Jak uruchomić BIOS/UEFI w Windows 10/Windows 11? [PORADNIK]

Co to jest BIOS? Co to jest UEFI?

BIOS (Basic Input/Output System) jest podstawowym system wejścia-wyjścia. To miejsce, z którego uzyskujemy dostęp do ustawień podzespołów komputera PC - procesora, pamięci operacyjnej RAM, pamięci masowej oraz poszczególnych portów. BIOS łączy warstwę sprzętową komputera PC z systemem operacyjnym. Przechowuje się w nim także datę oraz czas. Jest on na stałe zapisany w pamięci ROM umieszczonej na płycie głównej. BIOS odpowiada również za funkcję POST (power-on selft-test), czyli szybkiego testu sprawności działania podzespołów podczas rozruchu. BIOS wywodzi się z systemu MS/DOS i pomimo wielu lat praktycznie się nie zmienił.

Obecnie BIOS został zastąpiony przez UEFI (Unified Extensible Firmware Interface). To nowsze i znacząco rozbudowane narzędzie. Posiada także przyjaźniejszy dla użytkownika interfejs - istnieje możliwość obsługi za pomocą myszy, a nawet ekranu dotykowego. UEFI pozwala także na dużo szybsze uruchomienie komputera i zapewnia lepszą integrację z systemem operacyjnym. UEFI stosowane jest od 2006 roku w komputerach firmy Apple. W komputerach PC masowo zaczęło być wykorzystywane w okolicach 2010/2011 roku.

Przez lata aby dostać się do ustawień BIOS należało nacisnąć któryś z klawiszy funkcyjnych, a instrukcja ukazywała się podczas uruchamiania komputera. Obecnie w UEFI jest to bardziej skomplikowane, ponieważ sam proces jest dużo szybszy. Istnieje jednak możliwość uruchomienia BIOS lub UEFI z systemu operacyjnego Windows 10 lub Windows 11 niezależnie od tego, jaki komputer posiadasz.

Jak uruchomić BIOS/UEFI w nowym komputerze?

Jeśli komputer PC lub laptop został nabyty w ciągu ostatnich kilku lat, jest bardzo duża szansa, że będzie miał UEFI na pokładzie zamiast tradycyjnego BIOS. Najszybszym sposobem na przejście do ekranu konfiguracyjnego BIOS/UEFI w nowym komputerze jest dostęp do niego za pomocą systemu Windows 10/Windows 11. Aby to zrobić:

• uruchom komputer
• przejdź do przycisku zasilania
• z wciśniętym przyciskiem Shift kliknij Uruchom ponownie

Alternatywnie możesz:

• przejść do Ustawień > Aktualizacja i Zabezpieczenia > Odzyskiwanie;
• w opcji Uruchamianie zaawansowane kliknij Uruchom ponownie teraz;
• gdy system Windows uruchomi się ponownie, pojawi się informacja Wybierz opcję;
• kliknij Rozwiąż problemy$ i przejdź do opcji zaawansowanych, gdzie zobaczysz uruchom oprogramowanie układowe UEFI.

Daje to dostęp do BIOS/UEFI. Pamiętaj, aby wszystkie zmiany konfiguracyjne wprowadzać z rozsądkiem, ponieważ niewłaściwa konfiguracja może uniemożliwić korzystanie z komputera.

Jak uruchomić BIOS w starszym komputerze?

Windows 10 i Windows 11 to nowoczesne systemy operacyjne, które zostały zintegrowane z BIOS i UEFI. Starsze maszyny mogą nadal posiadać BIOS, ponieważ to oprogramowanie firmware, które nie może być uaktualnione do nowszego UEFI. Oznacza to, że sposób dostępu do niego jest taki sam, jak zawsze. Czyli - włącz komputer, a następnie przytrzymaj klawisz Esc, Del lub jeden z klawiszy funkcyjnych (zazwyczaj F2 lub F8), aż pojawi się menu BIOS. Często producenci na ekranie rozruchowym umieszczają informację, który klawisz odpowiedzialny jest za przejście do ekranu konfiguracyjnego BIOS.

Każdy producent stosuje własne kombinacje klawiszy dlatego polecamy poszukać informacji w instrukcji obsługi komputera lub płyty głównej albo skorzystanie z wyszukiwarki internetowej. Również przy zmianach w ustawieniach BIOS musisz być ostrożny, aby niczego nie zepsuć. Informacje dotyczące samych zmian w BIO-ie lub UEFI znajdziesz w tym tekście.