Standard przyszłości

Wzrastająca popularność aparatów cyfrowych, odtwarzaczy multimedialnych i różnego rodzaju palmtopów powoduje, że coraz więcej firm sprzedaje karty pamięci flash. Sprawdzamy szybkość i rzeczywistą pojemność, jaką oferują modele 512-megabajtowe różnych producentów i typów.

W sprzedaży jest co najmniej pięć rodzajów kart pamięci flash, które nie są ze sobą zgodne. Na szczęście niektóre powoli wychodzą z użycia, bo coraz mniej aparatów i urządzeń z nich korzysta. Przykładem są karty SmartMedia, kiedyś wykorzystywane głównie przez Fujifilm i Olympusa. Były stosunkowo duże, a ze względu na miękkie opakowanie często ulegały uszkodzeniom. Ich przyczyną było też niezabezpieczenie styków, które szybko się brudziły.

Mniej więcej 3,5 roku temu firmy te zaprezentowały nowy format pamięci flash, nazwany xD-Picture Card. Jego najważniejsze zalety to: najmniejsze rozmiary, sztywna obudowa oraz niższe napięcie zasilające (1,4-3,6 V zamiast 3,3-5 V w wypadku kart SmartMedia). Ponieważ jednak poza Fujifilm i Olympusem nikt nie produkuje aparatów wykorzystujących xD-Picture Card, karty te zapewne nie zdobędą już większej popularności.

Kolejne rodzaje pamięci to oferowany przez Sony Memory Stick oraz jego odmiana Memory Stick Pro. Karty tego rodzaju są jednak mało popularne, niezbyt poręczne, a przede wszystkim stosunkowo drogie. Nie należy się spodziewać, że jakakolwiek inna firma zacznie produkować aparaty wykorzystujące to rozwiązanie.

Obecnie najbardziej popularnym formatem jest SecureDigital, rozwinięcie MultiMediaCard. Karty SD charakteryzują się przede wszystkim niewielkimi rozmiarami, możliwością blokowania zapisu na nich, a także funkcjami uniemożliwiającymi kopiowanie i modyfikowanie przechowywanych treści. Pracują z napięciem zasilającym od 2,7 do 3,6 V. Są najszybsze, a niemal jedyną ich wadą jest brak zabezpieczenia styków elektrycznych przed zabrudzeniem. Są też specjalne wersje, MiniSD, o zredukowanych rozmiarach.

Wciąż bardzo popularne są karty CompactFlash. Do ich najważniejszych zalet zalicza się bez wątpienia niezawodność (mają dobrą obudowę oraz częściowo schowane styki). Karty tego rodzaju charakteryzują się najkorzystniejszą ceną jednego MB oraz największą pojemnością, a pod względem szybkości zapisu danych są porównywalne z najszybszymi kartami Secure-Digital. Wymagają jednak napięcia zasilającego 3,3 lub 5 V, co powoduje nieco większe zużycie energii. Bez wątpienia jednak są stosowane we wszystkich aparatach cyfrowych, które aspirują do miana profesjonalnych i półprofesjonalnych.

Jak wybrać?

Na kartach podana jest pojemność, a w niektórych wypadkach także szybkość np. 40x (modele bez takiego oznaczenia są wolniejsze). Co oznacza ten symbol i czy warto się nim sugerować, podejmując decyzję o zakupie?

Oznaczenie wywodzi się z czasów wprowadzania komputerów multimedialnych, których czytniki CD musiały czytać dane z prędkością 150 KB/s. Ponieważ ta szybkość okazała się za mała, opracowano urządzenia działające wielokrotnie szybciej, jednak zawsze odnosząc się do szybkości 150 KB/s. Natomiast 40x oznacza, że dane urządzenie potrafi przesyłać dane z szybkością 6 MB/s.

Najstarsze karty pamięci flash teoretycznie przesyłają dane z szybkością około 1,5 MB/s, dlatego mogą mieć oznaczenie 10x. Nowsze i szybsze są oznaczone symbolem 40x/50x, czyli teoretyczna wartość transferu danych wynosi w tym wypadku 6-7,5 MB. Najnowsze modele przesyłają dane z szybkością 100-150 razy większą od podstawowej, czyli ponad 20 MB/s. Przynajmniej tak obiecują ich producenci, a jak jest naprawdę?

Dla kogo szybkie karty

Podawane przez producentów wartości są teoretyczne i określają szybkość ciągłego zapisywania pojedynczego pliku danych na karcie. W rzeczywistości nawet aparaty o najwyższej rozdzielczości, w trybie najlepszej jakości jednorazowo zapisują "jedynie" około 20 MB danych. Zastosowanie kompresji stratnej, czyli JPG, powoduje, że wielkość plików wynikowych rzadko przekracza 4 MB.

W wypadku pamięci flash inna jest szybkość zapisywania, a inna odczytywania danych. Ze względu na organizację fizyczną pamięci (podział na komórki i układy) oraz na strukturę logiczną (tablica rozmieszczenia plików i same pliki) w czasie tworzenia plików zapisywane i odczytywane są dane z różnych obszarów, co zmniejsza rzeczywistą szybkość. Dlatego szybkość podawana przez producenta nie określa jednoznacznie szybkości działania danej karty w wybranym modelu aparatu cyfrowego.

Nie każdy skorzysta z zalet szybkich kart pamięci. Wiele aparatów cyfrowych, w tym niektóre lustrzanki, ogranicza szybkość zapisywania danych na karcie, np. najpopularniejszy Canon EOS 300D zapisuje dane z szybkością jedynie około 600 KB/s, czyli poniżej możliwości najwolniejszych nawet kart. Co prawda, zastosowanie najszybszej karty skróci nieco czas zapisywania danych, ale nie na tyle, żeby zrekompensować jej cenę.

Najnowsze aparaty cyfrowe dysponują coraz lepszymi procesorami, potrafią też szybciej zapisywać dane, np. Nikon D2x osiąga prawie 9 MB/s. Zastosowanie bardzo szybkiej karty skróci czas zapisu serii zdjęć w najwyższej jakości ze 120 s do niecałych 35 s. Nieznacznie wolniejszy jest Canon EOS 1Ds Mark II, zapisujący dane z szybkością prawie 8 MB/s. Co prawda, nawet te aparaty nie wykorzystają wszystkich możliwości najszybszych kart pamięci flash, ale oszczędność czasu będzie zauważalna.

Ile bajtów na karcie

Pytanie, ile pamięci ma 512-megabajtowa karta, wydaje się bezsensowne, jednakże żaden z testowanych przez nas produktów nie oferuje tej pojemności, tj. 536,9 miliona bajtów, a tylko od 499,8 do zaledwie 468,2 MB, a więc o blisko 9 procent za mało.

Co ciekawe, najlepiej pod tym względem wypadły karty CompactFlash, z pojemnością od 487,5 do 499,8 MB. Pojemność rzeczywista kart Secure-Digital wynosi 472,3-489,1 MB, najmniejszą oferują karty Memory Stick 468,2-490,9 MB.

Formatując karty pamięci, należy wybrać 16-bitowy system plików FAT, bo nie wszystkie aparaty cyfrowe obsługują FAT32. Ponadto 16-bitowy FAT efektywniej wykorzystuje przestrzeń na karcie podczas rejestracji zdjęć. Pliki zazwyczaj mają od 1 do 2 MB, czyli są wielokrotnie większe od 16-kilobajtowego klastra. Dzięki temu dobrze wypełniają miejsce na karcie. Natomiast sformatowanie tej samej karty w systemie FAT32 spowoduje zmniejszenie jej pojemności użytecznej o 856 KB.

Wykorzystaj szybkość

Jeśli decydujesz się na szybką kartę pamięci flash, dokup do niej dobry czytnik. Wiele osób podłącza aparat kabelem USB do komputera i w ten sposób przesyła zdjęcia na twardy dysk, ale inwestując w czytnik, sporo zaoszczędzisz. Przede wszystkim w czasie pobierania zdjęć nie korzystasz z energii zgromadzonej w akumulatorach aparatu. Po drugie, pobierając zdjęcia z jednej karty możesz rejestrować następne na drugiej. Po trzecie, po zamontowaniu czytnika w komputerze nie musisz za każdym razem szukać kabla, który właśnie się gdzieś schował.

Co najważniejsze, nawet najlepsze aparaty przesyłają dane z szybkością do 3,5 MB/s, a nieco starsze bądź mniej zaawansowane - 1,5 do 2 MB/s, a korzystając z dobrego czytnika osiągniesz 6-7 MB/s w wypadku pamięci CompactFlash i SecureDigital. Dzięki temu przesłanie wszystkich danych skróci się z 250 do 75 s.

Wybierając czytnik, nie sugeruj się za bardzo jego oznaczeniami. Owszem, powinien mieć interfejs USB 2.0, ale nawet to nie gwarantuje dużej szybkości działania. W redakcji mieliśmy kilka czytników, które mimo takiego interfejsu pracowały z szybkością około 1,5 MB/s. Podobnie jest z czytnikami typu PCMCIA - wiele produktów, zwłaszcza mniej znanych marek, nie pracuje z maksymalną prędkością.