Napisy do filmów znikną z Sieci?

"To nie jest tak, że oto firma Gutek Film rozpoczęła wielką krucjatę przeciwko internetowemu piractwu - denerwuje mnie, że większość mediów tak przedstawia tę sprawę" - powiedział nam Jakub Duszyński. "Swój początek miała ona kilka dni temu, gdy kilku osobom przedstawiłem nasze plany wydawnicze na najbliższe miesiące - zostałem wyśmiany, bo okazało się, że wszystkie te filmy można już od kilku tygodni ściągnąć z Sieci, z napisy.info i napisy.org wziąć polskie napisy i obejrzeć. Dlatego też w piątek zadzwoniłem do administratorów obu serwisów i zażądałem zaprzestania naruszania naszych praw wynikających z zakupionych przez nas licencji i umieszczania w serwisach napisów do naszych filmów. Mam do tego pełne prawo - jako polski wydawca posiadamy wyłączne prawo udzielone przez producenta filmu do eksploatacji w okresie licencji filmu na terytorium Polski utworu w polskiej wersji językowej. Zaznaczam - domagałem się przede wszystkim usunięcia napisów do naszych filmów, a nie zamknięcia serwisów. Poinformowałem także, że jeśli warunki te nie zostaną spełnione, podejmiemy odpowiednie kroki prawne" - relacjonuje przedstawiciel Gutek Film.

W czasie rozmowy Jakub Duszyński kilkakrotnie podkreślił, że jego działania nie są elementem żadnej skoordynowanej akcji wymierzonej w serwisy z napisami - jego celem było jedynie powstrzymanie nieautoryzowanej dystrybucji materiałów do których prawa ma Gutek Film. "Jeszcze raz chciałbym podkreślić, że to nie jest tak, że zaczęliśmy "świętą wojnę" z internetowym piractwem. Jeśli ktoś zerwie Ci zegarek z ręki mówiąc, że robi to dlatego, gdyż zegarki są za drogie i nie stać go na własny, to na pewno będziesz starał się go powstrzymać i nikt nie nazwie tych działań "świętą wojną ze światową przestępczością". My jesteśmy w dokładnie takiej samej sytuacji - po prostu walczymy o swoje prawa" - tłumaczy Duszyński. Dyrektor artystyczny firmy napisał również list otwarty w tej sprawie, w którym dokładnie wyjaśnia powody swoich działań - jego pełną treść przedstawiamy na końcu tekstu.

Zobacz również:

• Netflix - najlepsze horrory, które obejrzysz w 2023 roku [MAJ]

Nielegalne napisy

Skontaktowaliśmy się w tej sprawie z prawnikiem specjalizującym się m.in. w prawie autorskim - Aleksandrem Stuglikiem z Kancelarii Prawnej B. Żuradzka. Jego zdaniem, prawo jest po stronie Gutek Film - "Zgodnie z art. 2 ustawy z 1994 o prawie autorskim, opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Tłumaczenie cudzego utworu, np. tłumaczenie dialogów filmowych może stanowić niezależny od utworu pierwotnego - czyli filmu - przedmiot prawa autorskiego" - tłumaczy A. Stuglik.

"Te prawa na rzecz tłumacza powstają niezależnie od woli twórcy utworu pierwotnego, czyli filmu. Podmiot praw autorskich do utworu pierwotnego nie może ingerować w samo powstanie danego opracowania, czyli że innymi słowy twórca utworu zależnego nie musi przed podjęciem decyzji o jego wykreowaniu zwracać się o zgodę do autora opracowywanego dzieła. Jednakże rozporządzanie i korzystanie z tłumaczenia zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Zatem, aby twórca tłumaczenia dialogów z języka np. angielskiego na polski mógł z nich korzystać, lub je rozpowszechniać, co do zasady wymagana jest zgoda twórców filmu. Zatem: przetłumaczenie dialogów na język polski nie jest karalne, jednak rozpowszechnianie tego tłumaczenia może być traktowane jako naruszenie praw twórców filmu i ewentualnie dystrybutora. Twórcy w przypadku takiego naruszenia mogą się domagać ochrony swoich praw majątkowych (art 79 prawa autorskiego) oraz ewentualnie złożyć wniosek o ściganie z art. 115 ust. 2 prawa autorskiego (podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie)" - dodaje Aleksander Stuglik.

"Istnieje jednak następująca możliwość. Na podstawie art. 23 ustawy o prawie autorskim (dozwolony użytek osobisty) można pokusić się o hipotezę, iż gdyby ktoś nabył sobie angielską wersję filmu (bez polskich napisów), to mógłby dla własnego użytku osobistego przetłumaczyć dialogi i je wykorzystywać. Jednak taki pogląd może być traktowany jako próba falandyzacji prawa" - tłumaczy prawnik.