Jak sformatować dysk twardy? [PORADNIK]

Formatowanie dysku twardego pozwala na usunięcie wszystkich danych i przygotowanie do ponownego zapisu. Polega na utworzeniu systemu plików i zwolnieniu miejsca. W tym miejscu wyjaśniamy wszystko, co musisz wiedzieć, aby prawidło sformatować dysk twardy. Proces ten może różnić się w zależności od rodzaju dysku twardego, systemu operacyjnego oraz tego, czy posiadasz drugi komputer.

Pamiętaj - nie można sformatować dysku twardego, na którym działa system operacyjny. W tym celu należy uruchomić komputer z dysku instalacyjnego Windows, pamięci USB flash lub innego dysku startowego. Co ważne - proces formatowania dysku wykonuje się tak samo w przypadku dysków talerzowych HDD, jak i SSD.

Zobacz również:

• Dysk twardy HDD - najlepsze oferty [09.06.2023]
• Najlepsze dyski przenośne 2023
• Najlepsze dyski SSD M.2 powyżej 400 złotych. Który warto kupić?

Co oznacza formatowanie dysku?

Formatowanie to proces usuwania wszystkich danych na dysku twardym, ale należy uważać na szybkie formatowanie danych, które nie usuwa ich w pełni. Szybki format sprawia, że dysk wydaje się pusty, ale w rzeczywistości stare dane nadal się na nim znajdują. Taki rodzaj formatowania możesz wykorzystać, jeżeli masz nowy dysk twardy lub ponownie instalujesz system operacyjny, ale nie polecamy go, jeżeli przekazujesz dysk twardy innej osobie, sprzedajesz lub odsyłasz komputer do serwisu.

Ostrzeżenie: upewnij się, że przed przystąpieniem do formatowania dysku twardego wykonałeś kopię zapasową danych, które się na nim znajdują.

Jak sformatować partycję dysku twardego?

Na początek ważne jest, aby zrozumieć czym jest partycja. Dysk twardy można podzielić na mniejsze części - każda z nich to właśnie "partycja". Możliwe jest sformatowanie jednej z nich, podczas gdy reszta pozostanie w nienaruszonym stanie. Jest to przydatne w niektórych sytuacjach np. gdy posiadasz zainstalowane dwa systemy operacyjne na jednym dysku. W przypadku, gdy chcesz sformatować cały dysk twardy, musisz usunąć wszystkie partycje, które się na nim znajdują. Jeżeli formatujesz zupełnie nowy dysk twardy, zapoznaj się z naszym poradnikiem wyjaśniającym różnice pomiędzy formatami MBR i GPT - znajdziesz go tutaj.

Czy można sformatować dysk twardy z BIOS?

Wiele osób zastanawia się, czy istnieje możliwość formatowania dysku twardego z poziomu systemu BIOS. Odpowiedź brzmi: nie. Jeśli potrzebujesz sformatować dysk, którego nie możesz sformatować w systemie Windows, możesz utworzyć bootowalny dysk CD, DVD lub pamięć USB flash i uruchomić darmowe narzędzie formatujące.

Jedną z takich opcji jest Darik's Boot and Nuke (DBAN), który jest bezpłatny do użytku osobistego. Program ten całkowicie usunie i sformatuje dysk twardy, pozwalając na czystą instalację nowego systemu operacyjnego, ale procesu tego nie można cofnąć.

Universal USB Installer szybko i łatwo przekształci pobrany obraz DBAN ISO do uruchomienia z bootowalnego nośnika USB. Wystarczy włożyć pusty dysk USB flash, uruchomić program Universal USB Installer i postępować zgodnie z instrukcjami.

Zostaniesz poproszony o wybranie dystrybucji Linuksa, którą chcesz zainstalować na USB (w tym przypadku najnowsza wersja DBAN), a następnie jej wskazanie dysku, który ma zostać zamieniony w bootowalny obraz. Gdy to zrobisz kliknij Create.

Aby uruchomić komputer z tego dysku USB, a nie ze zwykłego urządzenia startowego (w większości przypadków będzie to dysk twardy lub nośnik SSD), będziesz musiał zmienić niektóre ustawienia w BIOS-ie. Wejdź do niego, a następnie przejdź do ustawień kolejności uruchamiania systemu i zmień podstawowe urządzenie rozruchowe na dysk USB. Po zapisaniu ustawień wyjdź z BIOS-u, włóż bootowalne USB, uruchom ponownie komputer.

Niektóre systemy BIOS i UEFI stosowane w nowszych komputerach mają możliwość ustawienia tymczasowego urządzenia rozruchowego. Kombinacja klawiszy potrzebna do wywołania tej funkcji jest indywidualna dla każdego sprzętu. Znajdziesz ją w instrukcji obsługi lub internecie.

Twój komputer powinien automatycznie uruchomić oprogramowanie DBAN, które przeprowadzi Cię przez proces wymazywania dysku twardego. Będzie on traktował USB jak inny dysk, aby uniknąć przypadkowego wymazania, a także usunąć go po uruchomieniu systemu DBAN.

Jak sformatować dyski w RAID?

Jeśli masz dwa lub więcej dysków skonfigurowanych jako RAID, istnieją różne sposoby ich formatowania. Przed użyciem któregokolwiek z nich upewnij się, że utworzyłeś kopię zapasową wszelkich plików, które chcesz zachować. Następnie skorzystaj z programu narzędziowego, który został dostarczony z kontrolerem RAID lub płytą główną. Teraz przejdź do BIOS-u kontrolera RAID (poszukaj informacji podczas uruchamiania komputera) i poszukaj opcji sformatowania dysku (dysków) lub skonfigurowania macierzy RAID jako pojedynczych dysków (spowoduje to ich sformatowanie).

Drugim sposobem jest odłączenie dysku, który chcesz sformatować i podłącz go do innego portu SATA na płycie głównej, nie będącego częścią kontrolera RAID. Następnie postępuj zgodnie z metodą wymazywania dysku za pomocą zarządzania dyskami, którą znajdziesz poniżej, ponieważ dysk nie będzie widoczny w Eksploratorze Windows.

Czy mogę szybko sformatować dysk twardy?

Tak, ale nie używaj tej metody, jeśli chcesz, aby dane zostały trwale usunięte. Szybki format nie usuwa w całości danych.

Windows Vista, 7, 8 i 10 mają wbudowane narzędzie do zarządzania dyskami, ale najszybszym sposobem formatowania dysku twardego jest kliknięcie przycisku Start, następnie Komputer i kliknięcie prawym przyciskiem myszy na dysku twardym, który chcesz sformatować. Nie można sformatować dysku, na którym zainstalowany jest system Windows z oczywistych powodów.

Wybierz opcję Formatuj z menu, a pojawi się nowe okno z kilkoma opcjami formatowania. Uwaga: użytkownicy systemu Windows 8 będą musieli wyszukać "Ten PC".

Domyślnie zaznaczone jest pole wyboru Szybki format, można wybrać system plików i rozmiar jednostki alokacji, a także zmienić etykietę woluminu - nazwę dysku. Zazwyczaj wszystkie ustawienia można pozostawić bez zmian i kliknąć przycisk Start. W czasie krótszym niż minuta dysk twardy zostanie sformatowany.

Jako system plików należy wybrać NTFS, jeśli nie jest on jeszcze wybrany dla systemu Windows Vista, 7, 8 lub 10 i upewnić się, że rozmiar jednostki alokacji jest ustawiony na Domyślny rozmiar alokacji.

Korzystanie z narzędzia dyskowego wbudowanego w system

Wpisz diskmgmt.msc w polu wyszukiwania w Vista, 7, 8 lub 10, a następnie kliknij w wynik wyszukiwania.

Jest to najprostszy sposób, aby uruchomić zarządzanie dyskami, ale znajdziesz je również w Panelu sterowania.

Zarządzanie dyskami nie jest tak wydajne jak samodzielne narzędzie do zarządzania partycjami, ale nadal jest w stanie formatować dane.

Gdy instalujesz nowy (dodatkowy) dysk twardy w komputerze, możesz się zastanawiać, dlaczego nie pojawia się on w Eksploratorze Windows. Powodem jest konieczność jego inicjalizacji i formatowania - można to zrobić w zarządzaniu dyskami. Gdy narzędzie zostanie załadowane, przeanalizuje wszystkie dyski komputera i wyświetli monit o zainicjowanie nowego dysku, który znajdzie.

Jeśli dysk jest większy niż 2 TB, należy wybrać GPT (GUID Partition Table). To ustawienie pozwala również na utworzenie więcej niż czterech partycji.

Jeśli nie widzisz podpowiedzi, spójrz na listę dysków i powinieneś zobaczyć jeden z nich z napisem "Nie zaincjowany". Kliknij prawym przyciskiem myszy na nim i wybierz opcję zainicjuj.

Po wykonaniu tego zadania kliknij prawym przyciskiem myszy w zakreskowane nieprzydzielone miejsce i wybierz polecenie Nowa wolumin prosty

Postępuj zgodnie z instrukcjami, wybierając, jak duża ma być partycja (w MB, 1024 MB = 1 GB) oraz jaką literę dysku chcesz jej przydzielić (zostanie wybrana domyślnie, ale możesz ją zmienić).

Kiedy przyjdziesz do formatowania partycji, nasze rady są takie same jak w sekcji szybkiego formatowania powyżej.

Jeśli wybierzesz rozmiar partycji, który jest mniejszy niż całkowita pojemność dysku, powiedzmy 500 GB na dysku o pojemności 1 TB, otrzymasz nieprzydzielone miejsce na dysku, które możesz sformatować, powtarzając właśnie zakończony proces.

Jak zmienić rozmiar partycji?

Możesz również użyć funkcji zarządzanie dyskami, aby rozszerzyć lub zmniejszyć partycję. Wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy na jeden z woluminów i wybrać odpowiednią opcję z wyświetlanego menu. W przypadku zmniejszania partycja zostanie sprawdzona, aby dowiedzieć się, ile wolnego miejsca zawiera i czy proces jest możliwy do przeprowadzenia.