Total Commander w praktyce

Total Commander to doskonały zamiennik systemowego menedżera plików. Choć ma tylu zwolenników co przeciwników, sprawnie wypełnia luki funkcjonalne Eksploratora Windows. Inna filozofa obsługi niż w narzędziu systemowym, wywodząca się jeszcze ze starego Norton Commandera, ułatwia pracę z plikami i przyspiesza wykonywanie wielu zadań. Jeżeli często przeszukujesz, sortujesz czy przenosisz duże ilości danych, korzystasz z serwerów ftp, to program dla ciebie. Nasze wskazówki mają na celu przybliżenie obsługi Total Commandera i przekonanie do niego niezdecydowanych.

Za pomocą klawiatury szybciej

Dwupanelowa filozofia obsługi Total Commandera jest stworzona do korzystania ze skrótów klawiaturowych. Ich znajomość eliminuje konieczność używania myszy, przyspiesza znacząco wykonywanie poszczególnych zadań. Warto znać chociaż te podstawowe, powiązane z najczęściej wykonywanymi operacjami.

• [CTRL][B] - włącza widok zawartości katalogu bez podziału na podkatalogi
• [ALT][SHIFT][ENTER] - wyświetla rozmiar podkatalogów w katalogu
• [SPACJA] - wyświetla rozmiar katalogu zaznaczając go jednocześnie
• [CTRL][A] - zaznacza wszystkie obiekty wyświetlone w panelu
• [*] - odwraca zaznaczenie
• [SHIFT][F1] - wyświetla menu zmiany widoku
• [F3] - włącza szybki podgląd
• [SHIFT][F3] - włącza szybki podgląd z pominięciem zainstalowanych wtyczek
• [F4] - otwiera plik do edycji w domyślnym edytorze
• [SHIFT][F4] - tworzy nowy plik i otwiera go do edycji w domyślnym edytorze
• [F5] - tworzy kopię plików
• [SHIFT][F5] - tworzy kopię plików w tym samym panelu/katalogu
• [F6] - zmienia nazwę bądź przenosi zaznaczony plik
• [SHIFT][F6] - zmienia nazwę wybranego obiektu, umożliwia grupową zmianę rozszerzenia
• [CTRL][F1] - włącza widok uproszczony
• [CTRL][F2] - włącza widok rozszerzony
• [CTRL][F3] - sortuje według nazwy
• [CTRL][F4] - sortuje według rozszerzenia
• [CTRL][F5] - sortuje według czasu utworzenia
• [CTRL][F6] - sortuje według rozmiaru
• [CTRL][F8] - włącza widok drzewa
• [CTRL][SHIFT][F5] - tworzy skrót do wybranego obiektu
• [CTRL][Q] - włącza szybki podgląd w drugim panelu
• [CTRL][PAGE DOWN] - wyświetla zawartość zaznaczonego obiektu

Definiowanie własnych widoków

Standardowe informacje o plikach wyświetlane przez Total Commandera zawierają dane dotyczące rozszerzenia, atrybutów, wielkości i czasu utworzenia. We właściwościach każdego obiektu można znaleźć jednak wiele dodatkowych. Aby ułatwić do nich dostęp możesz skonfigurować wyświetlanie dodatkowych kolumn informacyjnych w każdym panelu.

1. Uruchom program, rozwiń menu Podgląd i Tryb własnych kolumn. Kliknij polecenie Konfiguruj własne kolumny i przycisk Dodaj kolumnę. W polu Podpis umieść nazwę, która będzie wyświetlana w nagłówku kolumny. Po prawej stronie określ domyślną szerokość wyświetlanej kolumny. Pole Równ pozwala określić kierunek wyrównywania tekstu - do prawej bądź lewej krawędzi.

2. W polu Zawartość pola umieszcza się zmienną Total Commandera, która przypisana jest do wartości tworzonej kolumny. Zmienną wskazuje się na liście rozwijanej kliknięciem przycisku + po prawej stronie i ukrytej pod poleceniem tc. W ten sam sposób dodaje się kolejne kolumny. Aby zmienić kolejność wyświetlania ustaw kursor w dowolnym polu wybranego rekordu i użyj strzałek, które zostaną wyświetlone po prawej stronie okna. Jeżeli chcesz skasować kolumnę, zaznacz ją, a następnie kliknij przycisk Usuń wybrane kolumny.

3. Nadaj stworzonemu widokowi nazwę. Wpisz ją w pole Nazwa u góry okna konfiguracyjnego, zamknij okno przyciskiem OK i kolejne również przyciskiem OK. Aby włączyć zdefiniowany widok rozwiń menu Podgląd, Tryb własnych kolumn i zaznacz go w menu. Total Commander swoją popularność zawdzięcza między innymi wygodnej obsłudze za pomocą skrótów klawiaturowych dlatego warto wiedzieć jakich użyć w tym przypadku. Wciśnij [SHIFT][F1] i wskaż na liście zdefiniowany zestaw za pomocą klawiszy strzałek. Zaakceptuj wybór klawiszem [ENTER]. Możesz też wcisnąć klawisz z numerem zestawu.

Własne menu i przyciski

Funkcjonalność Total Commandera można poprawić dostosowując do własnych potrzeb pasek narzędzi oraz menu. Dzięki temu funkcje, których najczęściej używasz będą zawsze pod ręką.

1. Modyfikacja głównego menu programu polega na zmianach pliku tekstowego opisującego jego poszczególne pozycje. Powinno się w ten sposób dostosowywać właściwie jedynie brzmienie poszczególnych poleceń. Aby dostać się do pliku z opisem, kliknij menu Początek i polecenie Zmień główne menu. W oknie z opcjami języka wybierz przycisk Edytuj. Dokument tekstowy zostanie otwarty w Notatniku. Możesz go dowolnie edytować.

2. Jedna z pozycji menu głównego została pomyślana w ten sposób by można ją było łatwo modyfikować. Rozwiń menu Początek i wybierz polecenie Zmień początkowe menu. Jeżeli chcesz stworzyć jedynie pozycję menu użyj przycisku Dodaj podmenu, jeżeli do wpisu ma być przypisana jakaś komenda kliknij Dodaj pozycję. Nowa pozycja menu musi mieć nadaną nazwę. Jest ona niezbędna także w trakcie tworzenia polecenia. W tym przypadku jednak u dołu okna uaktywniają się dodatkowe pola konfiguracyjne. W linii Polecenie wpisuje się komendę, jaką ma wykonać Total Commander. Możesz posłużyć się przyciskiem ze strzałkami po prawej - pozwoli to wskazać na dysku narzędzie do uruchomienia, lub przyciskiem z lupą - uzyskasz dzięki temu dostęp do wszystkich komend TC. Kliknij kategorię na liście po lewej i polecenie na liście po prawej. Zaakceptuj wybór przyciskiem OK. Poniżej możesz dodać informacje o przełącznikach używanych podczas startu czy ścieżce do katalogu domowego. Jeżeli polecenie menu będzie używane często warto zdefiniować do niego skrót klawiaturowy, wybierając go z listy Klawisz skrótu. Zamknij okno konfiguracyjne przyciskiem OK.

3. Zawartość paska narzędzi modyfikuje się za pomocą polecenia Zmień pasek narzędzi z menu Konfiguracja. W oknie edytora zobaczysz standardowy pasek TC, który możesz poddawać modyfikacjom. Przyciski Dodaj i Usuń służą do rozbudowy i kasowania elementów paska. Możesz także dowolnie zmieniać kolejność widocznych elementów, na przykład przeciągając je myszą. Funkcję dodanego elementu zmodyfikujesz także przyciskiem Zmień. Zaznaczenie opcji Styl XP spowoduje, że wygląd paska będzie zmieniany automatycznie wraz ze zmianą tematu Windows. Parametr Płaskie ikony wyłącza efekt 3D widoczny na przyciskach paska. Obiekt na pasku możesz powiązać z plikiem, który zostanie otwarty po jego kliknięciu, komendą programu, poleceniem systemowym czy kolejnym paskiem. W ten sposób szybko otworzysz wybrany katalog, plik, uruchomisz aplikację a nawet zamkniesz system. Jeżeli chcesz użyć polecenia TC użyj do tego przycisku z lupą widocznego z prawej strony pola Polecenie. Tak jak w przypadku menu możesz definiować katalogi domowe i parametry startowe. Przydaje się to wtedy gdy powiązujesz z przyciskiem jakiś program bądź narzędzie systemowe. Plik z ikonami wskażesz w polu Ikona plik, a obrazek z niego wybierzesz w polu Ikona.

4. Zamiast modyfikować domyślny pasek, możesz stworzyć własny i powiązać go z paskiem głównym. Odpowiednie polecenie umieszczone w standardowym zestawie wywoła pasek użytkownika, a na nim znajdą się wszystkie dodatkowe polecenia łącznie z komendą pozwalającą powrócić do zestawu standardowego. Aby do zrobić zaznacz ostatni obiekt na pasku domyślnym i kliknij przycisk Dodaj. Wybierz przycisk Zmień i polecenie Dodaj podrzędny. Wpisz w pole Nazwa pliku nazwę nowego paska i zaakceptuj ją przyciskiem Otwórz. Nie przejmuj się jeżeli plik o takiej nazwie jeszcze nie istnieje. Zobaczysz kolejne okno edytora ale tym razem z elementami nowego zestawu. Domyślnie umieszczony jest w nim przycisk umożliwiający powrót do paska głównego. Dodaj własne elementy, określ sposób wyświetlania grafiki czy zachowania pliku bądź programu po uruchomieniu. Kliknij OK. Na koniec zmień jeszcze ikonę wywołującą pasek użytkownika na przykład na szarą strzałkę. Znajdziesz ją w polu Ikona. Zamknij edytor.

Karty i zakładki

Szybki dostęp do danych, katalogów czy plików Total Commander zawdzięcza nie tylko dzięki panelowemu układowi. Program obsługuje również karty, na którym możesz otworzyć wiele różnych folderów oraz zakładki pozwalające szybko otworzyć często odwiedzany katalog czy używany plik.

1. Aby zapisać dowolny obiekt, katalog bądź plik w podręcznym menu szybkiego dostępu, otwórz go a następnie kliknij przycisk z gwiazdką * umieszczony obok belki ze ścieżką dostępu do katalogu. Z menu, które się wyświetli wybierz Dodaj aktualny katalog. W tym samym menu pojawi się skrót do obiektu.

2. Menu szybkiego dostępu możesz wykorzystać nie tylko do przeglądania danych. Dodane do niego polecenia pozwolą ci szybko uruchomić dowolny program, nawet z parametrami, otworzyć dokument czy wywołać funkcję systemu bądź Total Commandera. Jeżeli chcesz skorzystać z rozszerzonych możliwości, po rozwinięciu menu wybierz polecenie Konfiguruj. Przyciski po prawej stronie okna pozwalają dodawać, kasować i modyfikować nazwy rekordów. Na liście umieścisz puste pozycje menu oraz komendy powodujące wykonanie różnych poleceń. Odpowiednią postać komend wpisuje się w pole Polecenie dołu okna. Mogą się tu znaleźć odwołania do plików wykonywalnych programów czy funkcje systemowe. Aby skorzystać z funkcją Total Commandera posłuż się przyciskiem z lupą po prawej w wskaż dane polecenie na liście dostępnych.

3. Poprawę wygody obsługi oraz efektywności pracy można osiągną w Total Commander stosując mechanizm kart. W końcu nie obejdzie się bez nich żaden nowoczesny program. Karty pozwalają otworzyć jednocześnie wiele katalogów, można je wykorzystać do wyświetlenia podglądu. Aby dodać do danego panelu kartę wystarczy wcisnąć skrót [CTRL][T]. Odpowiedzialne za tę operację polecenie Nowy Folder Zakładka znajduje się w menu Podgląd. Każda karta może wyświetlać zupełnie inny zbiór danych, dla każdej z osobna możesz także wybrać tryb wyświetlania zawartości, na przykład uproszczony czy użytkownika.

Większe możliwości dzięki wtyczkom

Spore możliwości Total Commandera można dodatkowo rozbudować za pomocą wtyczek. Dodatki podzielone są na grupy związane z narzędziami do pakowania i rozpakowywania danych, z podglądem różnego typu danych czy obsługą systemów plików. Można je pobrać ze strony producenta aplikacji.

1. Otwórz okno konfiguracyjne menedżera, wybierając z menu Konfiguracja polecenie Opcje. Zaznacz grupę Wtyczki. Zanim będziesz mógł przystąpić do konfiguracji pobierz rozszerzenia ze strony internetowej. Kliknij w tym celu przycisk Ściągnij. Lista dodatków jest długa, jeżeli znajdziesz interesującą wtyczkę kliknij jej nazwę i zapisz na dysku. Otwórz katalog w Total Commanderze, zaznacz i uruchom archiwum. Jeżeli zawiera ono wtyczkę zobaczysz na ekranie stosowny komunikat zawierający pytanie o jej instalację. Kliknij w nim przycisk Tak i OK.

2. W zależności od rodzaju wtyczki może być wymagana wstępna konfiguracja. Dla przykładu dodatki obsługujące różne formaty archiwów wymagają potwierdzenia każdego typu pliku, który będą obsługiwały. Przypisane wstępnie ustawienia można zmienić (dotyczy to archiwizatorów, pozostałe dodatki można jedynie dodawać bądź usuwać, o ile nie mają własnych narzędzi konfiguracyjnych). Wróć do okna z ustawieniami wtyczek i kliknij przycisk Konfiguruj. Zaznacz wtyczkę, a następnie na liście Wszystkie pliki z rozszerzeniem ustaw format, który ma być przez nią obsługiwany. Zaakceptuj zmiany.

3. Ustawienia innej przykładowej wtyczki - Audio Info - dostępne są w oknie konfiguracji kolumn panelu. Umożliwia ona dostęp do metadanych plików multimedialnych. Jeżeli będziesz definiował zawartość kolumny, na liście poleceń zobaczysz dodatkowe menu o nazwie audioinfo. Z niego wybierzesz odpowiednią komendę. W tym przypadku dostępne są informacje dotyczące wykonawcy, albumu, czasu trwania utworu czy jego jakości.

Porównywanie i synchronizacja danych

Dwa panele wyświetlające różne katalogi to idealne narzędzie do porównywania i synchronizacji danych. Total Commander wyposażony został w obydwie funkcje. Za jego pomocą znajdziesz różnice pomiędzy dwoma folderami a także zsynchronizujesz błyskawicznie ich zawartość.

1. Jeżeli chcesz porównać katalogi i szybko wyszukać różnice pomiędzy nimi zacznij od otworzenia obydwu w sąsiednich panelach Total Commandera. Następnie z menu Zaznacz wybierz polecenie Porównaj katalogi. Możesz też od razu użyć skrótu [SHIFT][F2]. Włączenie tej funkcji spowoduje wyróżnienie kolorem czerwonym plików różniących katalogi. Teraz wystarczy już tylko użyć na przykład funkcji kopiowania by zniwelować różnice. Jeżeli lista obiektów w katalogu jest długa a jej przeglądanie kłopotliwe możesz w połączeniu z funkcją porównywania użyć od razu filtrowania. Kliknij menu Zaznacz i wybierz polecenie Zaznacz nowe, ukryj te same pliki. W panelach pozostaną tylko obiekty różniące poszczególne katalogi. Pozostałe zostaną ukryte.

2. Od wyszukiwania różnic do synchronizacji niedaleka droga. Zamiast jednak aktualizować wszystkie dane ręcznie możesz zdać się w tej kwestii na Total Commandera. Po otworzeniu dwóch katalogów rozwiń menu Polecenia i kliknij komendę Synchronizuj katalogi. Na ekranie pojawi się narzędzie do synchronizacji. Zaznaczając odpowiednie opcje zdefiniuj parametry synchronizacji. Kliknij przycisk Porównaj. W oknie poniżej wyświetlone zostaną różnice oraz oznaczenie informujące o koniecznym kierunku kopiowania. Katalogi zostaną zaktualizowane po kliknięciu polecenia Synchronizuj. Total Commander pozwala synchronizować nie tylko dane ale również takie atrybuty plików, jak nadane do nich uprawnienia dostępu. Jeżeli chcesz je skopiować zaznacz opcję Kopiuj prawa NTFS (musisz posiadać uprawnienia administratora).

3. Jeżeli zamierzasz częściej synchronizować wybrany zestaw katalogów dodaj je do listy zadań synchronizacji. Kliknij w tym celu żółty przycisk po lewej stronie pola z pierwszym katalogiem bądź wciśnij przycisk [F2] i wybierz polecenie Dodaj aktualne katalogi i ustawienia do listy. Nadaj zadaniu nazwę i kliknij OK. Kolejnym razem nie musisz otwierać katalogów. Zdefiniowane zadanie będzie ukryte pod tym samym przyciskiem.

4. Funkcja synchronizacji to nieocenione narzędzie dla webmasterów. Aktualizacja plików na serwerze, który utrzymuje stronę internetową odbywa się zwykle za pomocą protokołu ftp. Total Commander pozwala w jednym panelu uruchomić połączenie z serwerem a w drugim wyświetlić pliki strony znajdujące się na dysku lokalnym. Synchronizacja między nimi to już drobnostka. Aby połączyć się z serwerem FTP rozwiń menu Sieć i kliknij FTP Nowe połączenie (jeżeli zostało ono zdefiniowane wcześniej użyj komendy FTP Połączenie. Podaj dane serwera i informacje wymagane do zalogowania i kliknij OK. Przejdź do drugiego panelu i otwórz w nim lokalny katalog z plikami. Wciśnij skrót [SHIFT][F2]. Nowe pliki oraz te, które różnią się od siebie (zostały zmodyfikowane) zostaną podświetlone na czerwono. Wystarczy wcisnąć klawisz [F5], by skopiować je na serwer.

Wydruk zawartości katalogu

W trakcie pracy bądź zabawy z komputerem zachodzi czasami potrzeba spisania zawartości jednego bądź kilku katalogów. Może się tak zdarzyć gdy potrzebna jest lista plików jakiegoś projektu albo w sytuacji, w której zamierzamy podzielić się ze znajomymi listą posiadanych płyt czy filmów. Duża ilość danych, podzielonych dodatkowo na katalogi oznacza godziny pracy dla osoby, która chciałaby spisać je wszystkie ręcznie. Na szczęście istnieją lepsze sposoby.

1. Uruchom TC i otwórz w jednym z paneli katalog, którego zawartość zamierzasz spisać. Ustaw widok, który będzie zawierał potrzebne ci informacje. Na przykład rozszerzony ([CTRL][F2]). Zaznacz wszystkie obiekty w katalogu wciskając kombinację [CTRL][A]. Rozwiń menu Pliki i wybierz polecenie Drukuj.

2. Jeżeli w rozwiniętym menu klikniesz komendę Pliki lista, na ekranie zobaczysz okno z podglądem wydruku zawierającym listę wybranych plików i katalogów. Za pomocą listy czcionka zmienisz font używany do wydruku. Możesz także zwiększyć rozmiar czczony, pogrubić bądź pochylić tekst. W tym samym oknie dopasujesz także takie parametry wydruku jak marginesy czy ustawienia drukarki. Jeżeli wskażesz drukarkę fizyczną lista zostanie przeniesiona na papier ale jeże masz w systemie zainstalowany na przykład wirtualny sterownik wydruku do formatu PDF możesz zawartość katalogu umieścić w pliku. Kliknij Drukuj. W menu drukowania znajduje się także polecenie Pliki lista z podkatalogami. Jego użycie z domyślnymi ustawieniami skutkuje wydrukiem zaznaczonych plików, podkatalogów oraz wszystkich danych znajdujących się wewnątrz podkatalogów.

3. Inna metodą zapisania zawartości katalogu do pliku tekstowego jest użycie komendy wiersza poleceń. Wprawdzie nie jest do tego potrzebny Total Commnder, bo to standardowa komenda systemu ale menedżer ułatwia wybór danych, które mają zostać zanotowane. Otwórz w jednym z paneli katalog do zapisu a następnie w linii poleceń u dołu wpisz komendę: DIR >> lista.txt. DIR służy do wylistowania na ekranie zawartości wybranego katalogu ale dopisane po nim strzałki przekierowują wyniki jego działania do pliku o podanej na końcu nazwie i zapisują je tam. Wraz z poleceniem DIR możesz stosować wszystkie parametry, które ono rozpoznaje.