Ada Lovelace dla mas... sprawdzam MSI RTX 4060 TI Gaming X Trio

Trudno nie odnieść wrażenia, że każda kolejna premiera układów od “zielonych” wzbudza w nas coraz mniejszą ekscytację. Nvidia zaczęła mocnym uderzeniem w postaci RTX 4090. Układ ten zapewniał nawet dwukrotnie wyższą wydajność od najmocniejszego GPU poprzedniej generacji. Jednak z każdym następnym modelem różnice te się kurczyły, a coraz większe znaczenie w materiałach promocyjnych poświęcano DLSS 3.0. Tak oto doczekaliśmy się dziś premiery RTX 4060 Ti, którego śmiało możemy określić najsłabszym przedstawicielem (pod względem specyfikacji) serii “60” od lat. Być może jednak to my zbyt mocno skupiamy się wyłącznie na cyferkach przy parametrach. Przyszła pora, aby to sprawdzić. W moje ręce trafił jeden z najmocniejszych RTX 4060 Ti dostępnych na rynku. Czym wyróżnia się Gaming X Trio od MSI i czy kontakt z tą kartą zmieni moją już - poniekąd niesłusznie - wypracowaną opinię o tym układzie?

To aby na pewno 4060? I to w wersji TI? Parę słów o specyfikacji

Zanim omówimy otrzymaną do testów kartę graficzną, zapoznajmy się ze specyfikacją układu, na jakim ona bazuje. Jak we wszystkich kartach z serii RTX 4000, ten model jest produkowany na podstawie nowego procesu technologicznego 4N w zakładach TSMC.

Zobacz również:

• NVIDIA odsłania karty - poznaliśmy rodzinę kart graficznych GeForce RTX 4060

Występujący w kartach RTX 4060 Ti układ GPU Nvidii AD106-350-A1 oparto na architekturze Ada Lovelace. Sam rdzeń ma powierzchnię 190 mm² oraz składa się z prawie 23 miliardów tranzystorów. Obsługuje on DirectX 12 Ultimate, w tym w wersji 12_2, OpenCL 3.0 oraz instrukcje CUDA w wersji 8.9. Kompatybilność z DX12 Ultimate zapewnia wsparcie sprzętowe dla śledzenia promieni oraz cieni, czyli tak zwanego Ray Tracingu.

Układ AD106 w RTX 4070 Ti wyposażony jest w 4352 jednostki cieniujące (CUDA CORES), 128 jednostek mapowania teksturowego (TMU) oraz 48 jednostek renderowania (ROP). Dodatkowo układ jest wyposażony w 128 rdzeni Tensor, które wspomagają szybkość działania aplikacji wykorzystujących uczenie maszynowe (między innymi DLSS). Karta wyposażona została w 34 rdzeni RT oraz domyślnie ma działać z 8 GB pamięci GDDR6, które są podłączone przy użyciu 128-bitowej szyny. Jednak już w lipcu zadebiutuje wariant z podwojoną ilość pamięci VRAM do 16 GB.

Bazowy zegar konstrukcji referencyjnej to 2 310 MHz z zegarem Boost sięgającym 2 535 MHz. Pamiętając, na jakich zasadach działa tryb turbo Boost na kartach Nvidii, można spodziewać się wyższych zegarów przy zastosowaniu dobrego chłodzenia GPU. Zegar pamięci został ustawiony natomiast na 2250 MHz, co przekłada się na efektywną prędkość 18 Gbps. TDP układu, czyli średni pobór prądu dla karty, został określony na zalediwe 160 W. Nie ogranicza to partnerów Nvidii w produkcji kart i umożliwia przygotowanie konstrukcji dysponujących nawet 200 Watami mocy. Karta komunikuje się z komputerem poprzez interfejs PCI-Express w wersji 4.0 z pełną prędkością x8. Podobnie jak pozostali przedstawiciele kart Ada Lovelace, również RTX 4060 Ti jest domyślnie wyposażony w trzy gniazda Display Port 1.4 oraz jedno HDMI 2.1.

Uff! Dość nudnej specyfikacji. Czemu uważam, że jest to najsłabsza “60” od lat? Cóż model ten korzysta z 8 linii interfejsu PCIe 4.0, czyli tyle samo co RTX 3050! Może to stanowić ograniczenie wydajności, zwłaszcza na starszych platformach, nieobsługujących najnowszego standardu PCIe. Również szyna wymiany danych - zaledwie 128-bitowy interfejs - nie napawa optymizmem. Co prawda Nvidia zastosowała powiększoną pamięć cache drugiego poziomu - ma to poniekąd zniwelować różnice w osiąganym transferze między rdzeniem a modułami VRAM. Śmiało można jednak założyć, że przy wyższych rozdzielczościach to właśnie ten parametr będzie stanowił największe ograniczenie wydajności.

Gaming X Trio — matko, jakie to wielkie

Pierwsze, co rzuca się w oczy, po wyjęciu z pudełka, to wielkość karty. Jej długość to aż 32 cm, natomiast wysokość to 14 cm, a wraz z rozmiarem wzrasta także waga, która wynosi 1,2 kg. Dobrze, że producent dodaje dodatkowy suport do podtrzymania karty w obudowie. Przed zakupem na pewno lepiej sprawdzić, czy zmieści się ona do naszej skrzynki pod biurkiem.

MSI swoje gabaryty zawdzięcza rozbudowanemu systemowi chłodzącemu. Za dobrą wentylację radiatora odpowiadają trzy wentylatory TORX FAN 5.0 95 mm, które cechują się lepszym skupieniem strumienia powietrza, tzw. ciśnieniem statycznym. Radiator zbudowany został na bazie pięciu poddanych precyzyjnej obróbce mechanicznej heatpipów (CORE PIPE). Zapewnia chłodzenie nie tylko rdzeniowi karty, ale odprowadza ciepło z sekcji zasilania oraz z modułów pamięci. Tutaj również mamy zapewniony częściowy przepływ powietrza przez kartę. Po dokładnym przyjrzeniu się, zauważmy, że prześwit ten zajmuje ponad połowę długości karty od MSI, a samo PCB jest bardzo małe.

Karta do zasilania wymaga użycia standardowego złącza PCIe 8-PIN. Domyślne TDP modelu Gaming X Trio wynosi 160 W, jednak producent umożliwia zmianę tego parametru przez dedykowane ku temu oprogramowanie.

Testy

• PROCESOR: AMD Ryzen 9 7950X
• PŁYTA GŁÓWNA: AsRock X670E Taichi
• RAM: G.Skill Trident Z5 Neo 32 GB 6000 CL30
• DYSK:WD Black SN850X, Kingston Fury Renegade 2 TB
• ZASILACZ: be quiet! Dark Power Pro 12 1500 W
• CHŁODZENIE: Custom LC 360 mm RAD

Każdy z testów został przeprowadzony trzykrotnie, a na wykresach przedstawiane są średnie uzyskane wartości.

Standardowo nasze testy 3D rozpoczniemy od syntetycznych benchmarków 3DMark. Teoretycznie jedynymi testami syntetycznymi 3DMark niezależnymi od procesora są Port Royal i Speedway. Sprawdzają one również wydajność układów w obliczeniach śledzenia promieni (Ray Tracing). Wyniki z testów Time Spy oraz Fire Strike w ustawieniach Extreme pokazują tylko rezultat osiągany przez samą kartę graficzną - tak zwany “GPU Score”. Układ AD106, obecny w RTX 4060 Ti, w testach 3DMark nie błyszczy. Nowa karta nieznacznie przegrywa z RTX 3070 Ti i zapewnia ok.20% lepsze rezultaty od swojego poprzednika. Jednak wyniki z benchmarków syntetycznych często nie mają odzwierciedlenia w grach.

MSI GeForce RTX 4060 TI Gaming X Trio - wydajność

MSI GeForce RTX 4060 TI Gaming X Trio - wydajność ()

×

3DMark Port Royal

3DMark Port Royal

3DMark Time Spy Extreme

3DMark Time Spy Extreme

3DMark Fire Strike Extreme

3DMark Fire Strike Extreme

3DMark Speed Way

3DMark Speed Way

Assasin’s Creed Vallhala – ustawienia ultra

Assasin’s Creed Vallhala – ustawienia ultra

Counter-Strike: Global Offensive – ustawienia najniższe

Counter-Strike: Global Offensive – ustawienia najniższe

Far Cry 5 – ustawienia ultra

Far Cry 5 – ustawienia ultra

Forspoken - ultra high

Forspoken - ultra high

GTA5 - ustawienia b. wysokie

GTA5 - ustawienia b. wysokie

Hogwarts Legacy - ustawienia ultra

Hogwarts Legacy - ustawienia ultra

Metro Exodus Enhanced Edition - ustawienia ultra, RT włączone

Metro Exodus Enhanced Edition - ustawienia ultra, RT włączone

Returnal - ustaw epic RT włączony

Returnal - ustaw epic RT włączony

Shadow of the Tomb Raider – ustawienia najwyższe

Shadow of the Tomb Raider – ustawienia najwyższe

Sons of the forest - ustawienia najwyższe

Sons of the forest - ustawienia najwyższe

The Last of Us Part I - ust. epic

The Last of Us Part I - ust. epic

Watch Dogs: Legion Ustawienia Ultra RT włączony

Watch Dogs: Legion Ustawienia Ultra RT włączony

Wiedźmin 3 RayTracing

Wiedźmin 3 RayTracing

Wpływ DLSS na wydajność w grach

Wpływ DLSS na wydajność w grach

Podobne spostrzeżenia możemy mieć, gdy spojrzymy na testy w grach, choć tutaj wszystko zależy od rozdzielczości, w której zostały przeprowadzone. W popularnym 1080p czy 1440p, RTX 4060 TI zapewnia płynną rozgrywkę w każdym testowanym przez nas tytule.

By móc jednak porównać nowy układ zielonych z modelami poprzedniej generacji, po raz kolejny przeprowadziłem kilka dodatkowych testów na naszej starej platformie, wyposażonej w procesor Intel Core i9-12900K Zaskoczenia nie będzie. RTX 4060 Ti jest średnio szybszy od swojego poprzednika o 20%. Co ciekawe - w większości gier GPU to zbliża się swoją wydajnością nawet do modelu RTX 3070 Ti. Choć przypominam, że różnice mogłyby być zgoła inne, gdybyśmy jednostki Amper również sprowadzili na najnowszych sterownikach. Niestety - tych kart nie posiadamy na stałe w zasobach naszego laboratorium testowego.

Podkręcanie, pobór prądu i temperatury

Oczywiście cały proces podkręcania karty graficznej możemy wykonać w dowolnym preferowanym przez nas programie. Jednak nie będzie raczej niespodzianką, gdy powiem, że w większości naszych testów korzystamy z narzędzia Afterburner, przygotowanego przez MSI.

Jak zatem podkręca się RTX 4060 TI? Podobnie, jak na pozostałych modelach kart wyposażonych w rdzeń Ada Lovelace, ograniczeniem okazała się domyślna wartość napięcia zasilania -1,075 V. Niestety, możliwość sterowania tym parametrem, nawet przy pomocy tak zwanego “offsetu”, została całkowicie zablokowana - prawdopodobnie przez Nvidię, jak miało to miejsce w przypadku RTX 4070.

Warto tutaj również wspomnieć o limicie mocy - domyślnie został on ustawiony na 160 Watów. MSI jednak nie zablokowało możliwości zmiany tego parametru z poziomu programu MSI Afterburner możemy ustawić dodatkowe 35 W (195W w sumie).

Zanim przejdziemy do podkręcania, warto też odnotować, że podczas testów w grach zegar boost rdzenia oscylował w okolicach 2 780 MHz. Dodatkowo karta w tym przypadku pobiera “zaledwie” 156 Watów. MSI RTX 4060 TI zachwyca również swoją kulturą pracy. Na domyślnych ustawieniach rdzeń nie osiąga nawet 60°C. Dodatkowo wentylatory umieszczone na chłodzeniu pracowały z zaledwie niecałymi 1100 obrotami na minutę. Dzięki temu konstrukcja ta jest niemal całkowicie bezgłośna i to pomimo faktu, że testy przeprowadzałem na otwartym test benchu znajdującym się niecałe pół metra ode mnie.

Mimo braku możliwości sterowania napięciem, RTX 4060 Ti od MSI zachwyca możliwościami przetaktowywania. Maksymalnie osiągnęliśmy +160 MHz na rdzeniu, co przełożyło się na zegar boost osiągający niemal 3000 MHz. Pamięci GDDR6 były w stanie pracować z częstotliwością 21101 MHz (+1500 MHz). Takie ustawienia pozwoliły zyskać kolejne 800 pkt w teście 3Dmark Port Royal (+10%).

Podsumowanie

Cóż - RTX 4060 Ti na pewno wzbudzi wiele emocji wśród potencjalnych nabywców. Na pewno znajdą się między nimi osoby rozczarowane, oczekujące dużo mocniejszej karty graficznej. Jednak na powtórkę sukcesu GTX 1060 raczej nie można było liczyć. Już w przypadku poprzednich kart wykorzystujących rdzenie Ada Lovelace, “zieloni” rozgraniczali między sobą modele, aby wyraźniej zaznaczyć ich przynależność w założonym segmencie. Po raz kolejny otrzymujemy kartę wydajniejszą od poprzednika o te 20%, jednak wycenioną bardzo korzystnie. To właśnie ta agresywna wycena powoduje, że RTX 3060 Ti obecnie staje się “niepotrzebny” na rynku. Bo po co płacić tyle samo za stary, mniej wydajny układ? Dodatkowo pamiętajmy o obecności takich rozwiązań, jak DLSS 3.0 czy enkodowaniu czy dekodowaniu AV1, których nie doświadczymy na poprzedniej generacji. YouTube już przymierza się, by w pełni skorzystać z tego rozwiązania, więc śmiało można przypuszczać, że reszta branży związana ze streamingiem wideo szybko podąży w jego ślady.

Co do samej karty MSI, nie mamy żadnych zastrzeżeń. Konstrukcja zachwyca jakością wykonania, kulturą pracy czy nawet możliwościami na przetaktowywanie. Co prawda nie będzie to najtańszy RTX 4060 Ti na rynku. MSI wycenia model Gaming X Trio na 2 389 zł. To dużo, jednak czasem warto dopłacić, by nie przejmować się, czy nasze GPU się nie "ugotuje" w czasie nawet najgorętszego lata. Jeżeli jednak szukacie tańszego modelu, sprawdźcie pozostałe modele z oferty MSI takie jak GeForce RTX 4060 Ti VENTUS 2X BLACK 8G OC, który kosztuje 2039 zł.