Wirtualne natarcie

Dotychczas Microsoft nie miał zbyt dużych osiągnięć na rynku wirtualizacji, jednak wraz z premierą Hyper-V sytuacja może się zmienić. Nowe rozwiązanie tego typu, przygotowane przez firmę z Redmond, wypada dużo lepiej niż jej wcześniejsze produkty, np. Virtual Server 2005.

Hyper-V, wcześniej znany pod roboczą nazwą Viridian, to technologia wirtualizacji serwerów dostarczana jako komponent Windows Servera 2008. Jest całkiem nowym rozwiązaniem, wykorzystującym koncepcję tzw. hypervisora, bardziej zaawansowanym niż Virtual Server, przygotowanym parę lat temu przez tego samego producenta. Oferuje szerszy zestaw narzędzi zarządzania, większe możliwości zapisywania migawek i lepszą wydajność w porównaniu z wcześniejszymi rozwiązaniami Microsoftu.

Hyper-V jest nierozerwalnie związany z Windows Serverem 2008. O ile jednak Microsoft oferuje najnowszy system operacyjny w pięciu wersjach (Standard, Enterprise, Datacenter, Web Server oraz Itanium), Hyper-V będzie dołączany tylko do trzech pierwszych i tylko do wersji 64-bitowych. Pojawią się w ciągu pół roku od premiery Windows Servera 2008, czyli najpóźniej pod koniec sierpnia 2008. Obecnie Hyper-V jest w fazie beta. Nie ma w planach jego wersji do innych systemów operacyjnych. Co więcej, będzie oferowany tylko w komplecie z systemem. Według zapowiedzi, różnica w cenie między systemami z Hyper-V i bez niego wyniesie 28 dolarów. Przykładowo, Windows Server 2008 ma kosztować 971 dolarów bez Hyper-V i 999 dolarów z nim.

Parawirtualizacja

Hyper-V wykorzystuje technikę parawirtualizacji, co znacząco odróżnia go od takich produktów, jak Virtual Server 2005, Virtual PC 2007 czy VMware Server 1.0, oferujących pełną wirtualizację. Na czym polega różnica? W wypadku parawirtualizacji mamy do czynienia z hypervisorem (w dalszej części tekstu wyjaśniamy znaczenie najważniejszych pojęć), który jest uruchamiany bezpośrednio na sprzęcie już na początku sekwencji startowej systemu operacyjnego i tworzy warstwę abstrakcji, spełniającej niektóre funkcje rdzenia systemu, ale przede wszystkim pozwalającej na uruchomienie kilku systemów operacyjnych. Z kolei w produktach oferujących pełną wirtualizację stosuje się monitor maszyn wirtualnych (Virtual Machine Monitor, VMM), uruchamiany jako proces w systemie operacyjnym hosta, np. w Windows lub Linuksie. Zapewnia on takie usługi wirtualizacyjne, jak wirtualny procesor, pamięć RAM i inne urządzenia. Zaletą parawirtualizacji jest lepsza wydajność, a z punktu widzenia firm - także większa skalowalność.

Hyper-V to niejedyny produkt wykorzystujący parawirtualizację. Oferuje ją również oprogramowanie Xen. Podobieństwo obu produktów nie jest przypadkowe - firmy Microsoft i XenSource podpisały w 2006 roku umowę o technologicznym partnerstwie.

Instalacja i konfiguracja

Instalacja Hyper-V jest nieskomplikowana, wymaga od administratora jedynie dodania nowej roli do systemu i przypisania interfejsów sieciowych, które będą wykorzystywane przez maszyny wirtualne. Wersja próbna Windows Servera 2008 Enterprise z Hyper-V została już udostępniona przez Microsoft (www.microsoft.com/windowsserver2008/en/us/trial-software.aspx ). Na razie nie ma polskiej wersji językowej, więc podajemy wyłącznie angielskie nazwy. W menu Start kliknij Server Manager, następnie w obszarze Roles Summary wybierz Add Roles. W nowym oknie zaznacz Server Roles i kliknij Hyper-V. W kolejnym oknie kreatora wybierz interfejsy sieciowe, których będą mogły używać maszyny wirtualne. Później wystarczy kliknąć Install i poczekać na ponowne uruchomienie systemu. Po zalogowaniu na to samo konto instalacja zostanie dokończona. Jeśli chcesz zainstalować Hyper-V w Server Core, użyj polecenia Start /w ocsetup Microsoft-Hyper-V.

Wymagania i obsługiwane systemy

Po instalacji i restarcie serwera Hyper-V jest gotowy do pracy. Po warunkiem, że komputer spełnia następujące wymagania: jest wyposażony w 64-bitowy procesor ze sprzętowymi funkcjami wsparcia wirtualizacji - AMD-V lub Intel VT (AMD Opteron lub Intel Xeon), a w systemie operacyjnym jest włączony mechanizm DEP (Data Execution Prevention). Hyper-V można zainstalować tylko w Windows Serverze 2008. Jeśli chodzi o systemy operacyjne instalowane w maszynach wirtualnych, Microsoft na razie przetestował działanie Windows Servera 2003, Windows Servera 2008 oraz SUSE Linux Enterprise Server 10 SP1. Mogą to być zarówno systemy 32-bitowe, jak i 64-bitowe. Należy jednak pamiętać, że mówimy o Hyper-V w wersji beta. Ostateczna lista obsługiwanych systemów będzie zapewne dłuższa.