Obalam mity o kuchenkach mikrofalowych - wszystko, co musisz o nich wiedzieć
-
- 19.04.2023, godz. 10:15
Jeszcze nieco ponad dekadę temu kuchenka mikrofala była swego rodzaju luksusem. Dziś? Jest to sprzęt, który w kuchni ma wielu z nas. Niestety mimo upływu lat nadal utrzymują się mity na temat szkodliwości kuchenek mikrofalowych. Czy są bezpieczne? Jaki model wybrać?
Kilka słów o historii mikrofalówek...
Mawia się, że potrzeba jest źródłem wynalazku, choć o początkach historii wielu z nich decydował przypadek. Tak też stało się, gdy mowa o...kuchenek mikrofalowych. Na szczególną uwagę zasługuje Percy Spencer, który zajmował się m.in. rozwojem systemu produkcji magnetronu (element radaru wykorzystywany w wojsku). Aż trudno uwierzyć, że to właśnie on dał początek urządzeniom, które dziś są niemal niezastąpione. Wszystko zaczęło się jednak od dość niewinnego zjawiska, a mianowicie roztapiania substancji pod wpływem zamiany energii elektrycznej w fale radiowe. Większość z nas nie zwróciłaby na to najmniejszej uwagi, jednak amerykański wynalazca (który notabene zakończył edukację na 3 klasie szkoły podstawowej) postanowił zbadać odkrycie. Ciekawość doprowadziła do kilku eksperymentów z produktami spożywczymi, co finalnie poskutkowało stworzeniem pierwszej w historii kuchenki mikrofalowej (1946 rok). Cała historia brzmi intrygująco i tylko potwierdza śmiałość przekonania:
Ciekawość to podstawa edukacji i jeśli powiesz mi, że ciekawość zabiła kota, odpowiem tylko, że kot umarł w szlachetny sposób - Arnold Edinborough
Wszystko, co musisz wiedzieć o mikrofalówkach

Źródło: Adobe Stock/Andrey Popov
Na przestrzeni dekad diametralnie zmienił się zarówno wygląd, jak i funkcjonalność sprzętów. Pierwsza mikrofala znana pod nazwą Radarange, ważyła 300 kg i mierzyła 1,5 m. Choć trafiła do sprzedaży komercyjnej, jej rozmiary oraz cena (5000 dolarów) znacząco przekraczały możliwości finansowe większości zainteresowanych. Posiłków przygotowanych w urządzeniu mogli uświadczyć m.in. pasażerowie pierwszego statku z napędem atomowym - NS „Savannah''.

Źródło: Getty Images
Niestety niezależnie od sprzętu, nowości zawsze wiążą się z ograniczoną dostępnością i niemal kosmiczną ceną. Tak też stało się m.in. w przypadku komputera, telefonów komórkowych, telewizorów z płaskim ekranem, Smart Home - przykłady można mnożyć bez końca. Nadchodzi jednak czas, gdy pierwotny projekt staje się pierwowzorem dla kolejnych modeli, których cena jest znacznie bardziej przystępna. Pierwsza mikrofala przeznaczona do użytku domowego pojawiła się na amerykańskim rynku w 1976 roku. Do polskich domów zawitały znacznie później, a rzeczywista tendencja wzrostowa rozpoczęła się na początku XXI wieku. Obecnie kuchenka mikrofala nikogo już nie dziwi, ani nie wzbudza sensacji. Jest jednak kilka rzeczy oraz kluczowych parametrów i funkcji, o których powinniśmy wiedzieć.
Zobacz również:
- Najtańsze RTX - najlepsze oferty na karty graficzne [16.08.2023]
- Roborock oferuje świetną ofertę na roboty próżniowe i odkurzacze w niskich cenach!
- Na jaki odkurzacz bezprzewodowy z funkcją mycia podłogi warto się zdecydować? Wybrałam kilka modeli i nie zawaham się ich polecić
Kuchenka mikrofalowa - jak działa? Czego nie wolno robić?
Sprzęt wykorzystuje energię elektryczną, którą następnie zamienia w promieniowanie elektromagnetyczne (tu znaczenia nabiera wspomniany magnetron). W istocie, za możliwość podgrzewania odpowiadają cząsteczki polarne, z których składa się żywność. Pod wpływem drgań rotacyjnych posiłki uzyskują wyższą temperaturę. Aby bezpiecznie posługiwać się mikrofalą nie trzeba uciekać się do poszerzania wiedzy w zakresie fizyki, a przestrzegać odgórnych zasad.
- Nie umieszczamy w mikrofali naczyń z melaminy, plastikowych, metalowych (głównie niebezpieczne są te, których powierzchnia nie jest płaska);
- Nie włączamy mikrofali, gdy jest pusta (wewnątrz nie ma nic, co mogłoby pochłaniać energię, tak więc może skutkować to ewentualną awarią);
- Ograniczamy ilość składników o różniących się właściwościach (niektóre z nich nagrzewają się szybciej, inne wolniej, finalnie posiłek może być w nieodpowiedniej temperaturze);
- Nie wkładamy do mikrofali jaj w skorupce, masła orzechowego, kokosa, owoców oraz ostrej papryki;
- Gdy podgrzewamy jedzenie w pojemniku, powinien być on otwarty (w celu zapobiegnięciu zbyt wysokiego ciśnienia i pęknięcia).
Złowieszcze mity o kuchenkach mikrofalowych

Źródło: Adobe Stock/Pixel-Shot
Niestety choć nauka jest nieodzowną częścią naszego życia, na co dzień świat nieustannie zasypują teorie spiskowe i fake newsy. Tematowi przyjrzeli się również naukowcy z Massachusetts Institute of Technology (MIT), biorąc pod uwagę wpisy na Twitterze na przestrzeni 11 lat. Wynik? Kłamliwe treści docierały do większej liczby osób, a w dodatku znacznie szybciej niż prawdziwe wiadomości. Wspominam o tym nie bez powodu, ponieważ kuchenki mikrofalowe są przez wielu owiane złą sławą, a o mitycznym promieniowaniu niemal każdy z nas słyszał już legendy.
Wśród najpopularniejszych mitów/przekonań wyróżniamy m.in.:
- Utrata wartości odżywczych w skutek podgrzewania w mikrofali
- Kancerogenne działanie (rakotwórcze) poprzez promieniowanie, jonizację lub cząsteczki gamma
- Mikrofala zabija wszystkie bakterie
Wspomniane fale elektromagnetyczne nie działają w sposób jonizujący, a wydobycie promieniowania gamma wymagałoby nakładów elektronowoltów w wartościach niemożliwych do otrzymania w mikrofali (jest to około 50 tys. eV, w porównaniu do 0,000018 eV). Wspomniane fale nie mają możliwości wydostania się poza kuchenkę, co wynika z samej budowy. Nawet wówczas, gdy otworzymy komorę w trakcie podgrzewania, sprzęt automatycznie uniemożliwi dalszą pracę. Wnioski zostały poparte wieloma badaniami, a stanowiska rozmaitych organizacji są zgodne. Przykład może stanowić Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska EPA oraz Federalna Komisja Łączności. Podsumowując, niejonizujące promieniowanie nie może przybierać formy radioaktywnej. Najlepiej zobrazować to poprzez przedstawienie spektrum fal elektromagnetycznych:

Źródło: Wikipedia/Adi4000/Dobrzejest [PD]
Gdy mowa o wartościach odżywczych takich jak witaminy czy minerały nie jest kłamstwem, że możliwa jest ich utrata, jednak dzieje się tak w przypadku każdej obróbki termicznej. Najlepiej obrazuje to wciśnięcie soku lub włożenie plasterka cytryny do świeżo zaparzonej herbaty (kwas askorbinowy traci swoje właściwości przy temp. 70 stopni, miód zaś przy około 40 stopniach. Mimo to, jest to często stosowana praktyka. W tym momencie warto wspomnieć o witarianizmie, diecie, która wyklucza wszelką obróbkę termiczną żywności - właśnie z uwagi na utratę wartości odżywczych, o które tak wiele osób martwi się w przypadku mikrofal. Co więcej, jedno z badań dot. flawonoidów udowodniło, że krótkie podgrzewanie w mikrofali (m.in. brokuł) jest lepsze niż gotowanie. Pamiętajmy również, że mrożenie żywności przyczynia się do pewnych zmian (w przypadku warzyw może być to około 20% utraty witamin). Reasumując, kuchenka mikrofalowa - tak jak i każdy rodzaj smażenia, pieczenia, gotowania lub zmiana stanu skupienia - prowadzi do zmniejszenia zawartości witamin. Sprzęt ten nie jest jednak tym, który pozbawiałby ich w horrendalnie dużych wartościach.
Mikrofala może być świetnym rozwiązaniem dla przyrządzania posiłków lub ich szybkiego podgrzewania, jednak nie uratuje zepsutego jedzenia, w którym doszło do procesów fermentacyjnych. Wiele bakterii oraz wirusów może znieść nawet wysoką temperaturę, która nie posiada mocy odwrócenia wspomnianych zmian.
Jaką kuchenkę mikrofalową kupić w 2023 roku?
Choć kuchenki mikrofalowe są z nami od dekad, producenci w dalszym ciągu unowocześniają urządzenia. Niemal każdy może wybrać idealny model dla siebie, przeszkodą nie jest nawet mała kuchnia lub ograniczony budżet. Obecnie dostępne modele mogą różnić się m.in. pojemnością, mocą, rodzajem sterowania oraz funkcjonalnością (np. zastosowaniem grilla). Zebrałam kilka propozycji, które warto kupić w 2023 roku.

Źródło: Adobe Stock/Nomad_Soul
Kuchenka mikrofalowa Amica AMGB20E2GB F-TYPE

Wśród modeli od marki Amica znaleźliśmy dość kompaktowy sprzęt o pojemności 20 litrów. W odróżnieniu od poprzednika, mikrofala ma nieco słabszą moc (700 W) co nie powinno jednak wpłynąć na skuteczność podgrzewania tradycyjnych posiłków.
- Pojemność [l]: 20
- Sterowanie: Elektroniczne
- Moc mikrofali [W]: 700
- Wymiary (GxSxW) [cm]: 32.5 x 59.4 x 38.9
- Funkcje podstawowe: Grill (mikrofala), Podgrzewanie, Rozmrażanie
- Funkcje: Oświetlenie wnętrza, Wyświetlacz, Grill
Kuchenka mikrofalowa Samsung GE83X

Samsung w swojej ofercie ma m.in. model, który poza grillowaniem, podgrzewaniem i rozmrażaniem, posiada również program do kombinowanego gotowania. Zdecydowanie jest to dobry wybór dla osób, które chcą zastąpić gotowanie i pieczenie z wykorzystaniem piekarnika/kuchenek tradycyjnych.
- Pojemność [l]: 23
- Sterowanie: Elektroniczne
- Moc mikrofal: 800
- Wymiary (GxSxW) [cm]: 35.4 x 48.9 x 27.5
- Funkcje podstawowe: Gotowanie kombinowane 1, Grill, Podgrzewanie, Rozmrażanie
- Funkcje: Grill, Talerz, Oświetlenie wnętrza, Wyświetlacz
Kuchenka mikrofalowa Bosch BFL634GB1

Oto jak znaleźć kompromis między mocą, a rozmiarem. Ten model od Bosch pomieści aż 21 litrów i jest zdolny do uzyskania mocy w granicach 900 W.
- Pojemność [l]: 21
- Sterowanie: Elektroniczne
- Moc mikrofali [W]: 900
- Wymiary (GxSxW) [cm]: 31.8 x 59.4 x 38.2
- Funkcje podstawowe: Podgrzewanie, Rozmrażanie
- Funkcje: Oświetlenie wnętrza, Wyświetlacz
Kuchenka mikrofalowa Caso Germany IMCG 25 3359

Jeśli chcesz przyrządzać posiłki dla całej rodziny, warto zdecydować się na większy model. Ten, od Caso Germany pomieści aż 25 litrów. Wśród atutów możemy wymienić m.in. podświetlanie wnętrza.
- Pojemność [l]: 25
- Sterowanie: Elektroniczne
- Moc mikrofal: 900
- Wymiary (GxSxW) [cm]: 49.7 x 51 x 30.5
- Funkcje podstawowe: Grill, Rozmrażanie
- Funkcje: Grill, Oświetlenie wnętrza, Wyświetlacz
Kuchenka mikrofalowa Panasonic NN-GD38HSSUG

Przedstawiamy mikrofalówkę o najwyższej mocy spośród naszych propozycji - to aż 1000 W. Podgrzewanie i grillowanie może okazać się więc znacznie szybsze oraz efektywniejsze.
- Pojemność [l]: 23
- Sterowanie: Elektroniczne
- Moc mikrofal: 1000
- Funkcje podstawowe: Grill, Rozmrażanie
Jeśli chcesz szybko przyrządzać posiłki i wyposażyć swoją kuchnie w mikrofalę, jednak powyższe propozycje przekraczają twój budżet, znamy alternatywę. Tańsze modele o nieco niższych parametrach znajdziesz w Lidlu. Wśród modeli znajdziesz m.in. Sharp z funkcją grilla, a także sprzęty sygnowane logo marki własnej SILVERCREST. Ceny rozpoczynają się już od 299 zł, wszystkie produkty znajdziesz pod tym linkiem.