Najlepsze chłodzenia procesora 2022 – Na co zwrócić uwagę przy zakupie?
-
- 22.07.2022, godz. 09:12
Omawiamy, przykłady najlepszych systemów chłodzenia procesora oraz podpowiadamy czym kierować się przy wyborze odpowiedniego rozwiązania. Propozycje obejmują chłodzenia powietrzem oraz zestawy AIO z cieczą.
Procesor jest jednym z najważniejszych elementów naszego komputera. Do prawidłowego działania, musisz upewnić się, że nie jest zbyt gorący. Na szczęście, jeśli wybierzesz odpowiednie chłodzenie dla swojego procesora, możesz sprawić, że będzie działał w odpowiednich temperaturach. Jeśli chcesz sprawdzić jakie temperatury osiąga Twój procesor, możesz przeczytać nasz poradnik.
Przygotowaliśmy dla was listę polecanych układów chłodzenia procesora, którymi naszym zdaniem warto się zainteresować. Przy wyborze modeli skupialiśmy się na kluczowych parametrach takich jak (wydajność, kompatybilność), okres gwarancji i dostępność w sklepach. Postanowiliśmy podzielić prezentację na dwie grupy, wydzielone na podstawie technologii chłodzenia.
Nie układaliśmy modeli w żadnej hierarchii, a ich kolejność jest losowa. Jest to nasza subiektywna opinia na temat produktów dostępnych na rynku.
Chłodzenie powietrzne
Piąta odsłona, tego popularnego chłodzenia polskiego producenta, dość szybko stała się hitem sprzedażowym. Zawdzięcza to nie tylko bardzo dobrej wydajności, ale przede wszystkim atrakcyjnej cenie. Cooler może śmiało konkurować z dużo droższymi konstrukcjami. Jest to zasługą przeprojektowanego radiatora i nowego wentylatora Fluctus 120 PWM. Mimo, że Fera 5 posiada tylko 4 ciepłowody, jest w stanie rozproszyć 220 W ciepła. W tym momencie śmiało może konkurować nawet z konstrukcjami dwuwieżowymi. Dostępna jest również tańsza wersja wyposażona w jeden wentylator oraz wariant posiadający podświetlenie ARGB.
Jeśli nazwa producenta nic Ci jeszcze nie zdradziła, Be Quiet! DARK ROCK 4 jest naprawdę cichy! Ta jednowieżowa konstrukcja wyposażona jest w wysoko oceniany, sterowany przez PWM wentylator Silent Wing o średnicy aż 135 milimetrów. Dodatkowo jest on wyposażony w sześciopolowy silnik zapewniający mniej drgań i wytrzymałe łożysko FDB. Dzięki temu wentylator charakteryzuje się niskim poziomem generowanego hałasu - 21.4 dB (A). Jeżeli cenisz sobie wydajność i nie zależy Ci na przesadniej krzykliwej stylistyce, to DARK ROCK 4 jest coolerem dla Ciebie. Cały czarny z matowym wykończeniem na pewno nie będzie rzucał się w oczy w obudowie z przeszklonym panelem, ale też nie będzie stanowił najbrzydszego elementu komputera. Dzięki 6 heat-pipe'om chłodzenie jest w stanie odprowadzić do 200 W mocy generowanej przez procesor. Be Quiet! w swojej ofercie posiada również wydajniejszą wersję PRO, która niestety bazuje na mniej praktycznej konstrukcji dwuwieżowej.
Noctua NH-D15 jest uważana przez wielu za najlepsze chłodzenie powietrzne na rynku. Naprawdę, tylko układy AIO 360 mm są w stanie z nią konkurować. Jeśli potrzebujesz chłodzenia powietrzem, które poradzi sobie z dowolnym procesorem konsumenckim na rynku, to idealnie trafiłeś. Podczas normalnej pracy NH-D15 można uznać za naprawdę cichy. Obojętnie czy spędzasz godziny na graniu czy na renderowaniu, cooler ten zapewnia odpowiednie możliwości rozproszenia ciepła, gdy tego potrzebujesz. Warto zauważyć, że Noctua ma długą tradycję dodawania za darmo obsługi nowych gniazd. W tym przypadku inwestycja w NH-D15 oznacza, że będziesz mieć chłodzenie z najwyższej półki, które zostanie u Ciebie przez wiele lat. Osobom, którym nie przypadnie do gustu stylistyka, z beżowo bordowym wentylatorem przypominamy, że istnieje również czarna wersja Chromax Black. Chłodzenie również posiada 6 heat-pipów i według oficjalnej specyfikacji jest w stanie rozproszyć 220 W energii cieplnej. W zestawie z chłodzeniem otrzymujemy również dwa 140 milimetrowe wentylatory NF-A15. Jeden z nich generuje maksymalny hałas na poziomie 19,2 dB (A). W momencie kiedy zainstalujemy oba, na coolerze możemy spodziewać się maksymalnie 24,6 dB (A). Minusem może być tylko cena i rozmiar.
Jest to konstrukcja dwuwieżowa wyposażona w dwa wentylatory 140 mm. Chłodzenie to osiąga bardzo zbliżoną (jak nie identyczną) wydajność do rozwiązania Noctua’y NH-D15. Jest też zauważalnie tańsze od konkurenta, dzięki czemu może stanowić dobrą alternatywę. Deepcool Assassin III ma aż siedem rurek cieplnych i według producenta jest w stanie poradzić sobie nawet z 280 W mocy. Wspomniane 14 centymetrowe wentylatory generują przy maksymalnych obrotach (1400 RMP) hałas na poziomie 29.5 dB(A). Dużym plusem jest również łatwość instalacji tego chłodzenia mimo ogromnych rozmiarów (171.5 mm x 139.7 mm x 133.4 mm). Producent zapewnia również darmową zapinkę do socketu LGA 1700 (Alder Lake), pod warunkiem przedstawienia dowodu zakupu coolera i nowego procesora Intela.
Chłodzenie wodne
Jeśli chodzi o surowe parametry termiczne, Arctic Liquid Freezer II to najwydajniejsze chłodzenie AIO (All in One) na rynku. Pozostaje przy tym sporo tańsze od konkurencyjnych rozwiań. Wariant 360 mm kosztuje niecałe 450 zł. Cena jest jeszcze bardziej imponująca, jeśli weźmiemy pod uwagę funkcje chłodzenia. Szczególnie imponująco wypada pompa, która jest sterowana przez sygnał PWM, co pozwala na dopasowanie prędkości jej pracy zależnie od potrzeb. Liquid Freezer II zawiera również 40-milimetrowy wentylator umieszczony obok bloko-pompy, ustawiony tak, aby znajdował się w okolicach sekcji zasilania płyty głównej. W przypadku mocniejszego podkręcania procesora może to poprawić jego stabilność. Poza tym Freezer II 360 zawiera trzy wentylatory Arctic P12, które zapewniają wręcz rewaluacyjny przepływ powietrza. Wysoką wydajność pomaga utrzymać grubsza, bo aż 37 milimetrowa chłodnica (standardowo 27 mm). Obsługa gniazd jest nieco ograniczona, ale Liquid Freezer nadal wspiera najnowsze układy. W przypadku AMD mamy zapewnione wsparcie dla AM4, a w przypadku Intela zainstalujemy chłodzenie na wszystkie gniazda LGA115x, a także 2011-3 i 2066, oraz po dokupieniu adaptera również LGA1700. Chłodzenie jest również dostępne w wersji z chłodnicą 240/280/420 milimetrów. Ostatnio Arctic wypuścił również wariant tego chłodzenia posiadający wentylatory z podświetleniem RGB.
Myśląc o układach AIO, często przed naszymi oczami widzimy produkty produkcji NZXT. Ten amerykański producent za sprawą swoich wydajnych układów, spopularyzował układy AIO w komputerach. Kraken Z63 to najnowsza jednostka od NZXT. Wyposażona w 280 milimetrową chłodnicę powinna zmieścić się do mniejszych obudów, nie pozbawiając nas wysokiej wydajności. Odpowiadają za to dwa, 140 milimetrowe wentylatory Aer RGB 2, które generują maksymalny hałas na poziomie 33 dB (A). Jednak, jeżeli posiadasz większą obudowę warto rozważyć również wariant Z73, który posiada 360 mm radiator. Dodatkowym atutem tego chłodzenia może być umieszczony na topie bloko-pompy wyświetlacz LCD, który może zarówno wskazywać parametry pracy naszego komputera, jak i zupełnie nieistotnych rzeczy, takich jak animowane pliki GIF. Kraken Z63 wspiera wszystkie najnowsze sockety, w tym i LGA1700. Zapinka przystosowana do tego gniazda jest wysyłana za darmo po skontaktowaniu się z wsparciem technicznym.
Chłodzenie wodne Nzxt Kraken 240 (RL-KN240-B1)
644 zł
Wodne chłodzenie procesora NZXT Kraken 240 LCD czarne
659 zł
Chłodzenie wodne NZXT Kraken x63, 280 mm
895 zł
NZXT Chłodzenie wodne Kraken X63 white 280mm RGB podświetlane wentylatory i...
1 037 zł
Nzxt Kraken RL-KRX53-R1, Chłodnica Cieczy Procesora, Czarny
1 154 zł
Cooler Master umieścił na 360 milimetrowej chłodnicy trzy wentylatory MasterFan MF120 Halo, z który każdy zawiera łącznie 24 diody ARGB LED. Same wentylatory jak i pokrywa bloko-pompy, są zbudowane z wykorzystaniem półprzezroczystego materiału, który ma jeszcze bardziej podkreślić podświetlenie. W zestawie z chłodzeniem znajdziemy również dołączony kontroler ARGB, który znacząco ułatwia sterowanie. Cooler Master w swoim chłodzeniu stosuje chłodnice o szerszych kanałach wodnych, które maja zapewnić lepsze odprowadzanie ciepła. Natomiast wentylatory MasterFan są zoptymalizowane do pracy w układzie chłodzenia wodnego i zapewniają wysokie ciśnienie statyczne (1,6 mm H2O). Wszystkie układy MasterLiquid produkowane od października 2021 są kompatybilne z socketem LGA1700. Jeżeli posiadamy cooler wyprodukowany wcześniej, producent za darmo dośle nam odpowiedni adapter po wypełnieniu formularza na stronie.
Chłodzenie wodne COOLERMASTER MasterLiquid Lite 120 MLW - D12M - A20PW - R1
225 zł
Chłodzenie wodne Cooler Master MasterLiquid ML120L RGB V2 (MLW-D12M-A18PC-R2)
249 zł
Cooler Master MasterLiquid ML240 Illusion Chłodnica Wodna CPU - Wodny System...
475 zł
Wodne chłodzenie procesora Cooler Master MasterLiquid 360R RGB
639 zł
Cooler Master Chłodzenie wodne MasterLiquid 360R RGB
663 zł
Za odprowadzanie ciepła w tym przypadku również odpowiada radiator 360 mm, który poradzi sobie z najgorętszymi procesorami. Zestaw zawiera wentylatory Corsair ML RGB Elite. Te posiadają magnetyczne łożysko, które w razie potrzeby zapewnia cichą pracą, bądź wysoką wydajność. Całość posiada oświetlenie RGB, a zestaw zwiera wygodny HUB sterowania bez dodatkowej plątaniny kabli.
Na górze bloko-pompy producent umieścił 2,1-calowy wyświetlacz IPS LCD. Ten ma 8-bitową głębię kolorów i może płynnie wyświetlać efekty wizualne, GIF-y i memy przy 30 klatkach na sekundę. Wyświetlacz może również wyświetlać przydatne dane dotyczące wydajności systemu, takie jak temperatura procesora czy jego częstotliwość jego pracy. Chłodzenie od razu jest kompatybilne z socketem LGA1700 dla procesów Alder Lake
Mamy świadomość, że prezentowana lista zawiera tylko kilka modeli, z całych setek dostępnych na rynku. Zatem czym należy się kierować przy wyborze?
Budżet
Pierwszą rzeczą, którą będziesz chciał wziąć pod uwagę, jest budżet. Nie ważne czy decydujesz się na zakup samego chłodzenia, czy składasz kompletny komputer, jest to czynnik warunkujący na co się zdecydujesz. Ostanie czego chcesz to skończyć z czymś, co nie jest przystosowane do chłodzenia Twojego procesora. Niestety wydajność systemów chłodzenia jest częściowo zależna od ich ceny. Co prawda możesz zrezygnować z niektórych dodatków, jak podświetlenie RGB, czy kolorowe wykończenie, jednak nie spowoduje to obniżenia ceny o połowę. Wybór odpowiedniego coolera łączy się również z doborem samego procesora. Czym lepszy układ, tym wyższa temperatura jego pracy pod obciążeniem.
Customowe chłodzenie wodne wygląda efektownie, jednak wiąże się to z wysokimi kosztami || fot. Dominik Kujawski
Zanim wybierzesz chłodzenie dla swojej jednostki zastanów się czy chcesz przetaktować procesor by osiągnąć wyższa wydajność? Być może zależy Ci nie tylko na skuteczności, ale i na ciszy. Oznacza to jednak, że będziesz musiał zakupić droższe chłodzenie.
Niestety przeminęły czasy, gdy producenci dodawali podstawowe systemy chłodzenia do swoich procesów, pozwalając tym samym zaoszczędzić kilka złotych. Nawet AMD, którego coolery dla układów serii Ryzen 3000 zbierały bardzo dobre opinie, finalnie zrezygnowało z dokładania ich do najnowszych jednostek serii 5000X. Podobną sytuację od kilku lat obserwujemy w przypadku Intela w najwydajniejszych odblokowanych jednostkach. O dziwo, dedykowane chłodzenie wciąż znajdziemy w komplecie z najtańszymi procesorami, jednak jego wydajność jak i kultura pracy może nas szybko rozczarować.
TDP procesora i wydajność chłodzenia
Po określeniu budżetu jest to pierwszy i najważniejszy parametr jaki powinniśmy wziąć pod uwagę przy wyborze nowego chłodzenia. Zarówno Intel czy AMD podają tak zwany współczynnik Zapinka przystosowana(Thermal Design Power) swoich układów. Cytując definicję z Wikipedii “to maksymalna ilość wydzielanego ciepła w ciągu sekundy, którą trzeba odebrać z procesora (jednostki centralnej) komputera”. Najwydajniejsze układy konsumenckie na rynku potrafią generować nawet 250 W mocy. Najrozsądniej jest kierować się zasadą, że cooler powinień mieć wyższa sprawność odprowadzania ciepła niż procesor jest w stanie je generować. Jest to przede wszystkim ważne w przypadku, gdy planujesz podkręcać procesor.
Informację o TDP procesora i chłodzenia można znaleźć na kartach specyfikacji (u sprzedawcy, od którego je kupujesz, lub na stronie internetowej producenta).
Gniazdo procesora
Podczas gdy większość producentów produkuje swoje chłodzenia w taki sposób, aby pasowały do większości gniazd procesorów (zwykle oferując różnego rodzaju wsporniki dla popularnych gniazd), istnieją pewne układy, które pasują tylko do określonego gniazda procesora. Upewnij się zatem, czy chłodzenie procesora, które rozważasz, jest kompatybilne z płytą główną i procesorem.
Płyty głowne Asus'a Z690 posiadają podwójne otwory montażowe dzięki czemu są kompatybilne z chłodzeniem LGA115X/1200 || Zdj. Dominik Kujawski
Najczęściej problemy z kompatybilnością występują zaraz po wprowadzeniu nowych płyt głównych. Doświadczyliśmy tego zaraz po wprowadzeniu przez AMD gniazda AM4, jak i teraz w przypadku płyt głównych dla procesorów Intela Alder Lake. Na chwilę obecną tylko pojedyncze modele układów chłodzenia są kompatybilne z nowym socket’em niebieskich, zaraz po wyjęciu z pudełka. Na szczęście większość producentów wprowadziła już do oferty odpowiednie adaptery. Niektórzy jak np. Noctua, MSI, CoolerMaster czy beQuiet!, wysyłają je za darmo pod warunkiem przedstawienia dowodu zakupy chłodzenia oraz nowej płyty głównej.
Obudowa
Oprócz upewnienia się, że chłodzenie procesora jest zgodne z gniazdem płyty głównej, należy również sprawdzić, czy jest ono kompatybilne również z twoją obudową. Choć wydawać by się mogło, że problem ten może dotyczyć tylko chłodzenia cieczą, możesz natrafić też na pewnie niedogodności w przypadku niektórych radiatorów chłodzonych powietrzem. Przede wszystkim pod uwagę należy wciąć wysokość chłodzenia. Wąska obudowa, może być nie kompatybilna z wysokim rozbudowanym chłodzeniem powietrznym. Na szczęście większość producentów obudów umieszcza informacje o maksymalnej wysokości radiatora, którego możemy w niej użyć. Wystarczy tylko sprawdzić w specyfikacji i porównać z wymiarami coolera. Bardziej rozbudowane systemy chłodzenia powietrzem mogą również kolidować z naszą pamięcią RAM, radiatorami umieszczonymi na sekcji zasilania płyty głównej czy nawet z kartą graficzną umieszczona slocie PCIe.
układy chłodzenia AIO wyposażone w wentylatory RGB są w stanie oświetlić wnętrze naszej obudowy
W przypadku chłodzenia cieczą, a dokładniej układów AIO, największym czynnikiem decydującym o kompatybilności jest wielkość zastosowanej chłodnicy. Zależy ona od wielkości użytego wentylatora (120 mm, 140 mm) oraz tego ile zostało ich użytych. Choć wciąż występują układy wyposażone tylko w jeden wentylator to polecamy je tylko w przypadku, gdy Twoja obudowa nie pomieści większej jednostki. Najbardziej popularne na chwilę obecną chłodzenia AIO bazują na chłodnicach 240/280/360 milimetrów. Podobnie jak w przypadku wysokości coolera powietrznego, informacja o możliwości zainstalowania chłodzenia wodnego jest umieszczana w instrukcji, czy na stronie producenta.
Warto w tym miejscu jeszcze wspomnieć o prawidłowym ułożeniu chłodzenia typu AIO. Mówiąc dokładniej mamy na myśli bloko-pompę, która odpowiada zarówno za odprowadzanie ciepła z naszego procesora, jak i zapewnia przepływ cieczy w całym układzie. Z racji, że chłodzenie AIO jest przeważnie pozbawione rezerwuaru wyrównawczego, trzeba się upewnić, aby powietrze nie dostawało się do pompy, która nie jest przystosowana do pracy “na sucho”. Niestety, ale żaden układ AIO nie jest w 100% napełniony płynem. Oznacza to, że małe ilości powietrza wciąż pozostają zamknięte w chłodzeniu. Przy odpowiednim ułożeniu chłodzenia w obudowie nie powinieneś doświadczyć ani głośnej pracy układu, ani obniżenia jego wydajności czy żywotności. Jak tego dokonać? .
Poniższe schematy prezentują prawidłowe i niepoprawne ułożenie układu AIO w stosunku do płyty głównej. Czerwona linia wskakuje wysokość usytuowania bloko- pompy na płycie głównej. O ile nie znajduje się ona w najwyższym punkcie układu powietrze nie będzie trafiało do niej.
Prawidłowe ułożenie układu AIO || graf. Dominik Kujawski
Błędne ułożenie układu AIO w obudowie. Pompa znajduję się w najwyższym punkcie || graf. Dominik Kujawski
Powietrze czy woda
Wybór między chłodzeniem powietrzem, a wodą to ważna decyzja przy składaniu komputera, a każda z opcji ma swoje zalety i wady.
Chłodnice cieczą, zwłaszcza układy AIO, stały się niezwykle popularne w ciągu ostatnich 4-5 lat. Wynika głównie z tego, że producenci ułatwili ich instalację i użytkowanie. Podczas gdy wcześniej jedyną opcją chłodzenia cieczą były “customowe” układy, których prawidłowa konfiguracja zajmowała dużo czasu oraz wymagała dużych nakładów finansowych i specjalistycznej wiedzy. Teraz uzyskanie korzyści, jakie oferuje chłodzenie cieczą, nigdy nie było tańsze i łatwiejsze.
Pomimo nie wyróżniającej się stylistyki, układy chłodzenia powietrzem są nadal powszechnie stosowane. Wynika to głównie z większej różnorodności przystępnych cenowo ofert. Również różnica między wydajnością najwydajniejszych układów powietrznych, wcale mocno nie odstaje od jednostek AIO.
Jednym z parametrów, który często decyduje o wyborze rodzaju chłodzenie jest estetyka. Niektórzy wolą elegancki, wygląd układów AIO. Innym spodoba się wygląd w pełni customowych konfiguracji chłodzenia cieczą. Podczas gdy jeszcze inni wybiorą duże, wysokiej klasy radiatory chłodzone powietrzem. Jeśli nie masz pewności, którą opcję wolisz, radzimy obejrzeć kilka zdjęć gotowych konfiguracji wykonanych przez innych użytkowników. Pozwoli to ocenić który rodzaj chłodzenia wizualnie Ci odpowiada, pamiętaj tylko o swoim budżecie i o ograniczeniach, wspomnianych wcześniej.
Istnieje mnóstwo różnych czynników, które wpływają na wybór odpowiedniego chłodzenia procesora do Twoich potrzeb. Mamy nadzieję, że powyższe informacje pomogą Ci znaleźć odpowiednią opcję dla Twojego systemu.
Autorzy
Dominik Kujawski
PCWorld
Od ponad 20 lat związany z komputerami. Pasja do gier przerodziła się na zafascynowanie hardware. "Emerytowany" overclocker 3D-Info, który swoją wiedzę zdobywał psując tony sprzętu i biorąc udział w zwodach. Z redakcją PCWorld związany od niedawna - zajmuje się testami podzespołów.
Kontakt: Dominik Kujawski
