GIMP 2.2.8 może wydawać się trudny dla początkujących. Tymczasem wystarczy poznać podstawowe zasady korzystania z tej aplikacji, aby zyskać uniwersalny program do obróbki zdjęć.
GIMP 2.2.8 może wydawać się trudny dla początkujących. Tymczasem wystarczy poznać podstawowe zasady korzystania z tej aplikacji, aby zyskać uniwersalny program do obróbki zdjęć.
GIMP to jeden z najlepszych programów graficznych rozpowszechniany na zasadzie open source. Wiele osób uznaje go jednak za narzędzie trudne w obsłudze i mało przydatne do domowych celów. W rzeczywistości jest odwrotnie. GIMP nie ma, co prawda, kreatorów i gotowych szablonów, ale w zamian oferuje uniwersalne i elastyczne narzędzia, które nie ograniczają pomysłów użytkownika. Domowy program graficzny powinien przede wszystkim umożliwiać podstawowy retusz zdjęć. W GIMP-ie 2.2.8 nie znajdziesz przycisku, który automatycznie poprawi jasność, kontrast i kolorystykę fotografii, ale taka podstawowa edycja naprawdę nie jest trudna (ilustr. 1-4). GIMP doskonale usuwa efekt czerwonych oczu (ilustr. 5). W tym wypadku również brak zautomatyzowanego narzędzia, ale połączenie zaznaczania eliptycznego i edycji nasycenia kolorów sprawdza się znakomicie. Zautomatyzowane narzędzia w programach komercyjnych działają najczęściej na tej samej zasadzie.
W GIMP-ie 2.2.8 jest wiele przydatnych filtrów i efektów specjalnych. Są klasyczne filtry do rozmywania, wyostrzania bądź stylizacji zdjęć, w tym tak ciekawe narzędzia, jak Gimpresjonista, który może zamienić zwykłą fotografię w prawdziwy obraz. Najciekawsze efekty uzyskasz, łącząc kilka narzędzi: pracę na warstwach i kanałach, edycję masek i skomplikowanych obszarów zaznaczeń. Szczególnie przydaje się możliwość przetwarzania za pomocą filtrów (ilustr. 6) tylko wybranych obszarów zdjęcia. Możesz w ten sposób na przykład manipulować głębią ostrości, rozmywając tło i uwypuklając sportretowaną osobę. Bardzo pożytecznym narzędziem jest klonowanie (ilustr. 7), czyli kopiowanie fragmentów obrazu o kształcie określonym przez aktualnie używany rodzaj pędzla. Doskonale nadaje się do retuszowania portretów, zwłaszcza usuwania defektów cery, do poprawiania jakości zdjęć zeskanowanych z odbitek. W tym wypadku za pomocą klonowania usuniesz wszelkie zabrudzenia, rysy i plamy.
GIMP 2.2.8 ma kilka charakterystycznych cech, o których warto wiedzieć przed rozpoczęciem pracy. Przede wszystkim brak dużego, głównego okna programu - kolejne okna narzędzi i okna z grafiką pojawiają się wprost na pulpicie. Główne okno jest dość małe, zawiera kilka przycisków uruchamiających najczęściej używane opcje oraz w dolnej części opcje aktualnie wybranego narzędzia.
Najczęściej używanym elementem jest rozbudowane menu kontekstowe, uruchamiane prawym przyciskiem myszy. Wszystkie jego opcje są dostępne także w menu głównym, w oknie z wczytanym zdjęciem, ale korzystanie z prawego przycisku myszy i rozwijanego menu podręcznego wydaje się wygodniejsze. Każda część tego menu może być "przypięta" do pulpitu - wystarczy kliknąć przerywaną linię w jego górnej części, aby rozpoczęło życie jako samodzielne okno dialogowe. Bardzo przydają się dynamiczne skróty klawiaturowe, ułatwiające korzystanie z często wybieranych opcji menu podręcznego. Najpierw włącz opcję Plik | Preferencje | Interfejs | Dynamiczne skróty klawiszowe, a następnie wybierz z menu podręcznego jedną z opcji i pozostawiając ją podświetloną (nie należy poruszać kursorem myszy), naciśnij pojedynczy klawisz lub skrót wykorzystujący dodatkowo klawisze [Ctrl] lub [Shift].
1. Podstawowa operacja podczas obróbki fotografii to, oczywiście, wczytanie zdjęcia do GIMP-a. Możesz w tym celu użyć opcji Plik | Otwórz z menu głównego, ale nie jest to najwygodniejsze rozwiązanie, bo nie uzyskasz szybkiego dostępu do folderu Moje dokumenty i do pulpitu. Znacznie lepiej po prostu przeciągnąć ikonę pliku z Eksploratora Windows do głównego okna programu lub (jeśli GIMP nie jest uruchomiony) na ikonę programu. Jeśli podczas instalacji GIMP 2.2.8 został skojarzony z różnymi typami plików graficznych, to wystarczy, oczywiście, podwójne kliknięcie pliku, aby został otwarty do edycji. To ostatnie rozwiązanie nie jest najszczęśliwsze - pliki graficzne powinny być skojarzone raczej z szybko działającą przeglądarką, np. XnView czy IrfanView.
2. Po wczytaniu zdjęcia wyświetl okno nawigacyjne (korzystając z opcji Widok | Okno nawigacyjne lub skrótu [Ctrl Shift N]). To małe okno umożliwia wygodne skalowanie i przesuwanie aktualnego widoku zdjęcia i przyda się nie tylko podczas modyfikacji jasności, ale też na wszystkich pozostałych etapach tego warsztatu. Teraz użyj opcji Narzędzia | Narzędzia kolorów | Jasność i kontrast. Zostanie wyświetlone małe okno, w którym za pomocą suwaków Jasność i Kontrast dokonasz podstawowego retuszu zdjęcia. Zmiana jasności i kontrastu nie zawsze uratuje zdjęcie. Jeśli na obrazie dominują bardzo ciemne lub bardzo jasne obszary, jedynym rozwiązaniem może się okazać stylizacja fotografii, na np. rysunek bądź czarno-białą grafikę.
3. Jeśli modyfikacja jasności i kontrastu nie poprawi wyglądu zdjęcia, skorzystaj z bardziej elastycznych narzędzi: poziomów i krzywych. Za pomocą poziomów (Narzędzia | Narzędzia kolorów | Poziomy) możesz dopasować wygląd zdjęcia na podstawie tzw. histogramu widocznego w górnej części okna Poziomy. Jeśli np. lewa część histogramu jest niemal płaska, możesz przesunąć pierwszy z lewej trójkątny suwak w prawo, usuwając "płaską" część wykresu. Zdjęcie najczęściej zyska po takiej operacji. Za pomocą krzywych (Narzędzia | Narzędzia kolorów | Krzywe) możesz natomiast zwiększyć lub zmniejszyć intensywność pikseli o określonym natężeniu, np. najciemniejszych lub najjaśniejszych.
4. Równie istotne, jak edycja jasności i kontrastu, jest dopasowanie kolorystyki zdjęcia. Jej wady mogą wynikać z wielu przyczyn, od nietypowego źródła światła po właściwości techniczne aparatu. Wybierz opcję Narzędzia | Narzędzia kolorów | Odcień i nasycenie.
W wyświetlonym oknie możesz zmieniać ogólne nasycenie i odcień fotografii (gdy naciśnięty jest przycisk Łącznie). Można także modyfikować nasycenie i odcień każdego z kolorów podstawowych. W oknie widoczne są trzy barw podstawowe i trzy kolory dopełniające, ułożone w okrąg. Kolory znajdujące się po przeciwnych stronach to barwy dopełniające (np. żółty i granatowy). Jeśli zaznaczysz pole opcji przy wybranej barwie, będziesz zmieniać wyłącznie nasycenie danego koloru.
5. Chociaż nowoczesne aparaty cyfrowe wykorzystują specjalne techniki redukujące efekt czerwonych oczu, dość często trzeba poprawić świecące na czerwono źrenice na etapie fotoretuszu. GIMP nie ma opcji usuwania tej wady, ale możesz użyć zaznaczania i edycji nasycenia. Najpierw zaznacz czerwony obszar oka (warto powiększyć zdjęcie, np. za pomocą okna nawigacyjnego). Użyj w tym celu opcji Narzędzia | Narzędzia zaznaczania | Zaznaczanie eliptyczne. Następnie wybierz kolejno Narzędzia | Narzędzia kolorów | Odcień i nasycenie i zmniejsz nasycenie koloru na zaznaczonym obszarze. Możesz także zmienić odcień z czerwonego na przykład na niebieski.
6. Do najchętniej używanych narzędzi we wszelkich programach graficznych zaliczają się filtry i efekty specjalne. Należy z nich korzystać ostrożnie, bo łatwo zmienić dobre zdjęcie w tandetną pseudografikę. Kilka filtrów jednak rzeczywiście się przydaje. Jednym z nich jest Selektywne rozmycie Gaussa. Wbrew nazwie, pozwala także na precyzyjne wyostrzanie grafiki. Wybierz opcję Filtry | Rozmycie | Selektywne rozmycie Gaussa. Korzystając z okna podglądu, dopasuj ustawienie opcji Maksymalna delta oraz Promień rozmycia. Korzystaj także z filtru Odplamianie (Filtry | Uwydatnianie | Odplamianie), który daje bardzo dobre efekty zwłaszcza podczas retuszu portretów.
7. Jednym z najważniejszych narzędzi do zaawansowanego retuszu zdjęć jest tzw. klonowanie. Wybierz Narzędzia | Narzędzia rysownicze | Klonowanie. W głównym oknie programu wybierz rodzaj pędzla - większy ułatwia poprawianie dużych wad grafiki, mniejszy przyda się do usuwania drobnych śmieci. Jak działa klonowanie? Wybierz obszar z niewielką wadą grafiki. Naciśnij klawisz [Ctrl] i kliknij fragment zdjęcia o podobnym kolorze, jak obszar, który będzie poprawiany. Następnie zwolnij klawisz [Ctrl] i kliknij obszar z wadą. Jak widać, został tam skopiowany wcześniej kliknięty fragment. Za pomocą klonowania możesz nie tylko poprawić wady zdjęcia, ale wręcz usunąć zbędne elementy, np. linie sieci elektrycznej ze zdjęcia krajobrazu.
8. GIMP umożliwia także bardziej złożone przekształcenia fotografii, wykorzystujące pracę na warstwach i użycie filtrów. Po wstępnym retuszu fotografii wyświetl okno warstw (za pomocą skrótu [Ctrl L]) i skopiuj warstwę tła, używając przycisku Utworzenie duplikatu warstwy. Wybierz nową warstwę i rozjaśnij ją, a potem użyj filtru Filtr | Rozmycie | Rozmycie Gaussa z dość dużym promieniem, np. 30-50. Powróć do okna zarządzania warstwami i ustaw tryb Mnożenie lub Przenikanie dla przekształconej warstwy. Suwakiem Krycie dopasuj końcowy efekt. Jeśli jest słabo widoczny, ponownie rozjaśnij warstwę i użyj filtru rozmywającego z większym promieniem.
