Awaria lub wirus mogą sprawić, że twardy dysk zostanie uszkodzony i stracisz swoje pliki. Dlatego dobrze wykonać kopię zapasową zarówno plików, jak i całego systemu operacyjnego.
Prywatne pliki są często niezwykle cenne - dlatego ich utrata na skutek malware, wirusów czy awarii jest dotkliwym ciosem. Ważne jest, aby wykonywać ich regularny backup, co jest najlepszą metodą na uniknięcie straty. Pokazujemy w tym artykule szereg opcji do zabezpieczenia plików, które oferuje Windows 10. Nie zapominamy też o alternatywnych sposobach na zadbania o pliki - w tym przechowywanie w chmurze. Kopii zapasowych nigdy dość!
Pokazane tu metody dotyczą Windows 10, ale powinny sprawdzić się również na Windows 7 i Windows 8.1. Istnieją dwa główne rodzaje kopii zapasowych: pierwszy to Twoje osobiste pliki, drugi - kopia zapasowa całego systemu operacyjnego. Kopia zapasowa plików może obejmować zarówno kilka plików, jak i całe ich grupy. Mogą być to materiały do pracy, prywatne zdjęcia, skany, klipy wideo czy pliki z muzyką. Zaleca się każdemu posiadaczowi PC zakup dysku zewnętrznego, na którym będą przechowywane kopie. Dysk zewnętrzny jest z pewnością dobrą inwestycją, która gwarantuje bezpieczeństwo plików. A jaki kupić? Zobacz nasz ranking dysków zewnętrznych 2019.
Kopia zapasowa systemu - lub też obraz systemu - to nieco bardziej skomplikowana sprawa, ponieważ wykonywana jest kopia całego systemu operacyjnego używanego na danej maszynie - włącznie z zainstalowanymi programami, plikami oraz ustawieniami. Kopii można używać do przywrócenia systemu w sytuacji, gdy nie działa on w prawidłowy sposób lub został zainfekowany, bądź całkowicie odmawia posłuszeństwa.
Ten typ kopii wymaga sporej ilości miejsca - jedna to nawet kilkadziesiąt gigabajtów, ale oprogramowanie do wykonywania kopii zapasowych ma opcję tworzenia kopii przyrostowych, co pozwala ograniczyć zapotrzebowanie na miejsce oraz oszczędza czas na jej wykonanie. Główna kopia powstaje tylko raz, a kolejne backupy to dodawanie zmian wprowadzonych w systemie od czasu ostatniej operacji - czyli dodaje i usuwa do obrazu usunięte/dodane przez użytkownika pliki i programy.
Jak wykonać kopię zapasową plików w Windows 10? cz.I
Jak wykonać kopię zapasową plików w Windows 10? cz.I
Podobnie jak poprzedniej edycji systemu Windows, także Windows 10 ma wbudowane funkcje, umożliwiające wykonywanie zarówno kopii zapasowych plików, jak i całego systemu. Zaczniemy od tej pierwszej opcji.
Historia plików
Historia plików to funkcja, która pozwala na wykonywanie regularnych, zaplanowanych kopii zapasowych plików na zewnętrznym dysku. Jest także możliwe przechowywaniae kopii na wewnętrznym, jednak jeśli zostanie on uszkodzony (np. na skutek zaatakowania systemu przez wirusa lub czynników zewnętrznych), odzyskanie może nie być możliwe. Jednak w sytuacji, gdy masz dwa dyski twarde w komputerze, możesz przeznaczyć jeden na przechowywanie kopii zapasowych (niech będzie to ten, na którym nie ma systemu) i wtedy niepotrzebny Ci dysk zewnętrzny. Pamiętaj, że na wszelki wypadek dobrze mieć więcej niż jedną kopię - możesz połączyć przechowywanie na dysku zewnętrznym wraz z chmurą, co da jeszcze lepsze efekty.
Kliknij na Start, wybierz Ustawienia, a następnie Aktualizacja i zabezpieczenia. Tam z opcji po lewej wskaż na Kopia zapasowa. W okienku zobaczysz możliwość dodania dysku - kliknij na niego, a zobaczysz listę dysków i pamięci przenośnych podpiętych do Twojego PC. Jeżeli jest ich kilka, możesz wybrać dowolny dysk. Po wyborze zobaczysz, że w tej sekcji zamiast wyboru dysku pojawi się opcja Automatycznie twórz kopie zapasowe moich plików. Jest ona domyślnie włączona. W dowolnej chwili możesz ją wyłączyć, ale lepiej pozostawić tak, jak jest - komputer sam zadba o tworzenie kopii zapasowych plików i nie musisz sobie tym zaprzątać głowy.
Jak wykonać kopię zapasową plików w Windows 10? cz.II
Jak wykonać kopię zapasową plików w Windows 10? cz.II
Pod przyciskiem znajduje się funkcja Więcej opcji - po jej wyborze można ustawić takie parametry wykonywania kopii, jak częstotliwość wykonywania oraz okres ich przechowywania, a także folder, w którym ma znajdować się kopia. Ustawianie domyślne to wykonywanie kopii co godzinę oraz nie usuwanie już stworzonych. Można także wykonać kopię w dowolnym momencie - ponad opcjami znajduje się przycisk Wykonaj kopię zapasową teraz.
Pamiętaj, że regularne wykonywanie kopii zapasowej plików wymaga sporej ilości miejsca, dlatego dobrze usuwać automatycznie co jakiś czas, np. raz na miesiąc. Zapobiegnie to zapełnieniu dysku twardego. podczas tworzenia kopii plików, zapisywane są foldery Muzyka, Obrazy i Wideo na używanym koncie użytkownika. Aby zobaczyć, jakie to foldery, wejdź na partycję C, a następie wybierz Użytkownicy i folder z nazwą konta (np. imieniem). Możesz także dodać do tego inne foldery - w oknie Opcja kopii zapasowych, pod parametrami wykonywania kopii znajduje się duży znak + - klikając na niego, możesz wybrać foldery do dodania. Pod listą obsługiwanych znajduje się funkcja Wyklucz te foldery. Tu można wybrać, jakie mają być ignorowane podczas tworzenia kopii zapasowej plików.
Przywracanie plików z kopii zapasowej
Przywracanie plików z kopii zapasowej
Jeśli potrzebujesz przywrócić pliki, naciśnij ikonkę wyszukiwania koło przycisku Start i wpisz "pliki", a z wyników wybierz Przywróć pliki za pomocą historii plików. W kolejnym okienku możesz zdecydować, które wersje plików przywrócić. Użyj do tego strzałek - dzięki temu możesz cofać się do coraz starszych kopii lub wracać od nich do wcześniejszych. Pozwoli Ci to na odnalezienie danych, których zostały skasowane nawet wiele tygodni wcześniej! Możesz również odzyskiwać i porównywać różne wersje pliku, który był - od momentu utworzenia kopii - edytowany.
Oczywiście oprócz funkcji wbudowanych w system Windows istnieje duża liczba aplikacji - darmowych i płatnych - które pomagają w wykonywaniu kopii zapasowych na różne sposoby. Wiele z nich można znaleźć w naszym dziale Kopia zapasowa i backup. Warto również dodać, że wiele zewnętrznych dysków twardych jest wyposażonych fabrycznie w tego typu oprogramowanie, dlatego na pewno nigdy nie zabraknie Ci możliwości wykonywania backupów.
Kopie zapasowe w chmurze
Kopie zapasowe w chmurze
Poza zapisywaniem kopii plików i systemu na dysku można także zabezpieczyć przed utratą cenne dane, umieszczając je w chmurze lub synchronizując ze swoim kontem w którymś z serwisów tego typu.Aktualnie istnieje szeroki wybór tego typu usług - zarówno darmowych, jak i płatnych - z którymi warto się zapoznać niezależnie od tego, czy używa się wbudowanych w system Windows narzędzi.
Własne rozwiązanie Microsoftu - OneDrive - jest wbudowane w Windows 10, co czyni z niego atrakcyjną opcję. Inne usługi tego typu to Google Drive, pCloud, Tresorit, istnieje nawet windowsowa wersja Apple iCloud, która będzie bardzo praktyczna dla użytkowników iPhone. Większość z nich oferuje za darmo od 5 do 10 GB miejsca. Warto zauważyć, że skupiają sie bardziej na synchronizacji plików, niż ich "czystym" backupie. Gdy zaczynasz korzystać z takiego rozwiązania, na Twoim PC tworzy się specjalny folder - możesz zobaczyć to nawet na czystym Windows 10, który ma folder OneDrive. Każdy plik, który zostanie tam umieszczony, jest automatycznie przesyłany do chmury, a następie może być pobrany na dowolne urządzenia, jeśli zostanie z niego przeprowadzone logowanie na konto.
Każdego dnia z synchronizacji plików korzystają miliony osób. Ale pamiętaj - gdy przez przypadek usuniesz plik na jednym urządzeniu, zostanie on również usunięty z chmury. Dlatego wiele serwisów posiada opcję "odkasowania" i oferuje wykonywanie kilku wersji tego samego pliku, aby uniknąć takich właśnie zdarzeń. Zanim zdecydujesz się na skorzystanie z danego serwisu, upewnij, że posiada taką opcję. Jeśli naprawdę zależy Ci na plikach, i tak zaopatrz się w dysk zewnętrzny i przerzucaj najważniejsze pliki na niego.
Jak wykonać kopię systemu operacyjnego Windows 10? cz.I
Jak wykonać kopię systemu operacyjnego Windows 10? cz.I
Wykonywanie kopii zapasowej plików to co innego, niż całego systemu, gdzie archiwizuje się po prostu wszystko. Jest to przenoszenie mechanizmu z setkami elementów, z których każdy pełni inną rolę. Zajmuje więcej czasu niż wrzucenie kilku plików ze zdjęciami do foldery zsynchronizowanego z serwisem chmurowym. Podobnie jak w przypadku plików, także osoby chcące wykonać kopię zapasową systemu mają w tym celu wbudowane w Windows 10 narzędzia. Najbardziej znane to punkt przywracania systemu, będący w Windowsach od czasu Windows ME.
Użyj punktu przywracania systemu
W Windows 10 zmieniono doskonale znane narzędzie, przez co osoby, które są do niego przyzwyczajone, mogą mieć nieco problemów. Przede wszystkim ukryto je w Panelu Kontrolnym. Najszybciej dostać się do niego dzięki opcji wyszukiwania - wpisz "przywra" - wybierz opcję Utwórz punkt przywracania. W okienku zobaczysz zakładkę Ochrona systemu. Domyślnie jest ona wyłączona, więc wybierz opcję Konfiguruj, Włącz ochronę systemu, a następnie potwierdź przez naciśnięcie Zastosuj.
Każdy z punktów przywracania systemu ma w nazwie datę i czas stworzenia. Pozwoli Ci to nie pogubić się i zawsze wiedzieć, która kopia kiedy powstała. Kopia zawiera system Windows, zainstalowane aplikacje, a także sterowniki. Co ciekawe - Windows automatycznie tworzy punkt przywracania zawsze, gdy instalujesz nowy program lub sterownik w systemie. Dzięki temu rozwiązaniu, gdy po instalacji będzie działo się coś złego z systemem, zawsze można przywrócić go do poprzedniego stanu. Pamiętaj, że wraz z przywróceniem mogą pojawić się odinstalowane przez Ciebie w międzyczasie aplikacje. Co ważne - tworzenie kopii zapasowej Windows nie stworzy kopii Twoich prywatnych plików (zdjęcia, dokumenty, itp.).
Jak wykonać kopię systemu operacyjnego Windows 10? cz.II
Jak wykonać kopię systemu operacyjnego Windows 10? cz.II
Tworzenie obrazu systemu
Główna opcja stworzenia kopii zapasowej Windows 10 to Obraz Systemu. Jego używanie może być nieco kłopotliwe, ponieważ ciężko go znaleźć. Otwórz Panel Sterowania i w dziale System i zabezpieczenia wybierz opcję... Kopia zapasowa i przywracanie (Windows 7). Tak, Windows 7. Tak - też nas to dziwi. Wzięło się to stąd, że mechanizm został przeniesiony bezpośrednio z tamtej wersji Windows, a użytkownicy, którzy przeskoczyli z niego na Windows 10, wciąż mogą skorzystać ze swoich kopii.
Po wyborze kliknij w okienku na Tworzenie obrazu systemu. Wykona to dokładną jego kopię w momencie tworzenia, dlatego czasem operację tą zwie się klonowaniem systemu. Obraz zostanie zapisany na twardym dysku, skąd możesz skopiować go na zewnętrzny lub nawet wysłać do chmury (co zajmie sporo czasu). Jeżeli system zacznie działać niepoprawnie, wystarczy użyć obrazu, aby przywrócić go do poprzedniego stanu. W jaki sposób? Otwórz Ustawienia, następnie Aktualizacja i zabezpieczenia, a potem wybierz opcję Odzyskiwanie. (Alternatywą jest rozruch PC z partycji odzyskiwania - podczas tej czynności system zaproponuje skorzystanie z obrazu).
Przywrócenie systemu z obraz jest bardzo wygodnym rozwiązaniem, które ratuje życie, gdy nic innego nie pomaga. Jednak i tutaj nie ma opcji zachowania wraz z systemem własnych plików. Dlatego jeśli zapiszesz własne pliki w systemowym folderze Dokumenty, a potem przywrócisz system - bezpowrotnie je utracisz. Dlatego dobry zwyczaj to ich zapisywanie na innej partycji, niż systemowa.
Oprogramowanie firm trzecich
Oprogramowanie firm trzecich
Aplikacje firm trzecich są często znacznie bardziej rozbudowane i pozwalają nie tylko na wykonanie obrazu systemu, ale również wybranych przez użytkowników plików. Istnieje mnóstwo darmowych programów, a bardzo chwalony jest EaseUS Todo Backup Free Edition. Całkowicie darmowy, wspiera pełne backupy systemu, a także przyrostowe, współpracuje z serwisami chmurowymi. Jeśli chodzi o płatne, warto polecić Acronis TrueImage - dostępny w wersji testowej. Osobom, które mają niewielkie doświadczenia w sprawach komputerowych, można podsunąć AOMEI Backupper - z prostym w obsłudze interfejsem graficznym. Wersja darmowa ma podstawową funkcjonalność - umożliwia backup i plików, i systemu, a płatna - oferuje szerszy wybór opcji i funkcji.
Tutaj znajdziesz polecane przez nas aplikacje do backupu.