Jak przyśpieszyć Windows?

Jednym wyjątkiem od bezpłatnego poprawienia szybkości działania PC jest sytuacja, w której używasz dysku HDD. Wówczas zalecane jest przejście na dysk SSD - a przynajmniej umieszczenie na nim systemu. Dysk SSD osiąga znacznie większe szybkości transferu danych, niż HDD, ponadto pracuje całkowicie bezgłośnie i cechuje się bardzo wysokim stopniem bezawaryjności.

Zarówno przy dysku SSD, jak i HDD, możesz przyśpieszyć komputer przez następujące czynności:

Wyłącz zbyteczne programy uruchamiające się wraz z systemem

Jednym z powodów, dla którego komputer lub laptop włączają się powoli, są zainstalowane w systemie aplikacje - zarówno od producenta danego sprzętu, jak i zainstalowane przez Ciebie. Wiele programów automatycznie dodaje się do listy programów startowych, a możesz wyłączyć je manualnie, wchodząc w ustawienia każdego z nich. Warto się zastanowić, czy naprawdę potrzebujesz, aby wszystkie uruchamiały się wraz z systemem, na przyklad Steam? Aby sprawdzić, jakie aplikacje uruchamiają się wraz z Windowsem 10, otwórz systemowego Menadżera Zadań, naciskając równocześnie prawy Ctrl + prawy Alt + Delete.

Zobacz również:

• Najlepsze promocje na sprzęt Apple - iPhone 14, iPhone 13, AirPods 3. Gen [02.06.2023]
• Jak sprawdzić stan i status baterii w laptopie? [PORADNIK]
• Windows 11: co zmieni się w systemie? Oto nowości

Przejdź do czwartej zakładki. Widzisz tutaj nazwę aplikacji, która uruchamia się wraz z systemem, jej wydawcę, status (włączona/wyłączona) oraz wpływ na szybkość uruchomienia systemu. Aby wyłączyć wybraną, najedź na nią kursorem, przywołaj menu prawym przyciskiem myszki i wybierz z niego wyłączenie. Przy kolejnym uruchomieniu systemu aplikacja nie uruchomi się wraz z nim.

Możesz też w każdej chwili sprawdzić, jakie aplikacje pracują w tle. Kliknij na symbol "/\" na pasku zadań - wszystkie pokazane aplikacje ładują się wraz z Windowsem. Niektóre z nich są niezbędne - jak program antywirusowy, inne, jak OneDrive, możesz uruchamiać manualnie w razie potrzeby. Kliknij na wybranej prawym przyciskiem myszki i jeśli są w jej menu opcje ustawień, wejdź w nie i wyłącz opcję uruchamiania wraz z Windowsem.

Aby wyłączyć inne programy i "pomocników", naciśnij jednocześnie klawisze Windows i R, wpisz w okienku konsoli msconfig i potwierdź, naciskając OK. Wybierz zakładkę Usługi, zaznacz ukrycie wszystkich od Microsoftu. Na liście pozostaną inne usługi - wiele z nich możesz bez szkody wyłączyć. Jeśli nie masz pewności, z którymi możesz tak postąpić, zapisz nazwę usługi i poszukaj o niej informacji w sieci.

Zdefragmentuj dysk twardy

Wcześniejsze wersje Windows automatycznie defragmentowały dysk, ale są znacznie lepsze narzędzia niż to od Microsoftu. Aktualnie za najlepsze uchodzą O&O Defrag oraz IObit Smart Defrag 5 - dobry i darmowy. Więcej aplikacji tego typu znajdziesz na naszym serwerze - zajrzyj do działu Zarządzanie dyskami i defragmentacja.

Pamiętaj - aplikacje do defragmentacji powinny być używane tylko przy dyskach HDD. Przy SSD nie musisz tego robić. A jeśli masz kombinację HDD i SSD, użyj narzędzia tylko na HDD.

Sprawdź, czy w systemie nie ma malware lub innych szkodników

Warto raz na jakiś czas przeskanować system, aby sprawdzić, czy jakieś szkodniki nie dostały się do systemu i nie spowalniają jego działania - a to jeden z objawów m.in. bictoinminerów. Możesz użyć w tym celu swojego programu antywirusowego (zobacz tutaj, jakie są najlepsze programy antywirusowe dla Windows w 2019 r.) Możesz także skorzystać z samodzielnych skanerów, jak np. Malwarebytes Anti-Malware. Znajdziesz je w naszym dziale Skanery.

Zmień wielkość używanej przez Windows pamięci wirtualnej

Sposobem na skuteczne usprawnienie działania Windows jest danie mu większej ilości pamięci wirtualnej do dyspozycji. Wejdź do menu Ustawień i wpisz w okienku wyszukiwania Performance lub po prostu Wydajność. Wybierz opcję Dopasuj wygląd i wydajność systemu Windows.

W okienku przejdź do zakładki Zaawansowane, a następnie wybierz opcję Zmień.

Odznacz automatyczne przydzielanie, dzięki czemu możesz wybrać każdą partycję i zobaczyć, jaka jest rekomendowana ilość pamięci wirtualnej. Możesz to zmienić, wybierając opcję wpisania własnej wartości.

Ogranicz efekty wizualne

Windows 10 to system operacyjny, który ładnie wygląda - między innymi dzięki animacjom. Ale efekty wizualne wymagają zasobów, co może być kłopotliwe zwłaszcza dla starszych urządzeń. Wejdź do menu Ustawień i wpisz w okienku wyszukiwania Performance lub po prostu Wydajność. Wybierz opcję Dopasuj wygląd i wydajność systemu Windows. W okienku przejdź do zakładki Zaawansowane. W pierwszej zakładce możesz wyłączyć ręcznie wybrane efekty wizualne lub wybrać opcję automatycznego ich dopasowania. Na koniec kliknij OK i zapisz zmiany.

Przeinstaluj Windows

Niezawodnym sposobem na powrót do fabrycznej szybkości jest ponowna instalacja systemu Windows. Usuwa to wszelkie niepożądane oprogramowanie z PC, które może spowalniać system, a także adware, malware, uszkodzone pliki, itp. Po prostu - czyści do stanu fabrycznego. W Windows 8. 1 i Windows 10 jest wbudowana opcja odświeżania, dzięki której to łatwe zadanie i nie potrzebujesz ani płyty, ani pliku z obrazem systemu (.iso). Wejdź do Ustawień, a tam do działu Aktualizacja i zabezpieczenia, a następnie Odzyskiwanie. Wybierz opcję Resetuj ustawienia komputera do stanu początkowego. Ważne - nie stracisz w ten sposób swoich plików, aczkolwiek możesz zadecydować o usunięciu wybranych.

Zaktualizuj sterowniki i aplikacje

Przestarzałe sterowniki i programy są nie tylko przyczyną spowolnienia działania systemu, ale zmniejszają jego bezpieczeństwo. Mogą także prowadzić do niespodziewanego zamknięcia Windowsa. Dlatego zawsze dobrze sprawdzić, czy korzysta się z najnowszej wersji sterowników i aplikacji. Tych pierwszych wymagają wszystkie podzespoły komputera, jak i urządzenia peryferyjne (drukarki, skanery, kamerki internetowe, itd.). Ręczna aktualizacja to droga przez mękę - musisz sprawdzać w menadżerze urządzeń każdy element z osobna, odwiedzać stronę producenta, pobierać i instalować ręcznie. Oszczędź mnóstwo czasu, korzystając z praktycznego programu, który zrobi to za Ciebie.

W naszym dziale Sterowniki mamy tego typu aplikacje - są one w większości darmowe, więc nie wahaj się ich używać. Funkcje tego typu mają także programy przeznaczone do optymalizacji systemu, a co więcej - potrafią także aktualizować aplikacje zainstalowane w systemie. Takie narzędzia znajdziesz w innym dziale - Optymalizacja i czyszczenie systemu. Warte polecenia to Advanced System Care 12 i Patch My PC.

Zwolnij miejsce na dysku

Zapełniony dysk przypomina zagracony pokój - jest mnóstwo niepotrzebnych rzeczy, a dotarcie do właściwych zabiera mnóstwo czasu. Dlatego wyrzucenie zbędnych plików i programów pomoże w zaprowadzeniu porządku, co będzie skutkować szybszą pracą Windows. Możesz zrobić to na kilka sposobów - ręcznie (zajmie to mnóstwo czasu) lub za pomocą aplikacji stworzonej w tym celu. Tu powtórzymy to, co w poprzednim akapicie - takie narzędzia znajdziesz w dziale Optymalizacja i czyszczenie systemu. Mamy również bardzo specjalistyczne, np. Steam Cleaner - jego zadaniem jest oczyszczenie systemu z niepotrzebnych i uszkodzonych plików pozostawianych przez takie serwisy dla graczy jak Steam, Origin, Uplay czy GOG. Przyda się na komputerze każdego miłośnika wirtualnej rozrywki, ponieważ pozwoli odzyskać nawet gigabajty miejsca na dysku twardym. I nie wymaga instalacji!

Wiele komputerów jest wręcz przeładowanych grami, aplikacjami i różnymi dodatkami. Jak pokazuje to doświadczenie, zazwyczaj większość z nich się nie używa, a wielu tylko raz na dłuższy czas. Co zatem robią? Zajmują niepotrzebnie miejsce i mogą wpływać na pracę systemu Windows. Usuń niepotrzebne, ale nie odinstaluj z rozpędu ważnych dla działania systemu aplikacji i tych, które są Ci naprawdę potrzebne. Po oczyszczeniu zresetuj system i zobacz, czy nie działa lepiej?

Zainstaluj lepsze oprogramowanie

Czasem na szybkość pracy systemu i komfortu korzystania z Internetu może mieć negatywny wpływ przestarzałe oprogramowanie. Na przykład, jeśli używasz Internet Explorera, spróbuj zamiast tego Chrome lub innej przeglądarki. Możesz też przyspieszyć używaną przez siebie. Odpowiednie instrukcje znajdziesz w naszym dziale Porady - na przykład Cztery sposoby, aby przyśpieszyć działanie Firefoxa.

Mające mniejszą wagę programy są czasem zdecydowanie szybsze, niż rozbudowane kombajny. Zastanów się - czy naprawdę jest Ci potrzebny Word, czy może pisujesz niezwykle rzadko i wystarczy WordPad. A jeśli pakiet biurowy - Microsoft Office dla Użytkowników Domowych i Uczniów 2013 wymaga 3GB miejsca na dysku, a tymczasem Libre Office ok. 400 MB i w dodatku jest darmowy! Potrzebujesz 4GB miejsca, aby zainstalować Adobe Photoshop Elements, ale może wystarczy Ci Paint.NET, wymagający zaledwie 40 MB, albo GIMP - ok. 150 MB. Podobnie aplikacje do obróbki zdjęć. Znajdziesz u nas dział Fotografia Cyfrowa i Grafika, gdzie mamy dziesiątki alternatyw dla dużych, płatnych "kombajnów", które użytkownikowi domowemu zazwyczaj nie są do niczego potrzebne.

Jeśli chodzi o gry, płynność ich działania jest wysoce zależna od rozdzielczości i użytych efektów specjalnych. Oczywiście w niemal każdej można zmienić odpowiednie opcje w ustawieniach, aby odciążyć procesor i kartę graficzną. I choć nie będzie takich samych efektów jak przy najwyższych ustawieniach, gra powinna działać szybko, co znacznie wpłynie na Twoją przyjemność z zabawy.

Zaktualizuj sprzęt

Na koniec co nieco o płatnym ulepszaniu komputera. Jak wiadomo , wszystkie nowe podzespoły są zazwyczaj bardziej wydajne i dają lepsze efekty, niż używane przez 2-3 lata. Nie jest to złośliwość producentów sprzętu, którzy chcą na nas zarabiać, a po prostu postęp technologii. Nie pomoże reset systemu, wyczyszczenie dysku czy świeżutkie sterowniki - starszy komputer nie będzie w stanie zapewnić płynności działania najnowszych gier i aplikacji. Dlatego w przypadku starszego sprzętu może być niezbędna inwestycja w podzespoły, aby zasypać przepaść pomiędzy nowoczesnością, a stanem technologii sprzed jakiegoś czasu.

RAM - wiele starszych komputerów ma zbyt mało pamięci operacyjnej dla współczesnych aplikacji i gier. 4GB RAM to w dzisiejszych czasach absolutne minimum, ale 32-bitowe wersje Windows nie wyjdą ponad to. Dlatego jeżeli do tej pory używasz systemu 32-bit, może czas pomyśleć o zmianie na 64-bity? To druga rzecz po wspomnianym na początku użyciu dysku SSD, która znacząco wpływa na szybkość codziennej pracy komputera. Niektórzy producenci kości pamięci RAM, jak Crucial, mają na swoich stronie narzędzia online, które mogą ocenić, jaka ilość RAM jest Ci potrzebna oraz ile możesz użyć w swoim komputerze/laptopie. Zanim udasz się do sklepu, dobrze to sprawdzić - w niektórych laptopach nie da się dołożyć więcej pamięci ponad wielkość fabryczną.

Karta graficzna - wymiana tej części z pewnością wpłynie pozytywnie na płynność gier, ale korzyści dla innego oprogramowania będą ograniczone, dlatego polecamy przede wszystkim miłośnikom cyfrowej zabawy. Jeśli myślisz o zakupie jednej z topowych kart Nvidia czy AMD, sprawdź, czy zmieści się w obudowie Twojego PC - te najnowsze modele są zazwyczaj dużych gabarytów, niektóre wymagają dwóch slotów, a to może wiązać się z koniecznością nabycia nowej płyty głównej.