Pierwsze kroki z Linux Mint - instalacja, programy i sterowniki
-
- Robert Szyszka,
- 07.02.2012, godz. 22:23
Linux Mint to jedna z najpopularniejszych dystrybucji Linuksa. Uważana jest z najbardziej przyjazną użytkownikowi. Zawiera wszystkie najpotrzebniejsze do pracy programy i narzędzia. Czy początkujący użytkownik, który nie miał wcześniej kontaktu z Linuksem będzie w stanie z niej skorzystać? Sprawdziliśmy to.
Realizowaliśmy już podobne tematy ale tylko nieustannie sprawdzając, powtarzając i głośno mówiąc można zmienić stereotypowe myślenie szerokiej rzeszy użytkowników. Tym razem przyjrzymy się dystrybucji Linux Mint uznawaną przez wielu za najbardziej przyjazną. Zobaczymy, czy zwykły użytkownik będzie w stanie zainstalować system i bez specjalnego przygotowania wykonać w wszystkie najważniejsze operacje. A może nie uda się zrobić nic bez konsoli. To moja pierwsza instalacja tej wersji Linuksa. Jestem, jak określiłoby to wiele osób, człowiekiem Windows, choć chętnie korzystam z Ubuntu. Mam nadzieję być obiektywnym w swoich obserwacjach i oczekuję, że zwrócicie mi uwagę jeżeli będzie inaczej.
Nowe pojęcia i nieznane systemy plików mogą wystraszyć. Zwykle z powodzeniem można się jednak zdać na ustawienia domyślne
Instalacja to jeden z tych elementów, którzy przeraża niedoświadczonych użytkowników. Nie ma znaczenia czy trzeba uruchomić nowy komputer z Linuksem czy z Windows. Stereotyp Linuksa kojarzonego z tekstową konsolą czy oddzielnymi partycjami na system, dane i plik wymiany potęguje jednak te obawy. Czy słusznie? Zdecydowanie nie. Jeżeli radzisz sobie z reinstalacją Windows nic cię nie zaskoczy. Tradycyjnie Mint, jak Windows oczekuje wybrania wersji językowej i wskazania partycji, na której umieszczone zostaną pliki systemowe. Możesz skorzystać z istniejącego podziału dysku bądź stworzyć całkowicie nowy. Należy zwrócić jednak uwagę, że narzędzie do tworzenia partycji jest bardziej skomplikowane niż jego odpowiednik z Windows. Nie jest to oczywiście nic z czym nie można sobie poradzić ale nowe, spotykane po raz pierwszy pojęcia czy nieznane systemy plików wymagają chwili zastanowienia.
Ekran powitalny wyświetlany po zainstalowaniu LinuxMint
Do prawidłowej instalacji w zupełności wystarczają jednak ustawienia domyślne, a te nie wymagają zagłębiania się w szczegóły. Linux Mint automatycznie określa strefę czasową i wymaga potwierdzenia układu klawiatury. Trzeba też wprowadzić dane użytkownika. Czyż nie są to dobrze znane operacje? Czas instalacji to mocna strona systemu. Uruchomienie nowego linuksa nie zabiera go dużo.
Przed zalogowaniem użytkownik może zdecydować, z jakie shella zamierza korzystać
Zanim będzie można skorzystać z funkcji systemu trzeba się do niego zalogować. Nic nowego. W przypadku Linux Mint przed logowaniem musisz podjąć jednak jeszcze jedną decyzję - jakiego interfejsu chcesz używać. Jeżeli twój komputer oferuje wystarczającą moc obliczeniową możesz skorzystać z najnowszych rozwiązań Gnome 3 i rozszerzeń MGSE. To chyba najmniej bolesne rozwiązanie dla osób przyzwyczajonych do rozwiązań Microsoftu. Jeżeli jest zbyt słaby, nie zostaną one w ogóle włączone. W tej sytuacji dotychczasowi użytkownicy Windows mogą skusić się na MATE, wariant Gnome 2.
1. Uruchom system i poczekaj, aż na ekranie wyświetli się ekran logowania. Lewej części okna zobaczysz pole z wyświetloną nazwą użytkownika i miejscem na wpisanie hasła. Poniżej i powyżej wyświetlane są nazwy innych kont zarejestrowanych w systemie. Wystarczy kliknąć, by wskazane dane pojawiły się w polu. Nazwy kont przewijane są w pętli.
2. Aby wybrać rodzaj interfejsu, kliknij ikonę przypominającą koło zębate, widoczną w prawym górnym rogu pola logowania. Zaznacz w menu kontekstowym jeden z interfejsów. Dostępny jest Gnome (domyślnie w wersji 3), klasyczny Gnome oraz wariant Mate. Po wpisaniu hasła wciśnij po prostu [ENTER].
Ulubione programy i lista aplikacji podzielonych na kategorie to zawartość menu startowego
Po zalogowaniu pierwsza przykra niespodzianka, część nazw funkcji i elementów systemu jest w języku angielskim. To może zrazić użytkownika korzystającego z systemu pierwszy raz. Być może spowodowane jest to tym, że wybraliśmy do instalacji najnowszą wersję ale jeżeli polski interfejs jest oferowany przez instalator to powinien być kompletny. Poza tym wszystko "prawie znajome". Jest menu startowe i przycisk przełączania do widoku pulpitu. W menu zdecydowanie większy porządek niż w Windows. Zainstalowane aplikacje nie są wyświetlane od razu w postaci długiej listy ale posegregowane w zależności od przeznaczenia i umieszczone w odpowiednich podmenu. Zaznaczenie grupy powoduje prezentację zawartych w niej narzędzi. Co ważne, opisane są one nie tylko nazwą ale podane jest ich zastosowanie. Menu startowe zawiera także zestaw ulubionych programów. Można go dowolnie zmieniać i rozbudowywać. Przyciski otwartych okien pojawiają się na pasku u dołu okna. Tyle podobieństw. Pulpit Linux Mint zawiera również kilka dodatkowych, przydatnych i wygodnych elementów. Standardowo w system wbudowana jest obsługa pulpitów wirtualnych do których dostęp dają przycisk na dolnym pasku. Pasek górny zaś prezentuje informacje o aktualizacjach, wyświetla zegar z kalendarzem i terminarzem, umożliwia sterowanie głośnością i daje dostęp do funkcji wylogowywania czy wyłączania komputera. Bardzo wygodne rozwiązanie. Widok pulpitu może być również przełączony w tryb menedżera okien i zainstalowanych programów. Służy do tego przycisk po lewej stronie górnego paska.
1. Lista ulubionych narzędzi wyświetlana jest wzdłuż lewej krawędzi rozwiniętego menu startowego. Aby ją zmodyfikować kliknij przycisk ze znakiem nieskończoności widoczny po lewej stronie górnego paska. Przyciski Okna oraz Programy pozwalają przełączać widok menedżera pomiędzy otwartymi oknami i zainstalowanymi w systemie aplikacjami. Lewa strona prezentuje dodane do systemu ulubione.
2. Jeżeli chcesz usunąć znajdujący się w zestawie program, kliknij jego ikonę prawym przyciskiem i wybierz Usuń z ulubionych. Kolejność wyświetlania zmienisz przeciągając ikony myszą. W podobny sposób dodaje się do paska nowe elementy - wystarczy przeciągnąć je do niego z zestawu programów bądź otwartych okien.
Pozostaje jedynie sprawdzić, czy trudno zmienić ustawienia systemu. Menu startowe zawiera grupę Narzędzia systemowe. Logicznym jest szukanie funkcji konfiguracyjnych w tym właśnie miejscu. I tak jest w rzeczywistości. Poza tym, podobnie jak w Windows można kliknąć pulpit prawym przyciskiem myszy i wybrać z menu kontekstowego polecenie zmiany tapety. Wszystko dobrze zorganizowane i łatwo dostępne.
Zestaw programów oferowanych z systemem jest rozbudowany. Są narzędzia do pracy i aplikacje służące rozrywce, programy do komunikacji z innymi użytkownikami i przeglądania zasobów sieci. Mocna strona systemu to zawarty w nim pakiet biurowy LibreOffice. Przyzwoity arkusz kalkulacyjny i edytor tekstu, narzędzie do tworzenia prezentacji czy edytor grafiki. Wystarczy do tworzenia zaawansowanych dokumentów oraz wymiany większości plików z użytkownikami MS Office. Konwersję powinieneś jednak wypróbować w praktyce. Nie zawsze będzie ona funkcjonowała prawidłowo. Kłopoty pojawią się na przykład w arkuszach kalkulacyjnych z rozbudowanym formatowaniem, takich, które pobierają dane zewnętrzne czy zawierających makra.
Totem Movie Player nie chce automatycznie obsługiwać plików z napisami i wymaga zmiany kodowania. Można go jednak bez problemu zastąpić innym narzędziem
Domyślny odtwarzacz Totem Movie Player nie odczytuje automatycznie plików z napisami, trzeba je wskazać ręcznie. Należy również pamiętać by zmienić ich kodowanie na UTF8. W przeciwnym razie pojawi się kłopot z wyświetlaniem polskich czcionek. Nic nie stoi na przeszkodzie jednak by użyć innego programu - są w Linux Mint jeszcze trzy. Dla przykładu w VLC Media Player nie spotkają cię żadne przykrości. Co ważne w trakcie wielokrotnych prób odtwarzania różnych filmów zapisanych w wielu formatach, ani razu nie pojawiły się problemy z brakiem kodeków. Wszystko co niezbędne było już w systemie. Mint zawiera także przeglądarkę Firefox i program pocztowy Thunderbird, znajdziesz tu Gimpa. Nie działa za to organizer Evolution. Próba jego uruchomienia z poziomu górnego paska kończy się komunikatem błędu. W praktyce jednak do większości najpopularniejszych zastosowań są odpowiednie programy. W Linux Mint można bez problemu edytować teksty i arkusze kalkulacyjne, przygotowywać prezentacje, edytować grafikę odtwarzać filmy, muzykę oraz wypalać płyty. Podobnie jest z przeglądaniem Internetu, obsługą poczty elektronicznej i różnych protokołów komunikacyjnych. Reszta narzędzi nie zawsze oferuje najwyższą jakość i największe możliwości ale chyba nie o to chodzi. W końcu Windows domyślnie też ma najczęściej tylko podstawowe programy. Ważne co i jak można doinstalować.
Banshee – przede wszystkim odtwarzacz muzyki ale również narzędzie do wyświetlania filmów czy korzystania z radia internetowego
Menedżer oprogramowania umieszczony został w menu startowym, w ulubionych. Prezentuje on w czytelny sposób informacje o dostępnych programach, jakie można zainstalować w systemie i tych, które już się w nim znajdują. Aplikacje są podzielone na kategorie, działa wyszukiwarka. Każdy rekord jest opisany, spora część oceniona i zrecenzowana przez użytkowników. Wszystko funkcjonuje jak sklep z oprogramowaniem Apple lub Google ale za nic nie trzeba płacić. Nie trzeba też samemu szukać interesujących narzędzi w Internecie. To doskonałe rozwiązanie. Wśród dostępnych pakietów jest na przykład znana użytkownikom Windows Picasa, Skype, wektorowy Inkscape czy edytor Audacity.
Menedżer oprogramowania – narzędzia o takiej funkcjonalności brakuje w Windows
1. Kliknij menu startowe i wybierz z ulubionych narzędzie Menedżer oprogramowania. W głównym oknie, zgodne z systemem programy zostały podzielone na kategorie. Domyślny widok obejmuje zarówno te, które możesz doinstalować jak również obecne już w systemie. Wyświetlany zestaw zmienisz za pomocą poleceń Pakiety dostępne oraz Pakiety zainstalowane w menu Widok.
2. Jeżeli znasz nazwę aplikacji którą chcesz zainstalować możesz do jej otwarcia posłużyć się polem wyszukiwania. Możesz także przeglądać programy polecane, przeszukiwać zawartość poszczególnych kategorii czy analizować listę wszystkich dostępnych narzędzi. Źródeł oprogramowania do systemu jest dużo i nie wszystkie są standardowo uwzględniane podczas wyszukiwania. Bazę programów można rozszerzyć za pomocą funkcji Źródła oprogramowania w menu Edycja.
3. Po kliknięciu programu na liście menedżera będziesz mógł się zapoznać z jego dokładnym opisem, obejrzeć zrzuty i przeczytać recenzje. Jeżeli zdecydujesz się na instalację kliknij po prostu przycisk Instaluj. W opisie programu, który już znajduje się w systemie w miejscu przycisku Instaluj będzie przycisk Usuń. Za jego pomocą odinstalujesz niepotrzebną aplikację.
Ratunku! Nie działa moja igłówka
Brak sterowników i problemy z prawidłowym funkcjonowaniem wielu urządzeń to do pewnego momentu jeden z poważniejszych straszaków używanych przez przeciwników dowolnej dystrybucji Linuksa. Należy jednak uczciwie przyznać, że to kolejny mit. Przeczy temu instalacja wykonana na wielu różnych, nowszych i starszych konfiguracjach sprzętowych, oraz próby uruchomienia pokaźnego zestawu często używanych podzespołów i peryferiów. Nie zawiodła żadna drukarka ani skaner, funkcjonowały prawidłowo wszystkie tradycyjne i bezprzewodowe karty sieciowe, nie było kłopotów z grafiką czy urządzeniami wielofunkcyjnymi i kamerami internetowymi. Nie udało się nam jedynie przetestować kart telewizyjnych na które narzekają niektórzy użytkownicy Linuksa.
Błąd w wersji 12 Linux Mint skutecznie utrudnia instalację drukarek sieciowych
Część urządzeń jest wykrywana automatyczne inne trzeba zainstalować samemu (na przykład niektóre drukarki). Kompletnie zawodzi graficzny moduł dodawania drukarek sieciowych. Komunikat informujący o konieczności instalacji i uruchomienia dodatkowych usług przerazi i pozostawi bezradnym nie tylko początkującego użytkownika. Choć okazuje się, że problemem nie są sterowniki, a brak dokładnego przetestowania i dopracowania wersji 12 Linux Mint (wersja 11 działa w tym zakresie prawidłowo) może to skutecznie zniechęcić wiele osób. Czyżby zbędny pośpiech i wypuszczanie na rynek niedopracowanych produktów to nie tylko problem wydawcy Windows? Z drugiej jednak strony trafiały się urządzenia, które do prawidłowego funkcjonowania w Windows wymagały doinstalowywania sterowników dostarczonych przez producentów, a w Linux Mint startowały automatycznie.
Oprogramowanie do sterowania i obsługi skanera znalazło się w systemie. Doinstalowywanie czegokolwiek okazało się zbędne
Wniosek z przeprowadzonych testów i obserwacji jest jeden. Problem braku sterowników urządzeń do dystrybucji Linux Mint właściwie nie istnieje. Poza tym muszę zgodzić się z moim kolegą redakcyjnym, który pod tym samym kątem analizował jakiś czas temu Ubuntu - brak driverów to nie wina systemu, a producentów urządzeń, którzy z różnych przyczyn nie udostępniają wersji linuksowych. A już na pewno nie jest to powód do kolejnego sporu Windows - Linuks. Użytkownicy systemów Microsoftu pamiętają zapewne problemy ze zgodnością urządzeń po zmianie XP na Vistę. Niezłe zamieszanie. Jedyny zarzut w kwestii driverów dotyczący środowiska linuksowego może być taki, że trudno jest być może przygotować odpowiednie pliki sterujące ze względu na mnogość różnych odmian, dystrybucji i wariantów Linuksów. Przydałaby się zapewnie większa unifikacja.
Jeżeli nie zadziała jedna metoda dodawania drukarki można skorzystać z innej tylko nie każdy o tym wie
1. Rozwiń menu startowe, grupę Narzędzia systemowe i wybierz Ustawienia systemu. Uwaga - to inna aplikacja niż Zaawansowane ustawienia, która dostępna jest domyślnie w menu ulubionych i reprezentowana jest tą samą ikoną. Kliknij dwukrotnie aplet Drukarki. Odblokuj opcje konfiguracyjne przyciskiem Unlock i podaj hasło użytkownika.
2. Aby dodać do systemu drukarkę wybierz przycisk + umieszczony poniżej listy urządzeń. Sprzęt podłączony lokalnie zostanie wykryty automatycznie, próba instalacji sieciowego kończy się komunikatem, o konieczności instalacji i uruchomienia dodatkowych usług. Kliknij w ulubionych ikonę terminala. W jego oknie wpisz polecenie system-config-printer i wciśnij [ENTER].
3. Aby dodać drukarkę użyj przycisku Dodaj, zaznacz sekcję Network Printer i jeżeli drukarka podpięta jest do innego komputera w sieci pracującego pod kontrolą Windows, wskaż Windows Printer via Samba. Otwórz przeglądarkę sieci przyciskiem Browse, kliknij na liście komputer obsługujący wydruk, podaj hasło i zaznacz podłączoną do niego drukarkę.
4. Kliknij OK, by zaakceptować ustawienia i przejdź dalej. Wskaż na liście producenta urządzenia i model (zestawienie jest bardzo rozbudowane więc nie powinno być problemu ze znalezieniem odpowiedniej wersji). Kliknij Dalej i Zastosuj. Korzystając z Print Test Page możesz wydrukować stronę testową.
