Polacy, którzy złamali kod Enigmy, docenieni prestiżową nagrodą. Szkoda, że po tylu latach...

Enigma to niemiecka przenośna, elektromechaniczna maszyna szyfrująca, która szeroko wykorzystywana była przez Niemców przed i podczas II wojny światowej. Złamanie jej kodu, do którego doszło po raz pierwszy w 1932 roku, miało istotny wpływ na skrócenie wojny, a tym samym oszczędzenie życia milionom ludzi.

Polacy wiedzą (a przynajmniej mam nadzieję, że od teraz będą wiedzieli), że za złamaniem kodu Enigmy stoją nasi matematycy, Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. Niestety przez dekady po wojnie to Brytyjczycy, którym nie dość chyba było oddania nas w ręce Stalinowi i haniebnego potraktowania naszych wspaniałych pilotów broniących Wielką Brytanię, przypisywali sobie tę zasługę. Na szczęście prawdy nie dało się zakłamywać wiecznie.

„Brytyjczycy byli samolubni. Chcieli zatrzymać dla siebie całą chwałę z osiągnięcia, jakim było rozszyfrowanie Enigmy i skrócenie wojny. Prawdą jest, że próbowali złamać kody, ale nie byli w stanie tego zrobić. Francuzom też się nie udało. Dopiero Polacy rozwiązali problem i zrekonstruowali Enigmę. Brytyjczycy przejęli tę maszynę i znacznie udoskonalili system, ale to Polacy dokonali przełomu” - napisał m.in. w książce "Enigma: Jak Polacy złamali nazistowskie szyfry" amerykański historyk i ekspert w dziedzinie historii kryptologii, profesor David Khan.

Pod naciskiem opinii publicznej Wielka Brytania w końcu postanowiła ujawnić prawdę. Najpierw tak nie do końca (w 2004 roku podczas obchodów 60. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego wicepremier Wielkiej Brytanii John Prescott wspomniał jedynie o „ogromnym wkładzie polskich naukowców w zwycięstwo sił alianckich”), natomiast nieco później otwarcie poprzez wydanie przygotowanego przez Brytyjsko-Polską Komisję Historyczną raportu "Współpraca wywiadów Polski i Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej".

Polacy w końcu docenieni

Jak się właśnie dowiadujemy, polscy matematycy w końcu zostali też docenieni prestiżową nagrodą. The Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), czyli największe na świecie stowarzyszenie zawodowe techników, inżynierów i naukowców z obszaru elektryki i elektroniki, przyznało im bowiem wyróżnienia „Milestone” (kamień milowy).

W miłym dla naszych uszu komunikacie przygotowanym przez IEEE czytamy:

"Polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski z krajowego Biura Szyfrów złamali kody maszyny szyfrującej Enigma. Pracując razem z inżynierami fabryki AVA w Warszawie zbudowali bombę - pierwszą maszynę deszyfrująca kody Enigmy. Ich osiągnięcia były podstawą do dalszych prac Brytyjczyków nad deszyfracją, które w okresie późniejszym z pomocą Amerykanów, przyczyniły się do zakończenia II-giej wojny światowej"

"To prestiżowe wyróżnienie ostatecznie niweczy kolportowaną przez blisko 70 lat fałszywą informację przypisującą zasługi związane ze złamaniem kodów Enigmy tylko Brytyjczykom i Amerykanom"

Nagroda wręczana jest wyłącznie za epokowe odkrycia przyczyniające się do rozwoju ludzkości. Nasi rodacy znajdą się w znakomitym gronie wybitnych postaci, wśród których są takie nazwiska jak Thomas Alva Edison, Nikola Tesla, czy Aleksander Bell.

Warto też dodać, że urodzony 100 lat temu ojciec współczesnych komputerów, Alan Turing (więcej przeczytacie o nim w artykule "Alan Turing - ojciec współczesnych komputerów"), również korzystał z dokonań naszych wspaniałych matematyków. Podczas II Wojny Światowej zajmował się bowiem systemami do łamania niemieckich szyfrów wykorzystując dostarczone przez nich dane dotyczące maszyny Enigma.

My też możemy upamiętnić Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego

Na koniec jeszcze jednak ważna informacja: osoby chcące upamiętnić to wydarzenia zachęcam do odwiedzenia Instytutu Matematycznego PAN w Warszawie, przed którym 5 sierpnia o godz. 12 odbędzie się uroczystość nadania polskim matematykom odznaczenia „Milestone” i odsłonięcie tablicy pamiątkowej.