Jak pozbyć się śmieci z Windows. Najlepsze narzędzia do porządkowania systemu
-
- Aleksander Działdowski,
- 16.09.2014, godz. 06:51
Długo uruchamiający się system operacyjny i aplikacje, powolne otwieranie i odświeżanie stron WWW, pojawienie się niechcianych elementów w przeglądarce internetowej, zapchany dysk twardy – wszystko to negatywnie wpływa na komfort pracy z komputerem, a przecież wystarczy tak niewiele – oczyszczenie systemu operacyjnego z zalegających w nim niepotrzebnych danych. Użytkownik ma do wyboru sporo aplikacji czyszczących system Windows. Które z nich są naprawdę warte uwagi?
Opisywane w teście oprogramowanie to – podobnie jak w przypadku narzędzi antywirusowych czy programów do odzyskiwania skasowanych danych – specyficzna grupa aplikacji. Paradoksem jest, że z jednej strony stanowią użyteczne rozwiązania poprawiające komfort i bezpieczeństwo korzystania z komputera, a z drugiej – najlepiej, aby nie było konieczności ich stosowania. Niestety, wraz z codziennym korzystaniem z komputera pracującego pod kontrolą systemu Windows liczba plików tymczasowych, pozostałości po instalatorach aplikacji i innych niepotrzebnych danych stale rośnie i stopniowo wpływ tego zbędnego balastu na wydajność systemu i uruchamianych w nim aplikacji staje się coraz bardziej odczuwalny dla użytkownika.
Niektórzy producenci oprogramowania czyszczącego i optymalizującego oferują polskojęzyczny interfejs, szkoda jednak że jakość tłumaczenia przypomina raczej wynik pracy automatycznego tłumacza, a treść komunikatów widocznych w interfejsie (tu: Advanced SystemCare 7) nie jest mimo tłumaczenia bardziej zrozumiała.
Standardowe funkcje
Co potrafią programy do czyszczenia systemu Windows? Ich standardowy zestaw funkcji obejmuje nie tylko usuwanie plików tymczasowych systemu Windows, ale również kasowanie danych gromadzonych przez przeglądarki WWW w trakcie surfowania. Fakt czyszczenia danych zbieranych w trakcie przeglądania stron WWW powoduje, że wielu użytkowników traktuje opisywane narzędzia jako aplikacje do ochrony prywatności. Pozwalają one w prosty sposób i bardzo szybko pozbyć się historii odwiedzanych stron, plików cookies, ostatnio wpisywanych adresów stron WWW, lokalizacji pobierania itp. Oprócz procesu skanowania w poszukiwaniu niepotrzebnych danych, a następnie ich usuwania, wiele spośród testowanych programów oferuje dodatkowe narzędzia, np. do bezpiecznego (nieodwracalnego) kasowania wybranych plików, czy wymazywania wolnej przestrzeni dysku twardego. Z możliwości bezpiecznego usunięcia danych powinni korzystać wszyscy, którzy zamierzają w najbliższym czasie sprzedać komputer czy dysk twardy. Standardowe polecenia czyszczące, czy nawet formatowanie dysku nie usuwa de facto danych. Internet pełny jest opowieści o „prywatnych plikach” odnalezionych na dyskach wymontowanych ze starych komputerów.
Zobacz również:
Twórcy Advanced SystemCare z jednej strony oferują dość użyteczne narzędzie, ale z drugiej niektóre funkcje wyglądają jak zaczerpnięte z najgorszych spamerskich i reklamowych aplikacji: wykryty problem, a żeby go rozwiązać trzeba zainstalować dodatkowy program.
Aplikacje do czyszczenia systemu, jak widoczny np. na ilustracji moduł programu AVG PC TuneUp 2014 – oferują znacznie więcej niż tylko usuwanie plików tymczasowych Windows.
Uwaga, można usunąć za dużo!
Wszystkie z testowanych programów standardowo mają skonfigurowane dość bezpieczne ustawienia dotyczące tego, co w wyniku analizy, a następnie procesu czyszczenia zostanie usunięte z systemu operacyjnego. Żaden z programów, przy procedurze czyszczenia uruchomionej w domyślnej konfiguracji nie usunie niczego istotnego dla funkcjonowania systemu operacyjnego i działających w nim aplikacji (tych istotnych), ale w niektórych sytuacjach skuteczność usuwania zbędnych danych może okazać się pewną nadgorliwością programu czyszczącego. Przykładem może być procedura wbudowana w program SlimCleaner. W teście standardowego czyszczenia niepotrzebnych elementów okazał się on najskuteczniejszy usuwając najwięcej niepotrzebnych danych, tyle że owe „niepotrzebne” dane to również pliki cookies. Usunięcie wszystkich takich plików spowoduje konieczność ponownego logowania się we wszystkich usługach online wymagających uwierzytelniania, a w przypadku niektórych z nich, brak cookies przypisanych danej maszynie może powodować nieprawidłowe działanie. Co prawda w wielu aplikacjach (np. CCleaner, SlimCleaner) twórcy wbudowali mechanizm tzw. inteligentnego usuwania cookies, który z założenia ma pomijać pliki powiązane ze znanymi usługami, ale nie działa to w 100% zgodnie z oczekiwaniami. Owszem, w przypadku doskonale znanych, globalnych usług, tj. Google+, Facebook czy Twitter, program czyszczący raczej nie usunie pliku cookies powiązanego z danym serwisem społecznościowym, ale już w przypadku np. niewielkiego, ale ważnego dla użytkownika e-sklepu czy forum internetowego, pliki cookies mogą być usuwane. Na szczęście większość programów ma wbudowane narzędzia umożliwiające przywrócenie usuniętych danych z kopii.
Wise Disk Cleaner okazał się aplikacją, która przy standardowych ustawieniach procedury czyszczenia usunęła najwięcej z systemu testowego. Naszym zdaniem program okazał się nieco nadgorliwy, pliki instalacyjne Windows mogą być co prawda usunięte bez szkody dla działania systemu, ale mogą się okazać potrzebne w razie podłączania nowego sprzętu.
„Śmieciowe” oprogramowanie nie jest „doklejane” tylko do instalatorów mało znanych aplikacji. Oto dowód – zbędny Ask Toolbar jest instalowany razem z interpreterem Java. O działającym na kilku miliardach urządzeń oprogramowaniu trudno mówić, że jest mało znane.
Innym przykładem pewnej „przesady” jest Wise Disk Cleaner – program ten usunął prawie 5 razy więcej danych od pozostałych aplikacji, ale taki wynik wynika stąd, że oprócz faktycznie niepotrzebnych danych z naszego systemu testowego aplikacja usuwała również… pliki instalacyjne systemu Windows. Faktem jest, że w trakcie codziennej pracy z komputerem raczej nie będą one potrzebne, ale może się zdarzyć, że w wyniku np. podłączenia nowego urządzenia do komputera system operacyjny odwoła się do przechowywanych na dysku plików instalacyjnych i w przypadku ich braku zacznie albo domagać się odpowiednich danych, albo wyświetlać komunikaty błędów. Dlatego nasza ocena takich programów jak Wise Disk Cleaner czy Odkurzacz mimo skuteczności mierzonej w ilości usuniętych danych, została obniżona.
Tego typu komunikaty są zupełnie niepotrzebne: informacja że system jest „zły” nie jest potrzebna użytkownikowi, który uruchamia aplikację mającą poprawić znaną (kiepską) kondycję systemu. Prezentacja wyników skanowania nie w formie konkretnych plików do usunięcia czy praktycznych zaleceń, lecz w formie „wizualnej” niedoświadczonych może niepotrzebnie przestraszyć, a bardziej zaawansowanych użytkowników wyłącznie irytuje.
To nie antywirusy!
Niektóre z testowanych programów (Glary Utilities, IOBit Advanced SystemCare czy AdwCleaner) oferują dodatkowo moduły pozwalające pozbyć się z systemu operacyjnego niektórych typów złośliwego oprogramowania. W żadnym jednak razie nie można tego typu narzędzi traktować jako ekwiwalentu pełnowartościowego pakietu ochronnego typu Internet Security. Trudno z jednej strony pominąć zalety wynikające z wygody usuwania zbędnych toolbarów, czy modułów reklamowo-szpiegowskich jaką daje np. AdwCleaner, ale nie można ulegać złudnemu poczuciu bezpieczeństwa wynikającemu z tego, że udało się użytkownikowi pozbyć z systemu niechcianych reklam.
AdwCleaner to bardzo prosta w obsłudze aplikacja, która z jednej strony słabo wypadła w zestawieniu z innymi testowanymi narzędziami, ale brak funkcjonalności program ten nadrabia bardzo dobrą skutecznością w usuwanie natrętnych modułów reklamowych, oprogramowania szpiegowskiego, czy niepożądanych aplikacji, wyłudzających pieniądze od użytkowników.
