Przepisywanie jej po to, by sporządzić zestawienie mogłoby zająć bardzo dużo czasu. Po co to jednak robić skoro można bez problemu wyeksportować cały spis do pliku. Otwórz w tym celu archiwum za pomocą ZipGeniusa, rozwiń menu Actions i kliknij polecenie export file list to. Do wyboru masz cztery możliwości: zapis w postaci strony HTML (Web page), jako plik XML, tekstowy (Text file), oraz dane rozdzielane przecinkami (Comma Separated Values).