Magia połączeń
-
- Grzegorz Buczek,
- 01.01.2001
W ekstremalnych przypadkach zła jakość kabli głośnikowych i sygnałowych może uniemożliwić pracę całego systemu. Zanim więc przystąpimy do wymiany klocków, których jakość nam nie odpowiada, zastanówmy się nad systemem połączeń.
W ekstremalnych przypadkach zła jakość kabli głośnikowych i sygnałowych może uniemożliwić pracę całego systemu. Zanim więc przystąpimy do wymiany klocków, których jakość nam nie odpowiada, zastanówmy się nad systemem połączeń.
Wstępna klasyfikacja
Kable, które wykorzystujemy w systemach AV, możemy podzielić na trzy podstawowe grupy. Grupa I - to wszelkiego typu przewody głośnikowe o różnej konstrukcji, do których produkcji wykorzystuje się metale, najczęściej miedź i srebro, chociaż zdarzają się również przewody wykonane z węgla. Grupa II - to kable sygnałowe, dzielące się na wizyjne (do przesyłania obrazu) i foniczne, które z kolei możemy podzielić na analogowe i cyfrowe. Połączenia cyfrowe dzielą się dodatkowo na metalowe i optyczne. Do ostatniej III grupy należą przewody zasilające.
Kable głośnikowe
Są to najdłuższe kable w naszym systemie, w związku z tym zarówno ich właściwości elektryczne, jak i mechaniczne muszą spełniać wysokie wymagania jakościowe. Sygnał przesyłany przez przewody głośnikowe jest sygnałem wysokoprądowym o dużej mocy. Najczęściej stosowanym metalem do produkcji kabli jest miedź beztlenowa OFC, następnie srebro, często też spotyka się hybrydy obu metali. Najprostszym rozwiązaniem stosowanym w tanich kablach jest tak zwany wielosplot linowy, w którym pojedyncze cienkie druciki (o średnicy 0,05-0,3 mm) są grupowane w wiązki tworzące przewodnik. Kabel taki charakteryzuje się bardzo dobrą wytrzymałością mechaniczną, małą rezystancją i dość dużą indukcyjnością. Często splatane są w ten sposób druciki wykonane z różnych metali. Innym rozwiązaniem jest budowa solid cor, polegająca na stosowaniu pojedynczych izolowanych od siebie drutów o dużych średnicach 0,4-1,2 mm. W najprostszych konstrukcjach stosuje się dwa druty, w najbardziej rozbudowanych - ponad 20 i to o różnych średnicach. Kable takie mają bardzo dobre właściwości dźwiękowe, ale są sztywne i dość kruche. Niektóre firmy proponują kable głośnikowe o konstrukcji zbliżonej do przewodów antenowych. W tym rozwiązaniu pojedyncza linka lub drut sygnałowy są otoczone siatką ekranującą. Bardzo ważnym elementem kabla głośnikowego są właściwości elektryczne stosowanych izolatorów. Najczęściej spotyka się teflon, PCV, silikon i polipropylen.
Wiedzieć więcej...
Podstawowym parametrem przewodów jest rezystancja zwana inaczej oporem elektrycznym. Do niej dochodzi indukcyjność i pojemność elektryczna. Zjawiska te są niekorzystne dla przesyłanego sygnału. Rezystancja powoduje spadek poziomu przekazywanej informacji, natomiast indukcyjność i pojemność zniekształcają charakterystykę częstotliwości oraz wprowadzają zniekształcenia fazowe. Ze zjawiskami tymi walczy się stosując wymyślne budowy przewodów i konstrukcje o różnej geometrii.
Analogowe kable sygnałowe audio
Są trzy rodzaje stosowanych połączeń pomiędzy poszczególnymi elementami toru audio. Ich długość waha się najczęściej pomiędzy 50 a 150 mm. CA najbardziej powszechny, stosowany zarówno w sprzęcie tanim, jak i w niesymetrycznych konstrukcjach sprzętu High-end, przeważnie zbudowany jest z jednej żyły otoczonej ekranem, zakończonej wtyczkami cinch. Takim kablem, lecz o znacznie większej długości podłącza się moduły basowe - subwoofery. Drugim rodzajem przewodów są kable XLR, zwane inaczej połączeniami symetrycznymi. W takim przewodzie mamy dwie ścieżki sygnałowe i ekran będący masą układu. Tego typy połączenia wywodzą się z techniki profesjonalnej i zapewniają bardzo dobrą jakość sygnału będąc jednocześnie doskonałą izolacją dla zakłóceń zewnętrznych. Połączenia te stosuje się w zbalansowanych urządzeniach najwyższej klasy, gdy chce się przesłać sygnał audio na duże odległości. W kablach tego typu stosuje się wtyczki XLR zwane popularnie kanonami. Ostatnia grupa kabli połączeniowych jest oparta o wtyki typu din. Stosują ją nieliczne audiofilskie firmy, w instalacjach kina domowego się ich nie używa.